تا پایان سال سه دهک ۸، ۹ و ۱۰ از لیست یارانه بگیران حذف می شوند.
از ابتدای امسال وزارت رفاه با همکاری سازمان هدفمندی یارانهها در راستای اجرای قانون بودجه سال ۱۴۰۴ حذف یارانه نقدی دهکهای ۸، ۹ و ۱۰ را آغاز کرده و تا پایان سال تمامی این دهکها از لیست یارانهبگیران خارج میشوند.
تا همین چند ماه قبل ۱۵۰ هزار ایرانی مقیم خارج از کشور یارانه نقدی دریافت میکردند. در راستای اجرای بند «پ» تبصره ۱۳ قانون بودجه سال ۱۴۰۴ مصوب مجلس، دولت مکلف است در سال جاری یارانه نقدی دهکهای هشتم، نهم و دهم که خانوارهای پردرآمد محسوب میشوند را حذف کند که این روند از فروردین امسال با خروج ۴۳۶ هزار نفر از یارانه نقدی آغاز شده است.
با توجه به مسئولیت وزارت رفاه در تعیین دهکبندی و حذف یارانه خانوارهای پردرآمد از ابتدای سال جاری این فرآیند به صورت ماهانه توسط سازمان هدفمندی با استفاده از دادههایی که وزارت رفاه در اختیار آن قرار میدهد آغاز شده و قرار است تا پایان سال تمامی اقشار پردرآمد از سبد دریافت یارانه نقدی خارج شوند.
به تازگی حسن نوروزی – رئیس سازمان هدفمندی یارانهها – در نشستی که در مرکز پژوهشها و توسعه آیندهنگری وزارت علوم برگزار شده، اعلام کرده تا پایان سال جاری و با همکاری وزارت رفاه، یارانه سه دهک بالایی جامعه (۱۸ میلیون نفر) حذف خواهد شد تا پرداختها هدفمندتر شود.
نوروزی با اشاره به اینکه روش خوداظهاری شکست خورده است، تأکید کرد که نیاز به اصلاح بانک اطلاعات خانوار بهصورت ثبتی وجود دارد تا دقیقتر بتوان یارانه را هدفمند کرد.
دولت بر مبنای بند «ت» تبصره ۱۳ قانون بودجه سال ۱۴۰۴ قصد دارد یارانه ثروتمندان را به اقشار پایین و گروههای حمایتی اختصاص دهد.
مدیران خودرو میان مطلب
بر اساس این بند، سازمان هدفمندسازی یارانهها موظف است، یارانه نقدی، مستمری خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) (منوط به عدم مغایرت با اساسنامه این نهاد) و سازمان بهزیستی کشور و یارانه آرد و نان (خرید تضمینی گندم) را مستقیماً به حساب ذینفع نهایی پرداخت کند .
با توجه به لزوم بررسی دقیق وضعیت اقتصادی خانوارها، حذف دهکهای پردرآمد از دریافت یارانه نقدی به تدریج در حال اجراست اما باید تا پایان سال جاری تعیین تکلیف شود.
رئیس سازمان هدفمندسازی یارانهها با بیان این که ۹۲ درصد مردم در حال دریافت یارانه هستند؛ خواستار تغییر ساختار حمایتی کشور به سمت نظام تامین اجتماعی مشروط و مبتنی بر عملکرد شد.
پس از واریز جدیدترین یارانه نقدی ۳۰۰ هزار تومانی دهکهای چهارم تا نهم در ۳۱ فروردین ۱۴۰۴ اعداد و ارقام از حذف ۴۳۶ هزار نفر از دریافت یارانه حکایت داشت. سپس احمد میدری، وزیر کار اعلام کرد که در دولت چهاردهم تاکنون یارانه ۷۵۰ هزار نفر قطع شده که ۱۵۰ هزار نفرشان مقیم خارج از کشور بودند.

وعدهای تازه که میتواند معیشت مردم را تحت تاثیر قرار دهد. محمدرضا باهنر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، در تازهترین اظهار نظر خود به بررسی پرداخت احتمالی یارانه نقدی جدید پرداخته و به ارائه جزئیاتی از مقدار و شرایط آن اشاره کرده است.
جزئیات یارانه 7 میلیونی
براساس اعلام باهنر، اگر یکسوم از درآمد سالانه ۲۰۰ میلیارد دلاری کشور به صورت نقد میان مردم توزیع شود، این رقم به حدود ۸۰ میلیارد دلار میرسد. این بدان معناست که هر ایرانی سالانه حدود هزار دلار دریافت میکند. برای یک خانواده ۵ نفره، این مبلغ به ۵ هزار دلار در سال افزایش مییابد.
محاسبه یارانه به تومان
باهنر ادامه داد: «اگر این رقم ۵ هزار دلاری را بر اساس نرخ ارز ۷۰ هزار تومانی محاسبه کنیم، مبلغی حدود ۳۵۰ میلیون تومان در سال برای یک خانواده ۵ نفره برآورد میشود. این یعنی هر نفر ماهیانه حدود ۶ تا ۷ میلیون تومان یارانه نقدی دریافت خواهد کرد.»
شرط آزادسازی قیمتها
وی در ادامه به شرط مهم این پرداخت اشاره کرد: «اگر این یارانه پرداخت شود، قیمتها به صورت کامل آزاد خواهند شد. به عنوان مثال، قیمت بنزین ممکن است به لیتری ۷۰ هزار تومان برسد.»
تحلیل و بررسی: آیا این یارانه امکانپذیر است؟
در نگاه اول، پرداخت چنین مبلغی میتواند فشار اقتصادی بسیاری از خانوادهها را کاهش دهد. اما آزادسازی کامل قیمتها، بهویژه قیمت سوخت و اقلام اساسی، ممکن است باعث افزایش تورم و فشار بیشتر بر دهکهای پایین درآمدی شود.
یارانه سالانه هر فرد | ۱,۰۰۰ دلار |
یارانه سالانه خانواده ۵ نفره | ۵,۰۰۰ دلار |
معادل ریالی یارانه سالانه خانواده ۵ نفره (با دلار ۷۰ هزار تومانی) | ۳۵۰ میلیون تومان |
یارانه ماهیانه هر فرد | حدود ۷ میلیون تومان |
شرط اجرایی | آزادسازی قیمتها |
چالشهای پیشرو
برای اجرای این طرح، دولت باید چالشهایی از جمله مدیریت نرخ تورم، کنترل قیمتها و نحوه توزیع عادلانه منابع را به جدیت مدنظر قرار دهد. این مساله میتواند بر گروههای کمدرآمد و توان خرید آنها تاثیرات گستردهای بگذارد و نیاز به بررسی دقیق جزئیات و عواقب اجرای چنین طرحی دارد.
در مردادماه ۱۴۰۴ تنها یارانه نقدی به حساب سرپرستان خانوار واریز میشود و خبری از اجرای مرحله جدید طرح کالابرگ الکترونیکی نیست. این در حالی است که در تیرماه، سومین مرحله این طرح برای دهکهای اول تا هفتم اجرا شد و دهکهای اول تا سوم ۵۰۰ هزار تومان و دهکهای چهارم تا هفتم ۳۵۰ هزار تومان اعتبار خرید کالاهای اساسی دریافت کردند.