حقوق کارگران در ایران یک مسئله مهم و پیچیده است که تأثیر عمدهای بر زندگی و رفاه کارگران دارد. حقوق کارگران در ایران به دستورات قانونی تعیین میشود. قانون کار ایران حقوق و تعاریف مربوط به کارگران را مشخص میکند و شامل مواردی از جمله حقوق پایه، ساعت کاری، تعطیلات، مرخصیها، بیمه و ایمنی و بهداشت در محل کار است.حقوق کارگران در ایران بر اساس سطح تحصیلات، سالهای سابقه کار و نوع شغل تعیین میشود. حقوق کارگران شامل حقوق ماهیانه، پاداشها و مزایا مانند ساعت کار اضافه، محل کار، کارکرد و کارکرد عالی است.. در ادامه به آخرین خبر از حقوق کارگران می پردازیم.
علی بابایی کارنامی، رئیس فراکسیون کارگری مجلس در رابطه با اصلاح حقوق کارگران، گفت: زمانی که در مورد حقوق و دستمزد کارگران تصمیمگیری میشد، این بحث مطرح بود که افزایش 27 درصدی حقوق، جوابگوی تورم و معیشت جامعه نیست و حتی طبق آمارهای رسمی سبد معیشتی کارگران و کارمندان هیچ تناسبی با تورم فعلی کشور ندارد و دولت باید به فکر معیشت جامعه خصوصا اقشار ضعیف باشد.
رئیس فراکسیون کارگری مجلس گفت: دولت در حال ارسال لایحهای است که برای کارکنان و بازنشستگان در راستای همسانسازی، 20 درصد افزایش حقوق را برای نیمه دوم سال اعمال کند؛ به طور طبیعی این افزایش برای کارگران هم باید اتفاق بیفتد که منوط به تشکیل جلسه شورای عالی کار است.
علی بابایی کارنامی، رئیس فراکسیون کارگری مجلس در رابطه با اصلاح حقوق کارگران، گفت: زمانی که در مورد حقوق و دستمزد کارگران تصمیمگیری میشد، این بحث مطرح بود که افزایش 27 درصدی حقوق، جوابگوی تورم و معیشت جامعه نیست و حتی طبق آمارهای رسمی سبد معیشتی کارگران و کارمندان هیچ تناسبی با تورم فعلی کشور ندارد و دولت باید به فکر معیشت جامعه خصوصا اقشار ضعیف باشد.
وی ادامه داد: استدلال کسانی که موافق افزایش 27 درصدی حقوق و دستمزدها بودند این بود که دولت میتواند تورم را کنترل کند؛ اما الان 5 ماه از سال گذشته است و تورم به آن نقطه ای که خصوصا در کالاهای اساسی مردم، کنترل نشده است و افزایش هم یافته است و آنهایی که مدعی بودند افزایش حقوق کارگران، تورم را هم افزایش میدهد امروز باید پاسخگوی وضعیت جامعه و معیشت کارگران باشند.
بابایی کارنامی در رابطه با جلسه شورای عالی کار برای اصلاح حقوق و دستمزدها، گفت: شورای عالی کار چه زمانی که بخواهد برای حقوق و دستمزدها تصمیمگیری کند و چه زمانی که بخواهد موضوعات دیگر را بررسی کند، موظف است ماهی یکبار جلسه برگزار کند اما سالی یکبار هم جلسهای ندارند که تخلف است؛ چراکه برای اینکه اوضاع مسایل امنیت شغلی، بازنشستگی و حوادث ناشی از کار کارگران و … تحت کنترل باشد، شورای عالی کار موظف است ماهانه پیشنهادها را بررسی کند.
وی تصریح کرد: از وزیر کار درخواست شده جلسه شورای عالی کار را برگزار کند و قطعا در آن جلسه، بحث افزایش دستمزد و حقوق کارگران در نیمه دوم سال هم مورد بررسی قرار خواهد گرفت؛ البته دولت در حال ارسال لایحهای است که برای کارکنان و بازنشستگان در راستای همسانسازی، 20 درصد افزایش حقوق را برای نیمه دوم سال اعمال کند؛ به طور طبیعی این افزایش برای کارگران هم باید اتفاق بیفتد که منوط به تشکیل جلسه شورای عالی کار است و وزیر باید با تشکیل جلسه موافقت کند.(شفقنا)
رقم واقعی حقوق کارگران چقدر است؟
بررسی وضعیت اقتصادی نشاندهنده آن است که با حذف شوکهای تورمزا در سال 1401 و رویکردهای جدی دولت در رفع ناترازیهای موجود در بخشهای مختلف اقتصادی با هدف کنترل رشد نقدینگی از طریق برنامه اصلاح ساختار بودجه، اصلاح نظام بانکی و پرهیز از قیمتگذاری دستوری و همچنین پرداخت مطالبات بهجامانده صندوقهای بازنشستگی از دولت قبل، روند کاهش تورم آغاز شده و ادامهدار خواهد بود که نشانههای آن در کاهش قابل توجه تورم ماهانه اردیبهشت سال 1402 و کاهش سلطه دلار بر اقتصاد کشور نمایان شده است.
این پاسخ دولت واکنشهای متعدد جامعه کارگری را به همراه داشت. ولی اسماعیلی، رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس گفت: با توجه به گشایشهای اخیر، امیدوار هستیم از تلاطم اقتصادی که در ابتدای سال با آن مواجه بودیم فاصله بگیریم اما اگر شرایط تورمی ادامه داشته باشد، قطعا جلسه شورای عالی کار برای اصلاح دستمزدها تشکیل خواهد شد.
اسماعیلی در خصوص جلسه شورای عالی کار درباره اصلاح دستمزد 1402کارگران، گفته بود: «همان موقع که افزایش 27درصدی حقوق کارگران در شورای عالی کار مصوب شد، طی جلساتی که با مسئولین وزارت کار داشتیم، اعلام کردیم که این میزان حقوق، جوابگوی تورم نیست و قرار شد اگر تورمی که در ابتدای سال تجربه کردیم، ادامه داشته باشد نیمه دوم سال، نشستی جهت اصلاح دستمزد کارگران برگزار شود.»
علی خدایی، نماینده کارگران در شورای عالی کار عنوان میکند: موضوع ما در بحث شکایت مزدی اصلا بند یک ماده ۴۱ قانون کار نیست. ما تجربه رد شدن بند یک ماده ۴۱ قانون کار را در سال ۹۱ هم داشتیم که همان موقع شکایت کردیم و همان زمان هم دیوان گفت بند یک گفته با توجه به نرخ تورم، نه مطابق نرخ تورم. حالا بماند که همین «توجه» معنا ندارند. این سوال مطرح است که چرا اصلا ما بند یک ماده ۴۱ را گذاشتهایم!؟
نماینده کارگران در شورای عالی کار ادامه میدهد: وقتی در تورم ۴۸ درصدی میگوییم دستمزد ۲۷ درصد افزایش پیدا کند، این چطور توجهی است!؟ ماهیتا به موضوع ورود کنند و ببینند آیا واقعا به تورم توجه شده است؟ یا صرفا دیوان عدالت همان پاسخی را که طرف دولتی در مذاکرات مزدی به ما میداد، تکرار میکند؟
خدایی تاکید میکند: به اعتقاد من اگر دیوان عدالت به بند ۲ ماده ۴۱ قانون کار توجه میکرد، به طور قطع مصوبه مزدی باید باطل میشد؛ ضمن اینکه این توضیح را مطمئن نخواستند و دولت هم این توضیح را به آقایان نداده که سر بند ۲ ماده ۴۱ قانون کار توافقی وجود دارد که رقم ۱۳ میلیون و ۹۰ هزار تومان است. اگر دیوان این توضیح را میخواست یا میپذیرفت، بند ۲ ماده ۴۱ دلایل کافی را برای ابطال مصوبه مزدی داشت.(خبرآنلاین)
افزایش مزایای مزدی و دریافتی ماهانه، حق تمام مزدبگیران کشور است، هیچ مزدبگیری نباید کمتر از خط فقر حقوق بگیرد کما اینکه با این مزایا، بازهم حقوق کارمندان به خط فقر نمیرسد؛ اما بحث اینجاست که چرا به وعده خود پایبند نیستند؟
طبق آییننامه باید درخواست سه عضو رسمی شورا جدی گرفته شود و وقتی تورم، افسارگسیخته به پیش میتازد و نمایندگان کارگران درخواست دارند قدرت خرید از دست رفته جبران شود، بایستی نشستِ درخواستی برگزار و موضوع در دستور کار قرار بگیرد.
مذاکرات مزدی ۱۴۰۲ یکی از چالشبرانگیزترین مذاکرات مزدیِ سالهای اخیر بود؛ کارگران بسیاری اعتقاد داشتند وقتی تورم رسمی حدود ۵۰ درصد است، نباید نمایندگان کارگری در شورایعالی کار، پای افزایش ۲۷ درصدی مزد و مزایا را امضا بگذارند. اما گذشته از اینکه پشت میز مذاکرات مزدی چه گذشت و چگونه شد که محاسبات سبد معیشت و حتی نرخ رسمی تورم کنار گذاشته شد و منویات دولت و کارفرمایان، عدد افزایش مزد امسال را رقم زد، مسالهی دیگری در سطحی فراتر قابل طرح است: درخواستی که تا زمان تنطیم این گزارش دقیقاً ۵۴ روز است که نادیده گرفته شده و پاسخی دریافت نکرده…
بیست و دوم خردادماه، سه عضو کارگری شورایعالی کار در نامهای به سیدصولت مرتضوی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، خواستارِ برگزاری مجدد جلسه شورایعالی کار برای ترمیم دستمزد کارگران شدند. در متن نامه این سه نفر آمده است:
«احتراما مطابق مواد ۱۶۷ و ۱۶۸ و ماده ۴۱ قانون کار و نظر به اینکه با تورم اتفاق افتاده در طی چهار ماه گذشته از زمان محاسبهی هزینههای خانوار ۱۴۰۲ و تورم بالای ۷۰ درصدی در ردیفهای ضروری خانوار، نظیر مسکن و خوراکیها و آشامیدنیها تامین معیشت کارگران دچار بحران جدی گردیده و وعدههای کاهش نرخ تورم علیرغم تاکیدات حضرتعالی و سایر وزرای حاضر در جلسه تعیین دستمزد عملی نگردیده است. همچنین با خلف وعده از سوی کارفرمایان و دولت و نهادهای عمومی غیر دولتی در افزایش بیرویه نرخ کالا و خدمات ارائه شده لطفا دستور فرمایید موضوع اصلاح نرخ دستمزد کارگران برای سال ۱۴۰۲ و راهکارهای جبران قدرت خرید کارگران در دستور اولین جلسه شورایعالی کار قرار گیرد.»
بعد از ثبت رسمی این نامه و انتشار آن در رسانهها، وزیر کار هم به آن نامه در رسانهها پاسخ داد و استدلالات آن را زیر سوال برد. در حالیکه براساس قانون، درخواست رسمی سه عضو شورا برای یک جلسه فوقالعاده باید منجر به برگزاری نشستِ درخواستی در مدت دو هفته شود.
حالا که ۵۴ روز از ثبت درخواست و بیش از ۴۰ روز از مهلت قانونیِ برگزاری جلسه فوقالعاده گذشته، باز هم واکنشی از سوی دولت مشاهده نمیشود؛ در چنین روزهایی، در تماس با تعدادی از کارگران واحدهای مختلف از آنها پرسیدیم «تا چه حد به اندیشهی ترمیم مزد بها میدهید و به آن امیدوارید؟» بیش از ۸۰ درصد کارگران در مواجهه با این پرسش ابراز ناامیدی کردند و گفتند «مزد همان است که اول سال تعیین میشود، باقی وعده است…».
آیت اسدی (عضو کارگری شورایعالی کار و یکی از امضا کنندگان نامهی ۲۲ خردادماه) نیز تایید میکند «صدای کارگران شنیده نشد».
پاسخ وزارت کار بعد از صحبتهای وزیر کار در رسانهها و مردود دانستنِ استدلالهای گروه کارگری چه بود؛ اسدی میگوید: پاسخی ندادند. درخواست ما همچنان برقرار است و آقای وزیر هم در رسانهها به نامهی ما و موارد مطرح در آن پاسخ داد؛ متاسفانه خود را یک مقام اجرایی ندید و در مقام اجرای قانون برنیامد، در مقام پاسخگویی برآمد و بس!
در روزهای میانی هفته گذشته، بخشنامهی معاون رئیس جمهور، سطح جدیدی از مزایای مزدی را برای کارمندان و نیروهای تحت پوشش دولت و نهادهای حاکمیتی تعریف کرد که براساس آن، مزایای مزدی میتواند تا چهار برابر کف حقوق و مزایای مناسبتی تا سقف سالانهی ۱۰ میلیون تومان افزایش یابد؛ بدون تردید، افزایش مزایای مزدی و دریافتی ماهانه، حق تمام مزدبگیران کشور است، هیچ مزدبگیری نباید کمتر از خط فقر حقوق بگیرد کما اینکه با این مزایا، بازهم حقوق کارمندان به خط فقر نمیرسد؛ اما بحث اینجاست که چرا به وعده خود پایبند نیستند، چرا برای ترمیم مزد کارگران گامی برداشته نمیشود؟
اسدی با اشاره به افزایش مزایای مزدی کارگران میگوید: حالا دیگر شاهد از غیب رسیده؛ وزیر باید طبق حرف خودش مزد کارگران را ترمیم کند؛ هرچند ما این بحث و آن ادعا را قبول نداریم؛ ما معتقدیم طبق آییننامه باید درخواست سه عضو رسمی شورا جدی گرفته شود و وقتی تورم، افسارگسیخته به پیش میتازد و نمایندگان کارگران درخواست دارند قدرت خرید از دست رفته جبران شود، بایستی نشستِ درخواستی برگزار و موضوع در دستور کار قرار بگیرد.
«اگر جلسه برگزار نشود، چه باید کرد»؛ نماینده کارگری شورایعالی کار میگوید: یک نامه پیروی نامهی قبلی میزنیم و از مراجع بالاتر موضوع را پیگیری میکنیم.
او تاکید میکند: ما در نامهی ۲۲ خرداد اعلام کردیم دستور جلسهی سهجانبه، موضوع سبد معیشت و بحث مزد باشد و مسالهی معیشت کارگران در نشست بررسی شود؛ حاضر نشدند جلسهای برگزار کنند که دستور آن مزد و معیشت کارگران باشد؛ تا همین اندازه هم صدای کارگران را نشنیدند.
اسدی اضافه میکند: نرخ سبد معیشت در این چند ماه، چند میلیون تومان افزایش یافته؛ دولت مدعی کنترل تورم است، اما آنچه میبینیم چیز دیگریست، هزینههای زندگی بالا رفته و کارگران ناتوانتر از قبل، در بحران معیشت گیر افتادهاند.
«گیر افتادن و دست و پا زدن در بحران معیشت» یک طرف و «شنیده نشدن صدای میلیونها کارگر شاغل و بازنشسته» طرفی دیگر؛ این مساله دو طرف دارد که هر دو رنجآور است و در این میان ۸۰ درصد کارگرانی که ما از آنها نظرسنجی کردیم، میگویند «به ترمیم مزد امیدی نداریم…»