در میان بهترین ذکرها، ذکر یونسیه را به عنوان گره گشایی شگفت آور می شناسند، ذکری که با ختم آن به روش صحیح میتوان حاجت روا شدن را تجربه کرد.
متن ذکر یونسیه به همراه ترجمه و اثرات این ذکر
به او ایمان آوردند، او هم قوم خود را نفرین کرد و خداوند به او وعده داد که در فلان تاریخ عذاب خود را بر آنان خواهد فرستاد. حضرت یونس از شهر خارج شد اما یکی از دوستانش در شهر ماند و مردم را از عذاب خدا ترساند و از آنها خواست توبه کنند، آنها که نشانه های عذاب وعده داده شده را دیدند از ترس عذاب توبه و ناله کردند تا خدا عذابش را از آنان بر گرداند. حضرت یونس به امید اینکه مردم نابود شده اند به شهر بازگشت و وقتی دید همه چیز عادی است و مردم به کارشان مشغول هستند عصبانی شد و شهر را بدون اجازه خداوند ترک کرد و با یک کشتی راهی دریا شد.
در بین راه ماهی غول پیکری به کشتی حمله کرد و به خواست خداوند متعال حضرت یونس را بدون اینکه به او آسیب برساند بلعید. حضرت یونس وقتی به هوش آمد متوجه اشتباه خود شد و با ناله و تضرع به درگاه خداوند توبه کرد که توبه او در قرآن آمده است و بخشی از آیه به عنوان ذکر یونسیه مشهور شده است که علما و عرفا خواص بیشماری را برای آن نقل میکنند.
قرآن میفرماید :«وَذَا النُّونِ إِذ ذَّهَبَ مُغَاضِبًا فَظَنَّ أَن لَّن نَّقْدِرَ عَلَیْهِ فَنَادَی فِی الظُّلُمَاتِ أَن لَّا إِلَهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَک إِنِّی کنتُ مِنَ الظَّالِمِینَ» ؛ (سوره الانبیاء ، آیه 87)
و ذاالنون (یونس) را (به یاد آور) در آن هنگام که خشمگین (از میان قوم خود) رفت؛ و چنین میپنداشت که ما بر او تنگ نخواهیم گرفت؛ (اما موقعی که در کام نهنگ فرو رفت،) در آن ظلمتها(ی متراکم) صدا زد:«(خداوندا) جز تو معبودی نیست! منزهی تو! من از ستمکاران بودم!
ذکر یونسیه یعنی گفتن:«لا اله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمین»
آثار و برکات ذکر یونسیه
پیامبر گرامی(ص) فرمودند:آیا به شما خبر دهم از دعایی که هرگاه غم و گرفتاری پیش آمد آن دعا را بخوانید گشایش حاصل شود؟ اصحاب گفتند:آری ای رسول خدا. آن حضرت فرمود:دعای یونس که طعمه ماهی شد:لا اله الا انت سبحانک إنّی کنت من الظالمین.
همچنین فرمودند:هر بیمار مسلمانی که این دعا را بخواند، اگر در آن بیماری بهبودی نیافت و مرد، پاداش شهید به او داده می شود و اگر بهبودی یافت، خوب شده در حالی که تمام گناهانش آمرزیده شده است.
امام صادق(ع) فرمودند:عجب دارم از کسی که غم زده است چطور این دعا را نمی خواند لا اله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمین چرا که خداوند به دنبال آن می فرماید:فاستبجنا له و نجیناه من الغم و کذلک ننجی المؤ منین؛ ما او را پـاسخ دادیم و از غم نجات دادیم و این چنین مؤمنان را نجات می دهیم.
مرحوم کلینی نقل می کند:مردی خراسانی بین مکه و مدینه در ربذه به امام صادق(ع) برخود و عرضه داشت:فدایت شوم من تا کنون فرزنددار، نشده ام، چه کنم؟
حضرت فرمود:هرگاه به وطن برگشتی و خواستی به سوی همسرت روی آیه، و ذالنون إذ ذهب مغاضبا فظنّ أن لن نقدر علیه فنادی فی الظلمات ان لا اله الا أنت سبحانک إنّی کنت من الظالمین را تا سه آیه بخوان إنشاء الله فرزند دار خواهی شد.
چون این ذکر به معنی استغفار است در آن هیچ عوارضی نیست. برای دیدن حالات برزخی مؤثر است.
برای تقویت نفس و قلب و مکاشفات بسیار خوب است و برای رفع حجب و نورانیت مؤثر است و استجابت دعا و نجات مؤمنین، از طرف خدا شامل گوینده آن می شود.
چنانچه در بخش دین و مذهب نمناک اشاره شده است جمله پرمعنی کذلک ننجی المومنین نشان می دهد آنچه بر سر یونس آمد از گرفتاری و نجات یک حکم خصوصی نبود، بلکه با حفظ سلسله مراتب، جنبه عمومی و همگانی دارد، بسیاری از حوادث غم انگیز و گرفتاریهای سخت و مصیبت بار، مولود گناهان ما است، تازیانه هایی است برای بیدار شدن ارواح خفته و یا کوره ای است برای تصفیه فلز جان آدمی، هر گاه انسان در این موقع به همان سه نکته زیر که یونس توجه کرد توجه پیدا کند، نجات و رهایی او حتمی است:
1. پاک شمردن و تنزیه خدا از هر عیب و نقص و ظلم و ستم و هر گونه گمان سوء درباره ذات پاک او.
2. توجه به حقیقت توحید و این که هیچ معبود و هیچ تکیه گاهی به جز الله نیست.
3. اعتراف به گناه و تقصیر خویش
حدیثی است در درالمنثور، از پیامبر اسلام (ص ) نقل شده است که فرمود:یکی از نامهای خدا که هر کس او را با آن بخواند به اجابت می رسد و هر گاه با آن چیزی را طلب نماید، به او می دهد، دعای یونس است. شخصی عرض کرد:ای رسول خدا، آیا او مخصوص یونس بود یا شامل جماعت مسلمانان نیز می شود. فرمود:هم مربوط به یونس و هم همه مومنان، هنگامی که خدا را به آن می خوانند. آیا گفتار خداوند را در قرآن نشنیده ای و کذلک ننجی المومنین. این دلیل بر آن است که هر کس چنین دعایی کند، خداوند اجابت آن را تضمین فرموده است.
ذکر یونسیه در کلام عارفان
مرحوم حاج میرزا جواد آقا ملکی تبریزی (ره ) می نویسد:من استادی داشتم بزرگوار، عارف ،عامل و کامل (مراد او آخوند ملاحسینقلی همدانی است ) که نظیر او را ندیده ام، از او درباره عملی که مجرب، و در اصلاح قلب و تحصیل معارف مؤ ثر باشد، سؤال کردم.
ایشان در پاسخ فرمودند:برای این امر، هیچ کاری مانند مداومت بر یک سجده طولانی در هر شبانه روز و ذکر یک مرتبه لا اله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمین، نیست.
انسان این ذکر را بگوید، در حالی که خود را در زندان طبیعت زندانی و مقید به قید و بندهای این اخلاق رذیله ببیند، و اقرار داشته باشد که خداوندا، تو مرا گرفتار این پستی ها نکردی، و در حق من ظلم روا نداشتی، و تنها من به خویشتن ستم کردم.
مداومت در ذکر یونسیه
عالم بزرگوار حاج میرزا جواد ملکی تبریزی می گوید:مداومت ذکر یونسیه در شبانه روز ترک نشود، هر چه زیادتر، تاثیرش نیز بیشتر. حداقل آن چهار صد مرتبه است، خیلی اثرها دیدم، بنده هم تجربه کرده ام، چند نفر هم مدعی تجربه اند.
ذکر بعد از نماز مغرب و عشاء در شب جمعه
امام صادق (ع ) دعایی را از حضرت امام محمد باقر (ع ) و آن حضرت از امام زین العابدین (ع ) و آن حضرت از امام حسین بن علی (ع ) و آن حضرت از امیرالمومنین (ع ) و آن حضرت از رسول خدا (ص ) و آن حضرت از جبرئیل – صلوات الله علیه – و جبرئیل هم از خداوند بزرگ، گرفته است، برای شفای هر دردمند و گرفتاری نقل فرموده است که در شب جمعه بعد از نماز مغرب و عشاء بگوید:لا اله الا سبحانک انی کنت من الظالمین؛ خدایا، جز تو خدایی نیست، تو از همه بدیها و عیبها منزه و پاکیزه ای. من بودم که در حق خود ستم کردم.
تکرار ذکر در سجده ای طولانی
آیت الله امینی (ره ) می گوید:در شبانه روز یک سجده طولانی انجام بده و به مقداری که می توانی و با حضور قلب این ذکر را تکرار کن :لا اله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمین. ادامه این سجده طولانی مجرب است و آثار خوبی را در بردارد.
ختم های ذکر یونسیه
ختم های این ذکر شریف را «400»، «700»، «1001»، «3000»، «4000» و «7000» بار گفته شده است که بستگی به دستور استاد و قابلیت طالب دارد، اما عدد 400 برای همه، آن هم شبها بعد از نماز عشاء تا هر وقت شب در سجده، نافع است.
مرحوم آخوند ملا حسنقلی همدانی:هر قدر، در هر وقت بتوانید؛ این ذکر را بگوئید.
مرحوم شیخ محمد بهاری در تذکره المتقین می گوید :سالک در اواسط کارش این ذکر را بگوید. حضرت استاد از قول مرحوم سیدهاشم حداد نقل کردند که ذکر یونسیه برای معرفت نفس و معرفت ربّ مؤثر است، و خودش به ذکر یونسیه مشغول بود.
وقتی سـوال کردم در ایام فراغت، همانند راه رفتن و نشستن، چه ذکری برای نورانیت قلب و رفع حجب خوب است؟
فرمود:ذکر یونسیه.
می فرمود:عدد 3000 به بعد برای کاملین «سالکینی که از مراحلی و منازلی عبور کرده اند» می باشد. جناب استاد مدت زیادی در نجف 3000 مرتبه این ذکر را در سجده می گفتند. از بسیاری از بزرگان این ختم با عدد 400 مرتبه در سجده به ویژه در میان نماز مغرب و عشاء یا قبل از اذان صبح و یا بین الطلوعین جهت افاضات روحانی نقل شده است، و این یکی از ختوماتی است که معمولاً اساتید در ابتدای سلوک به شاگردانشان توصیه می کنند.
البته باید توجه داشت که این ختم به منزله ی توبه ای حقیقی است اگر خالصانه برای خدا بجای آورده شود، اثر شگرفی در پیشبرد انسان دارد.
امام صادق (ع) فرمودند:تعجب می کنم از کسی که دچار غم و اندوه شده است اما به این سخن پناه نمی برد، زیرا که حق تعالی در دنباله آن فرموده:«و نجیناه من الغم و کذلک ننجی الموءمنین» یعنی ما او را «حضرت یونس را به سبب این سخن» از غم و اندوه نجات دادیم و اینگونه ما مؤمنان را نجات می بخشیم.
وقتی از مرحوم آیةالله کشمیری پرسیدند بهترین کار برای سالک در کدام یک از اعمال عبادی است؟ فرمودند:بهترین آن سجده است که ذکر یونسیه در آن گفته شود. و فرمودند:ذکر یونسیه موجب اتصال به ارواح و باز شدن چشم برزخی میگردد. این ذکر شریف اثر بسیار عجیبی در رفع غم و اندوه دارد.
ختم چهل روزه (عجیب و شگفت آور) ذکر یونسیه که مرحوم کشمیری (ره) فرموده اند:
اول:اینکه عامل (فردی که ختم را انجام می دهد) بر یگانگی خداوند ایمان داشته باشد، نه در زبان بلکه با تمام وجود.
دوم:با شناخت اندکی که دارد که سرلوحه همه آنها یکتایی و بی همتایی خداوند در تمام صفات ثبوتی و مبرا بودن او از تمام صفات سلبی است. توجه کامل به وجود بی همتای خداوند، و این که عامل بداند خداوند در همه حال ناظر بر عمل اوست.
همان طور که هنگامی که با یک نفر صحبت می کنید تمام حواس شما به اوست در اینجا نیز باید حالتی مشابه داشته باشید. حال آنکه در هنگام گفتن این ذکر با سرچشمه وجود و هستی صحبت می کنید.
پشیمانی از گذشته سرشار از کوتاهی و ناسپاسی، زیرا که این ذکر طبق گفته بزرگان اهل معرفت خود نوعی توبه به درگاه باری تعالی است. نیاز نیست که تنها به معنی آیه اکتفا کنید، بلکه به رابطه مضموم آیه با خودتان نیز باید اهمیت بدهید. منظور اینکه در قسمت اول آیه که در یگانگی و یکتایی و منزه بودن خداوند گواهی داده می شود، به عظمت خداوند در جهان هم توجه شود. به نظم و هماهنگی در کره زمین و در سیارات و ستاره ها و خورشید یا حیات در خشکیها و دریاها و سایر نشانه های عظمت حق تعالی؛ و در قسمت بعدی ذکر گناهان و کوتاهی ها و ناسپاسی هایی که انجام شده به یاد آورده، مثل کفران نعمت یا کوتاهی در انجام اعمال پسندیده و…
و غرض این نیست که در هر بار خواندن ذکر تمام این مطالب دوره شود بلکه هر کدام از این دو قسمت را که باعث می شود شما بیشتر در آن لحظات، قرب به حضرت دوست پیدا کنید، انتخاب کنید؛ که اکثر اوقات به هر دو معنی توجه می شود. زمان مناسب بعد از عشاء است (حدودا ساعت ده به بعد) و دلیل آن هم قبلا ذکر شد.
روش ختم ذکر یونسیه
در مورد تعداد این ختم هم باید از 400 شروع شود و کم کم زیاد شود.
مرحوم استاد علامه طباطبائی فرمودند که مرحوم قاضی ( استاد آنجناب عارف عظیم و سالک مستقیم حضرت آیت الله حاج سید علی قاضی تبریزی ) اول دستوری که می دادند ذکر یونسی بود لا إِلهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ (آیه 87، سوره انبیا) که در مدت یک سال در وقت خاص به حالت سجده ات بازخوانده شود
آیا نیاز نیست که انسانها بخشی از شبانه روز را به مناجات باری تعالی بپردازند؟ حال آنکه چنین نتایج عظیمی همچون( چشم برزخی، ارتباط با عالم ملکوت و را هیابی به دنیای ارواح، نورانی شدن قلب، زدودن لکه های سیاه گناه از روح آدمی و بسیار چیزهای دیگر))). حاصل این عمل گرانبها نزد علمای اهل معرفت و استادان و بزرگان است. از امام باقر (ع) روایت شده است که :یونس علیه السلام سه روز در شکم ماهی درنگ کرد و در تاریکی های سه گانه( تاریکی شکم ماهی، تاریکی شب، تاریکی دریا) ندا در داد و گفت:لا إِلهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ (آیه 87، سوره انبیا) آنگاه خداوند دعایش را اجابت کرد و سپس ماهی وی را بر حال خود افکند
سرگرمی روز
فاطمه اکاتی
بسیار مطالب آموزنده بود وبا زبان ساده وقابل فهم توضیح داده بودید بسیار ممنون
سید میرزا
با سلام
خیلی عالی بود استفاده خوبی نمودم