بازگشت یارانه نقدی برخی خانوار‌ها/سوپرایز دولت برای یارانه نقدی این خانوارها

اخیراً و با توجه به تحولات در فرآیند افراد مشمول یارانه شاهد تکمیل مراحل مربوط به حذف یارانه دهک دهم درآمدی بوده‌ایم. برهمین اساس و در مرداد ماه ۳ میلیون نفر باقی مانده از یارانه بگیران دهک دهم حذف شدند.

این اقدام براساس قانون بودجه سال ۱۴۰۴ انجام گرفت که در آن تکلیف شده است تا دولت نسبت به حذف یارانه سه دهک اول درآمدی اقدام کند و از منابع حاصل برای پرداخت یارانه به دهک‌های پایین‌تر استفاده کند.

پرداخت یارانه به برخی حذف شدگان از سه ماه قبل

در عین حال و در همین بازه زمانی یارانه برخی خانوار‌ها که تا پیش از این از مشمولان یارانه کنار گذاشته شده بودند مجدداً برقرار شده است. به طور مثال یارانه یک خانوار که از سال ۱۳۸۹ قطع شده بود، مجدداً از سه ماه پیش برقرار شده است.

این اتفاق در حالی رخ داده است که اعتراض یا درخواستی برای برقراری مجدد یارانه از سوی آنها به سامانه حمایت یا سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها داده نشده بود. به نظر می‌رسد که با توجه به دهک‌بندی جدید که این خانوار را در دهک ۷ درآمدی قرار داده است، یارانه و کالابرگ آنها به طور خودکار بازگشته است.

لازم به ذکر است، بر اساس بند (پ) تبصره (۱۳) قانون بودجه سال ۱۴۰۴، دولت موظف شده که یارانه نقدی خانوار‌های پردرآمد (دهک‌های هشتم، نهم و دهم) را حذف کند. این تکلیف قانونی مقدمه اجرای فرایند حذف را فراهم کرد.

در مردادماه ۱۴۰۴، فرایند حذف یارانه اجرا شد و در گام نخست، یارانه حدود یک میلیون خانوار با سرانه درآمد ماهانه بیش از ۱۰ میلیون تومان (پس از کسر هزینه اجاره مسکن) قطع شد – این گروه عمدتاً متعلق به دهک دهم یعنی بالاترین دهک درآمدی بودند.

این حذف با بررسی شاخص‌های اطلاعاتی به‌روز انجام نشده و آخرین اطلاعات موجود در سامانه حمایت مربوط به سه ماهه اول سال ۱۴۰۳ است. درآمد پس از کسر اجاره، یکی از مبنا‌های شناسایی دهک بالا قرار گرفت. همچنین سامانه اعتراض فراهم شد تا در صورت نیاز، خانوار‌ها درخواست بازبینی دهند.

اجرای احتمالی حذف دهک‌های ۸ و ۹ در ماه‌های آینده

در ادامه فرایند، خبر‌های رسمی منتشر شد که حذف یارانه دهک‌های هشتم و نهم “در دستور کار” است، گرچه در همان ابتدا تاکید شده حذف دهک دهم فعلاً آغاز شده است. برآورد‌ها نشان می‌دهند که مجموعاً حدود ۱۸ میلیون نفر از دریافت یارانه باز می‌مانند که در حال حاضر ۳ میلیون نفر از آنها حذف شده‌اند.

حذف یارانه دهک دهم به‌صورت گام‌به‌گام و ابتدا با تعیین معیار‌های واضح اجرایی شد و اکنون روند حذف دهک‌های بعدی در جریان است. این سیاست در راستای هدفمندسازی یارانه‌ها و افزایش کارایی توزیع منابع حمایتی دنبال می‌شود.

سرپرستان خانوارهایی که یارانه نقدی آن‌ها حذف شده، تنها تا ۲۰ شهریور ۱۴۰۴ فرصت دارند اعتراض خود را از طریق سامانه حمایت ثبت کنند.

فرایند حذف یارانه نقدی برای سه دهک بالای درآمدی وارد مرحله اجرایی شد و سرپرستان خانواری که یارانه آن‌ها قطع شده است، تنها تا ۲۰ شهریور ۱۴۰۴ فرصت دارند نسبت به ثبت اعتراض یارانه خود اقدام کنند.

جزئیات دهک‌های درآمدی و معیار حذف یارانه

احمد رستمی، رئیس مرکز مطالعات و اطلاعات رفاهی ایرانیان، با اشاره به اجرای قانون بودجه سال ۱۴۰۴ گفته است: «وزارت تعاون موظف بود از مردادماه یارانه حدود یک میلیون خانوار را قطع کند. در گام نخست، خانوارهایی که درآمد ماهانه آن‌ها بیش از ۱۰ میلیون تومان (پس از کسر هزینه مسکن و متناسب با بعد خانوار) بوده، از فهرست یارانه‌بگیران حذف شدند.»

وی افزوده که یارانه مرداد برای حدود سه میلیون و ۶۶ هزار نفر واریز نشده و این افراد به عنوان دهک‌های بالای درآمدی شناسایی شده‌اند. همچنین سامانه حمایت اعلام کرده است: «بر اساس بررسی شاخص‌های بانکی، درآمدی و دارایی، خانوار شما واجد شرایط دریافت یارانه نیست.»

ثبت اعتراض به حذف یارانه از طریق سامانه حمایت

سرپرستان خانوار می‌توانند برای مشاهده وضعیت و ثبت اعتراض، به سامانه حمایت به نشانی hemayat.sfara.ir مراجعه کنند. رستمی تأکید کرد که اطلاعات اظهاری خانوار در حوزه‌های درآمد، تراکنش‌های بانکی و محل سکونت مجدداً با داده‌های ثبتی صحت‌سنجی می‌شود و در صورت تایید، استحقاق دریافت یارانه نقدی برقرار خواهد شد.

حذف یارانه نقدی سه دهک بالای جامعه تا پایان ۱۴۰۴

حسن نوروزی، رئیس سازمان هدفمندی یارانه‌ها، اعلام کرد که با همکاری وزارت رفاه و مطابق قانون بودجه، تا پایان سال سه دهک بالای جامعه – معادل حدود ۱۸ میلیون نفر – از جمع یارانه‌بگیران حذف خواهند شد.

در همین حال کارشناسان اقتصادی هشدار می‌دهند که تعیین رقم ۱۰ میلیون تومان به عنوان مرز دهک‌های بالای درآمدی ممکن است باعث حذف یارانه بخشی از خانوارهای طبقه متوسط شود. افزایش هزینه‌های زندگی، به ویژه برای کارمندان و کارگران شهری، ضرورت بازنگری در شاخص‌های مورد استفاده را تقویت می‌کند.

جدول زمان‌بندی واریز یارانه‌ها و مستمری‌ها در شهریور ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که این پرداخت‌ها در سه مرحله انجام خواهد شد.

واریز یارانه نقدی و مستمری مددجویان در شهریور ۱۴۰۴ که برعهده سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها است طبق جدول ارائه شده توسط این سازمان در بهمن ۱۴۰۲ انجام خواهد شد.

بر این اساس واریزها از روز ۲۰ شهریور آغاز می‌شود و تا آخرین روز ماه ادامه دارد.

زمان واریز مستمری مددجویان در شهریور ۱۴۰۴

مستمری مددجویان کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی کشور روز پنجشنبه ۲۰ شهریور ۱۴۰۴ واریز می‌شود. مستمری این افراد با احتساب رشد ۴۰ درصد نسبت به سال گذشته به شرح زیر است:

خانوار یک نفره: ۱,۴۰۰,۰۰۰ تومان

خانوار دو نفره: ۱,۹۸۸,۰۰۰ تومان

خانوار سه نفره: ۲,۸۰۰,۰۰۰ تومان

خانوار چهار نفره: ۳,۵۷۷,۰۰۰ تومان

خانوار پنج نفره و بیشتر: ۴,۴۱۰,۰۰۰ تومان

مستمری‌ها به صورت ماهانه و در روز بیستم هر ماه به حساب سرپرستان خانوار واریز خواهد شد.

زمان واریز یارانه نقدی دهک‌های اول تا سوم در شهریور ۱۴۰۴

یارانه نقدی دهک‌های اول تا سوم شهریور روز سه‌شنبه ۲۵ شهریور به حساب سرپرستان این خانوارها واریز خواهد شد. مبلغ یارانه این دهک‌ها بر اساس تعداد اعضای خانوار به شرح زیر است:

خانوار ۲ نفره: ۸۰۰,۰۰۰ تومان

خانوار ۳ نفره: ۱,۲۰۰,۰۰۰ تومان

خانوار ۴ نفره: ۱,۶۰۰,۰۰۰ تومان

خانوار ۵ نفره: ۲,۰۰۰,۰۰۰ تومان

این مبلغ از ساعت ۲۴ همان روز قابل برداشت خواهد بود.

زمان واریز یارانه نقدی دهک‌های چهارم تا نهم در شهریور ۱۴۰۴

یارانه نقدی دهک‌های چهارم تا نهم در روز دوشنبه ۳۱ شهریور واریز می‌شود. مبلغ یارانه این افراد ۳۰۰ هزار تومان به ازای هر نفر است و با توجه به تعداد اعضای خانوار به شرح زیر خواهد بود:

خانوار ۲ نفره: ۶۰۰,۰۰۰ تومان

خانوار ۳ نفره: ۹۰۰,۰۰۰ تومان

خانوار ۴ نفره: ۱,۲۰۰,۰۰۰ تومان

خانوار ۵ نفره: ۱,۵۰۰,۰۰۰ تومان