با وجود اینکه هر ساله حذف یارانه پردرآمدها جزو برنامههای دولت براساس بودجه سالانه قرار میگیرد، اما تاکنون چنین هدفی محقق نشده است.
برای سال آینده نیز مجلس مصوب کرده که لیست یارانهبگیران تغییر و دولت نسبت به حذف یارانه نقدی پردرآمدها اقدام کند. براساس مصوبه روز دوشنبه مجلس شورای اسلامی و در جریان بررسی بخش هزینهای لایحه بودجه، نمایندگان دولت را مکلف کردند در سال ۱۴۰۴ یارانه نقدی خانوادههای پردرآمد را حذف کند.
نمایندگان مجلس همچنین در جهت اجرای اهداف برنامه هفتم مبنی بر کاهش فقر مطلق دولت را مکلف کردند که از محل منابع حاصل از حذف یارانه نقدی دهکهای هشتم، نهم و دهم، ماده ۴۵ قانون مالیات بر ارزش افزوده و بازنگری در سیاستهای حمایتی نقدی و غیرنقدی، حداقل به میزان ۴۰ هزار میلیارد تومان بسته حمایت از معیشت محرومین و حمایت از حداقل ۴۰۰ هزار خانوار دچار فقر شدید غیرتحت پوشش نهادهای حمایتی که براساس نیازمندیابی فعال با مشارکت خیرین و سازمانهای مردم نهاد در قالب سامانه پنجره واحد خدمات حمایت اجتماعی ایرانیان (موضوع بند ب ماده ۳۱ قانون برنامه هفتم پیشرفت) شناسایی میشوند و همچنین افزایش اعتبار کالابرگ برای خانوارهای تحت پوشش نهادهای حمایتی یا عضو سه دهک پایین درآمدی را از خرداد ماه سال ۱۴۰۴ اجرایی نماید.
پرداخت یارانهها از چه زمانی آغاز شد
اما در حالی براساس مصوبه مجلس، دولت مکلف به حذف یارانهبگیران پردرآمد است که پرداخت یارانههای نقدی تقریبا ۱۴ سال است که در کشور جریان دارد.
پرداخت یارانهها از نیمه دوم سال ۸۹ به مبلغ ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان آغاز شد و هر ماه این رقم به حساب سرپرستان خانوار واریز میشد.
اما در بهار سال ۱۴۰۱ و در دولت سیزدهم با جراحی اقتصادی دولت و حذف ارز ترجیحی ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی و افزایش نرخ بسیاری از کالاهای مصرفی، رقم یارانههای نقدی تغییر کرد؛ به طوری که به ازای هر فرد در دهکهای اول تا سوم مبلغ ۴۰۰ هزار تومان و به ازای افراد دهکهای چهارم تا نهم ۳۰۰ هزار تومان پرداخت میشود.
گزارشها حاکی از آن است که در حال حاضر ماهانه ۷۸ میلیون و ۷۰۰ هزار و ۱۷۵ نفر از مجموع جمعیت بیش از ۸۵ میلیون نفری ایران مبلغ ۲۶ هزار و ۳۲۰ میلیارد تومان (همت) یارانه نقدی از دولت دریافت میکنند.
این آمار برای دهکهای چهارم تا نهم ۵۰ میلیون و ۷۵۹ هزار نفر است. در مجموع ماهانه در ایران ۷۸ میلیون و ۷۰۰ هزار و ۱۷۵ نفر از مجموع جمعیت ۸۵ میلیون و ۹۵۶ هزار و ۷۱۹ نفر یارانه دریافت میکنند.
همچنین آمار خانوار دهکهای اول تا سوم مشمول یارانه ۱۰ میلیون و ۱۳۷ هزار و ۹۰۶ خانوار بوده و این عدد برای دهکهای چهارم تا نهم ۱۶ میلیون و ۸۵۵ هزار سرپرست است.
در مجموع ماهانه ۲۶ میلیون و ۹۹۲ هزار و ۹۰۶ سرپرست خانوار دهکهای اول تا نهم یارانه نقدی دریافت میکنند.
حذف یارانه پردرآمدها چگونه اجرایی میشود؟
در این فضا البته شهرام دبیری، معاون پارلمانی رییس جمهور هفتا گذشته اعلام کرده بود: دولت قصد دارد یارانههای دهکهای بالا را به تدریج قطع کند تا منابع بیشتری به دهکهای پایین اختصاص یابد.
به گفته او، دولت باید اطلاعات دقیقی از وضعیت اقتصادی افراد داشته باشد تا از حذف اشتباهی افراد نیازمند جلوگیری شود. این موضوع به ویژه پس از بروز مشکلات قبلی در توزیع یارانهها مورد توجه قرار گرفته است.
احمد میدری، وزیر کار هم هفته گذشته در ادامه درباره احتمال تغییر در دهک یارانهبگیران، گفته بود: دهک یارانهها هر ساله بر اساس اطلاعات جدیدی که دریافت میشود، تغییر میکند.
البته او در اواخر آبان ماه در مورد حذف یارانه ثروتمندان، عنوان کرده بود: بر اساس قانون برنامه هفتم پیشرفت، دولت آئیننامهای نوشت و بررسی و تصویب کرد و هفته قبل ابلاغ کرد که بر اساس آن، بر اساس شرایط اجتماعی و خیلی تدریجی این کار انجام خواهد شد.
وی متذکر شده بود: اگر قرار باشد حذف پردرآمدها از یارانه شروع شود، به اطلاع مردم میرسانیم، فعلا آئین نامه اجرایی آن ابلاغ شده است.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مورد این که چه تعداد از افراد از یارانه حذف میشوند، تصریح کرده بود: تعداد زیادی نخواهد بود.