تغییر رسمی قانون تقسیم ارث | قوانین جدیدی که تمام ارث زن را به شوهرش می‌دهد/فرمول جدید تقسیم ارث بین فرزندان مشخص شد

در قانون مدنی ایران، قواعد مربوط به ارث و وصیت، به صورت دقیق بیان شده است. یکی از موارد قوانین ارث، مربوط به حالتی که است که زنی فوت می‌کند و هیچ فرزندی نیز ندارد.
ارث زن بدون فرزند یکی از مواردی است که پیرامون آن سوالات بسیاری می‌شود. یکی از مسائلی که با فوت افراد ایجاد می‌شود، مشخص نمودن وراث و تقسیم ارث بین آن‌ها است. یکی از سؤالاتی که ممکن است در این میان، برای افراد مطرح شود این است که ارث زن بدون فرزند به چه کسانی می‌رسد و چه افرادی وارث او محسوب می‌شوند.
به‌موجب ماده ۸۶۲ قانون مدنی، وراث متوفی به سه‌طبقه تقسیم‌بندی می‌شوند که طبقه اول شامل پدر، مادر، فرزندان و نوه‌های متوفی است. در این طبقه پدر و مادر و فرزندان متوفی در درجه اول و نوه‌های او در درجه دوم قرار می‌گیرند
طبقه دوم ورثه شامل اجداد، برادر، خواهر و اولاد آن‌ها هستند که اجداد، برادر و خواهر در درجه اول و فرزندان آن‌ها در درجه دوم قرار می‌گیرند.

طبقه سوم و آخرین طبقه نیز به عمو، عمه، خاله و دایی و فرزندان آن‌ها اختصاص دارد که در این طبقه‌بندی نیز، عمو، عمه، خاله و دایی در درجه اول و اولاد آن‌ها در درجه دوم هستند. بنا بر ماده ۸۶۴ قانون مدنی، زوج و زوجه به‌واسطه فوت دیگری از هم ارث می‌برند.
توجه زوجه به این نکته ضروری است که زن و شوهر، تنها درصورتی‌که ازدواج آن‌ها دائمی باشد در ارث یکدیگر شریک می‌شوند. ماده ۹۴۰ قانون مدنی دراین‌خصوص بیان می‌دارد: «زوجین که زوجیت آن‌ها دائمی بوده و ممنوع از ارث نباشند از یکدیگر ارث می‌برند.»
بر اساس ماده ۸۶۳ قانون مدنی دررابطه‌با طبقات و درجات ارث، وارثان طبقه بعد وقتی ارث می‌برند که از وارثان طبقه قبل، هیچ‌کسی وجود نداشته باشد؛ بنابراین، بر طبق طبقات و درجات ذکر شده در قسمت فوق، اگر زنی فوت نماید و فرزندی نداشته باشد، در درجه اول والدین و شوهر او، وارث محسوب می‌شوند.

درصورتی‌که افراد طبقه اول موجود نباشند یا پیش از زن، فوت نموده باشند نوبت به افراد طبقه دوم ارث می‌رسد و به همین ترتیب تا طبقه سوم. نکته مهم در این زمینه آن است که برای ارث‌بردن افراد، از زن بدون فرزند، نباید مانعی وجود داشته باشد.
برای مثال اگر زن بدون فرزندی توسط شوهرش به قتل برسد، مرد به‌هیچ‌وجه از او ارث نخواهد برد، زیرا بر طبق ماده ۸۸۰ قانون مدنی، قتل یکی از موانع ارث محسوب می‌شود.

درصورتی‌که زنی فوت نموده و فرزندی نداشته باشد و تنها وارث او شوهرش باشد، مرد تمام ارث را می‌برد. ماده ۹۴۹ قانون مدنی دراین‌خصوص بیان می‌دارد: «در صورت نبودن هیچ وارث دیگر به‌غیراز زوج، شوهر تمام ترکه زن متوفی خود را می‌برد.»

نکته قابل‌توجه این است که مرد در صورتی تمام ارث را خواهد برد که زن هیچ‌گونه فرزندی نداشته باشد و در این میان، تفاوتی میان فرزند مشترک یا فرزند همسر سابق زن وجود ندارد.

اشخاصی که بر اساس قانون مدنی از متوفیان ارث می برند ، شامل دو گروه هستند : خویشاوندان نسبی ( خویشاوندانی که با متوفی رابطه خونی و یا نسبی دارند ؛ از قبیل پدر و مادر و فرزندان متوفی ) و نیز خویشاوندان سببی ( خویشاوندانی که از طریق پیوند زوجیت با متوفی رابطه دارند ؛ از قبیل زوج و زوجه متوفی ) . البته زوج یا زوجه متوفی ، در هر حال از متوفی ارث می برند که جزییات این موضوع ، در مقاله ای جداگانه با عنوان ارث زوج و زوجه توضیح داده شده است .

بر اساس مواد قانون مدنی ، اشخاصی که می توانند از متوفی ارث ببرند ، در سه طبقه جداگانه بیان شده اند که در صورت وجود هر خویشاوندی در طبقه نزدیک تر ، اشخاصی که در طبقات بعدی هستند ، از بردن ارث محروم می شوند . یکی از مهم ترین وراثی که در طبقه اول هستند ، ابوین یا پدر و مادر ، به همراه اولاد یا فرزندان متوفی هستند که در صورت زنده بودن ، از متوفی ارث می برند که برای آشنایی با طبقات و درجات بعدی ارث ، می توانید مقاله طبقات و درجات ارث را نیز ملاحظه نمایید .

اما گاهی این سوال مطرح می شود که قانون جدید تقسیم ارث بین فرزندان چیست و آیا قانون جدیدی برای تقسیم ارث بین فرزندان تصویب شده است که فرمول تقسیم ارث بین فرزندان را تغییر داده باشد ؟ در پاسخ به این سوال ، باید گفت که تا زمان حاضر ، قانون جدید تقسیم ارث بین فرزندان تصویب نشده است و قانون قابل اجرا در خصوص نحوه تقسیم ارث بین فرزندان ، همان قانون مدنی می باشد .

از جمله مهم ترین شرایط ارث بردن نوه از پدربزرگ و مادربزرگ، این شرط بوده که فرزند مستقیم پدربزرگ یا مادربزرگ، نباید در هنگام فوت آنها زنده باشد. میزان ارث نوه از ترکه اجداد خود نیز بر اساس سهم الارث پدر یا مادر او تعیین می گردد. بنابراین، سهم نوه پسری، از ارثیه اجداد، دو برابر سهم نوه دختری خواهد بود.

نکته مهمی که در خصوص تقسیم ارث بین فرزندان وجود دارد ، آن است که فرزندان متوفی باید جزء فرزندان مشروع متوفی باشند ؛ چرا که بر اساس قانون ، نامشروع بودن فرزند سبب محروم شدن وی از ارث می شود که این موضوع ، در مقاله ارث فرزند نامشروع بررسی شده است . علاوه بر این ، به فرزندان رضاعی متوفی نیز ارث تعلق نخواهد گرفت .

در قانون تقسیم ارث بین فرزندان ، سهم الارث فرزندان بسته به اینکه فرزندان متوفی شامل پسران ، دختران و یا هر دوی آن ها باشد ، متفاوت خواهد بود . علاوه بر این ، تقسیم ارث بین فرزندان ، بسته به تعداد فرزندان متفاوت خواهد شد که برای احتراز از ایجاد اختلاف در تقسیم ارث ، می توان بر اساس قانون تقسیم ارث بین فرزندان ، به صورت دقیقی انحصار وراثت را انجام داد .

متن قانون تقسیم ارث بین فرزندان

در قسمت قبل ، در خصوص قانون جدید تقسیم ارث بین فرزندان صحبت نموده و همانطور که بیان شد ، قانون جدیدی در خصوص تقسیم ارث بین فرزندان دختر و پسر و ارث خواهر و برادر ناتنی، به تصویب نرسیده است و قانون تقسیم ارث بین فرزندان ، همان قانون مدنی است . اما در این قسمت قصد داریم به بررسی این سوال بپردازیم که متن قانون تقسیم ارث بین فرزندان چیست و تقسیم ارث بین فرزندان بر اساس چه متن و ماده قانونی صورت می گیرد و فرمول آن چیست ؟

بر اساس ماده 907 قانون مدنی ، متن قانون تقسیم ارث بین فرزندان به این شرح است : « اگر متوفی ابوین نداشته و یک یا چند نفر اولاد داشته باشد ، ترکه به طریق ذیل تقسیم می شود : ‌اگر فرزند منحصر به یکی باشد ، خواه پسر ، خواه دختر ، تمام ترکه به او می رسد . ‌اگر اولاد متعدد باشند ، ولی تمام پسر یا تمام دختر ، ترکه بین آن ها بالسویه تقسیم می شود . ‌اگر اولاد متعدد باشند و بعضی از آنها پسر و بعضی دختر ، پسر دو برابر دختر می برد » . بنابراین ، بدون در نظر گرفتن سهم الارث پدر از فرزند متوفی و نیز سهم الارث مادر ، ارث فرزندان متوفی به شیوه زیر تقسیم می شود :

در صورتی که متوفی یک فرزند دختر داشته باشد ، تمام سهم الارث به وی تعلق می گیرد .

در صورتی که متوفی چند فرزند دختر داشته باشد ، سهم الارث به صورت مساوی میان همه آنها تقسیم می شود که جزییات بیشتر در این خصوص در مقاله حالت های مختلف سهم الارث دختران نیز بررسی شده است .

در صورتی که متوفی یک فرزند پسر داشته باشد ، تمام ترکه به وی تعلق می گیرد .

در صورتی که متوفی چند فرزند پسر داشته باشد ، سهم الارث به صورت مساوی میان همه آنها تقسیم می شود .

در صورتی که فرزندان متوفی ، هم پسر و هم دختر باشند ، سهم الارث پسران ، دو برابر سهم الارث دختران می باشد .

فرمول تقسیم ارث بین فرزندان طبق قانون تقسیم ارث

در قسمت قبل ، به توضیح قانون تقسیم ارث بین فرزندان پرداخته و متن قانون تقسیم ارثیه میان فرزندان را که از اختلاف در تقسیم ارث، جلوگیری می کند، ذکر نمودیم . با این حال ، ممکن است این سوال مطرح شود که فرمول تقسیم ارث بین فرزندان ، طبق قانون تقسیم ارث چیست و به عبارت دیگر ، برای تقسیم ارث میان فرزندان بر اساس قانون و ارائه سهم الارث هر کدام از فرزندان ، به چه ترتیب عمل می شود ؟

همانطور که اشاره شد ، در صورتی که متوفی تنها یک فرزند داشته باشد ، پس از اینکه سهم الارث زوج یا زوجه متوفی و همچنین سهم الارث پدر و سهم ارث مادر وی پرداخت شد ، بقیه ترکه به فرزند تعلق می گیرد . اما در صورتی که متوفی چند فرزند داشته باشد ، پس از پرداخت سهم الارث زوج و زوجه و سهم الارث مادر و پدر وی ، باید طبق فرمول تقسیم سهم الارث عمل نمود .

فرمول تقسیم ارث بین فرزندان طبق متن قانون تقسیم ارث به این صورت است که ابتدا باید کلیه ترکه متوفی را تقسیم بر تعداد سهامی که به فرزندان متوفی تعلق می گیرد ، نماییم تا سهم هر یک از فرزندان مشخص شود . قانون تقسیم سهم ارث فرزندان نیز به این صورت است که برای هر فرزند دختر ، یک سهم و برای هر فرزند پسر ، دو سهم در نظر گرفته می شود . سپس ، کل مبلغ ترکه متوفی را تقسیم بر تعداد سهام می نماییم .

به عنوان نمونه ، در صورتی که تعداد فرزندان متوفی ، سه فرزند پسر و چهار فرزند دختر باشد ، تعداد کل سهام ، عبارت از 10 سهم خواهد بود . اگر کل ترکه و دارایی متوفی ، یک میلیارد تومان باشد ، این مبلغ را تقسیم بر تعداد سهام یعنی 10 واحد می نماییم . سپس ، به هر فرزند پسر ، 2 سهم ، معادل 200 میلیون تومان پرداخت می شود و به هر فرزند دختر ، یک سهم معادل 100 میلیون تومان تعلق خواهد گرفت .