براساس طرحی که در سال 1399در مجلس به تصویب رسید دولت موظف است به مشمولان سهام عدالت که تاکنون سهام دریافت نکردهاند و اصطلاحا جزو جاماندههای سهام عدالت هستند سهام واگذار کند. اما اصل ماجرا چیست؟
طبق بررسیهای به عمل آمده ۱۶ میلیون نفر از جمعیت ایران جزو جاماندههای سهام عدالت هستند. این افراد شرایط دریافت سهام عدالت را دارند. البته طبق تکلیف قانونی دولت در بودجه ۱۴۰۱ و همچنین اولویتبندی انجامشده، ۳.۵ میلیون نفر تحت پوشش نهادهای حمایتی دراولویت تخصیص تا پایان سال ۱۴۰۱ قرار دارند. با این حال با وجود تکالیف دولت در این زمینه، تاکنون سهام جدیدی به جاماندههای سهام عدالت واگذار نشده است.
ماجرا از این قرار است که سازمان خصوصیسازی در ماههای گذشته یک سبد جدید برای اختصاص سهام عدالت به مشمولان جدید درنظر گرفت که مشتمل بر 12شرکت به ارزش 52هزار میلیارد تومان بود و قرار بود به هر نفر از مشمولان جدید 10میلیون تومان سهام عدالت تخصیص داده شود. اما این سبد جدید در ابتدا با 2ایراد از سوی هیأت تطبیق مقررات مجلس مواجه شد و بعد از آن در جریان بررسی در هیأت دولت منجر به اختلاف نظر اعضای کابینه شد. هرچند ایرادهای مربوط به هیأت تطبیق مقررات مجلس بعد از مدتی در دولت رفع شد اما در زمان طرح دوباره سبد پیشنهادی سازمان خصوصیسازی در هیأت دولت، برخی اعضای کابینه با واگذاری تعدادی از این شرکتها در قالب سهام عدالت مخالفت کردند و منجر شد سبد پیشنهادی سازمان خصوصیسازی تصویب نشود. همین موضوع عامل اصلی تأخیر در واگذاری سهام عدالت به جاماندهها است.
با این حال در تازهترین رویداد روزگذشته راضیه ذوالنوریان مدیرکل دفتر توسعه مردمیسازی واگذاریها از رفع این ایرادها و ارائه سبد جدیدی برای تخصیص به جاماندههای سهام عدالت خبر داد و گفت: پس از بررسیهای انجام شده بار دیگر موضوع واگذاری سهام عدالت به مشمولان جدید در دستور کار سازمان خصوصیسازی قرار گرفته است. در همین ارتباط ضمن شناسایی مجدد مشمولان جدید، سبد پیشنهادی جدید نیز در شهریورماه سالجاری تقدیم هیأت وزیران شد.
دستیار ویژه و مشاور رئیس سازمان بورس در امور سهام عدالت گفت: برای دریافت تمامی خدمات مربوط به سهام عدالت نیازی به پرداخت هیچگونه وجهی به مراجع مربوطه نیست. خدمات سهام عدالت رایگان شد.
تمامی خدمات مربوط به سهام عدالت رایگان شد
مهدی حاجیوند در خصوص موضوعات مرتبط با سهام عدالت افزود: برای دریافت تمامی خدمات مربوط به سهام عدالت از جمله سود، انتقال سهام متوفیان به وراث و برگزاری مجامع شرکتهای سرمایهگذاری استانی نیازی به پرداخت هیچگونه وجهی به مراجع مربوطه نیست.
وی به سهامداران توصیه کرد: سهامداران هیچگونه وجهی به هیچ مرجعی نپردازند.
حاجیوند ادامه داد: باید این نکته را تاکید کنیم که حتماً دارندگان سهام عدالت خبرهای رسمی را از مبادی رسمی و به ویژه رادیو و تلویزیون پیگیری و جستجو کنند.
دستیار ویژه و مشاور رئیس سازمان بورس در امور سهام عدالت خاطرنشان کرد: مجامع شرکتهای سرمایهگذاری استانی سهام عدالت فعلاً به صورت آزمایشی در دو استان زنجان و خراسان شمالی برگزار میشود و سایر استانها نیز از سال آینده مجامع خود را آغاز میکنند.
آزادسازی سهام عدالت و ساماندهی آن
وی به آزادسازی سهام عدالت اشاره کرد و گفت: صدور فرمان آزادسازی سهام عدالت طی ابلاغیه مورخ ۹ اردیبهشت سال ۱۳۹۹ مقام معظم رهبری، ساماندهی این طرح و فراهم کردن بستر لازم جهت بهره مندی مشمولین آن که اکثراً جزء پایینترین اقشار درآمدی جامعه هستند؛ از محل منافع حاصل از آن یعنی توزیع سود نقدی در مجامع سالانه شرکت ها و همچنین اداره و خرید و فروش این سهام به عنوان مبنای آزادسازی سهام عدالت، در دستور کار وزارت امور اقتصادی و دارایی و شورای عالی بورس و اوراق بهادار قرار گرفته است.
ارزش پرتفوی سبد سهام عدالت ۳۰ برابر شده است
مدیر کل دفتر توسعه مردمی سازی واگذاریها از ۳۰ برابر شدن ارزش سبد سهام عدالت خبر داد و افزود: به موجب مصوبه شماره ۱۸۸۷۱۰ مورخ ۱ آذر سال ۱۳۹۶ شورای عالی اجرای سیاستهای کلی اصل (۴۴) قانون اساسی، سهام قطعی تخصیص یافته به طرح توزیع سهام عدالت در ۴۹ شرکت سرمایه پذیر شامل ۳۶ شرکت بورسی و ۱۳ شرکت غیر بورسی به ارزش ۲۶۶٬۳۶۳ میلیارد ریال به مشمولین طرح تعلق گرفت که اکنون ارزش این پرتفوی در حال حاضر به حدود ۷۰٬۹۳۳٬۲۲۱ میلیارد ریال یعنی تقریباً ۳۰ برابر ارزش اولیه سهام تخصیصی افزایش یافته است.
نماد شرکتهای سرمایهگذاری استانی پس از برگزاری مجمع با محدودیت باز میشوند
ذوالنوریان درباره باز شدن نماد شرکتهای سرمایهگذاری استانی به نکاتی پرداخت و خاطرنشان کرد: با توجه به ابلاغیه مورخ ۹ اردیبهشت سال ۱۳۹۹ مقام معظم رهبری، آزادسازی سهام عدالت به دو روش انتقال مستقیم وغیر مستقیم در سال ۱۳۹۹ انجام شد، به نحوی که حدود ۱۹ میلیون نفر از مشمولین نسبت به انتخاب روش مستقیم به منظور مدیریت و اداره سهام راساً توسط خودشان اقدام کردند؛ همچنین پرتفوی سهام حدود ۳۰ میلیون نفر از مشمولین به صورت غیرمستقیم از طریق شرکتهای سرمایه گذاری استانی و کانون متشکل از شرکتهای سرمایه گذاری استانی اداره خواهد شد، این دسته از مشمولین پس از پذیرش شرکتهای سرمایه گذاری استانی در بازار بورس و اوراق بهادار، سهامدار این شرکتها شدند ؛ شایان ذکر است با توجه به بررسی نحوه برگزاری مجامع شرکتهای موصوف از سوی شورای عالی بورس و اوراق بهادار مقرر شده است بر اساس مصوبات مورخ ۲۰/۰۴/۱۴۰۲ و ۰۹/۰۸/۱۴۰۲ آن شورا نسبت به برگزاری مجامع شرکتهای سرمایه گذاری استانی سهام عدالت اقدام شود ؛ بدیهی است پس از برگزاری مجامع موصوف و از زمان اعلام آزاد شدن خرید و فروش سهامداران میتوانند به تدریج نسبت به معامله سهم خود در بورس اقدام کنند.
توزیع سهام عدالت جدید و لزوم تصویب سبد پیشنهادی جدید در هیأت وزیران
وی تصویب سبد پیشنهادی جدید در هیأت وزیران را لازم دانست و ادامه داد: در راستای بند (الف) تبصره (۲) قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کشور، دولت موظف گردیده بود از محل باقیمانده سهام متعلق به دولت یا شرکتهای دولتی در بنگاههای قابل واگذاری نسبت به واگذاری سهام عدالت به افراد تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره)، مددجویان سازمان بهزیستی کل کشور و کلیه افراد واجد شرایط طبق قانون اجرای سیاستهای کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی اقدام کند.
مدیر کل دفتر توسعه مردمی سازی واگذاریها بر توزیع سهام عدالت برای افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی تاکید کرد و گفت: «تبیین چارچوب و فرآیند اجرایی کار»، «شناسایی مشمولین جدید» و «تعیین و تخصیص پرتقوی شرکتها به مشمولین واجد شرایط»، در دستور کار سازمان خصوصی سازی قرار گرفت و سبد پیشنهادی برای تخصیص در دولت مصوب شد، اما پس از ایراد هیأت تطبیق قوانین با مصوبات مجلس به تصویب نامه هیأت وزیران در ارتباط با نحوه تخصیص این سهام، سازوکار تخصیص سهام عدالت به افراد فاقد سهام تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره)، مددجویان سازمان بهزیستی کل کشور و سه دهک اول ایثارگران در جلسه ۱۶اسفند ۱۴۰۱ شورای عالی اجرای سیاستهای کلی اصل ۴۴ قانون اساسی به تصویب رسید، اما علیرغم تلاشهای سازمان خصوصی سازی برای تصویب سبد سهام پیشنهادی در هیأت وزیران، با عنایت به برخی ملاحظات امکان تصویب سبد سهام قابل واگذاری به مشمولین مذکور میسر نشد.
ذوالنوریان در پایان تشریح کرد: با پیش بینی مجدد این واگذاری در بند «ن» تبصره (۲) قانون بودجه سال ۱۴۰۲، مراتب باردیگرً در دستور کار این سازمان قرار گرفت که در همین ارتباط ضمن شناسایی مجدد مشمولین جدید با هماهنگی نهادهای حمایتی کشور، ازجمله کمیته امداد امام خمینی (ره) ، سازمان بهزیستی کل کشور ، بنیاد شهید و امور ایثارگران و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و استعلام هویتی آنان از طریق سازمان ثبت احوال کشور، سبد پیشنهادی جدید نیز در شهریور ماه سال جاری تقدیم هیات وزیران شد تا اقدامات بعدی برای انجام این واگذاری عملیاتی شود، بدیهی است واگذاری سهام به مشمولین جدید با تصویب سبد سهام پیشنهادی از سوی هیأت وزیران و متناسب با ارزش سهام تخصیص یافته به قید فوریت از سوی این سازمان عملیاتی خواهد شد.
گفتنی است؛ طرح توزیع سهام عدالت پس از ابلاغ سیاستهای کلی اصل (۴۴) قانون اساسی از سوی مقام معظم رهبری در سال ۱۳۸۴ و موافقت ایشان با توزیع گسترده سهام شرکتهای صدر اصل (۴۴) قانون اساسی در آبان ماه سال ۱۳۸۴ به تصویب هیأت وزیران رسید و سپس به عنوان یکی از موضوعات اساسی و مورد توجه در مواد (۳۴) تا (۳۸) قانون اجرای سیاستهای کلی اصل (۴۴) قانون اساسی به اجرا درآمد.
اجرای مرحله اول طرح توزیع سهام عدالت از سال ۱۳۸۵ با هدف « تأمین عدالت اجتماعی» و «فقرزدایی »و بر اساس آئین نامه مربوطه آغاز شد و پس از قطعیت یافتن مشمولین و طی دوره ۱۰ ساله پرداخت اقساط در سال ۱۳۹۵ پایان یافت و درسال ۱۳۹۶صورتحساب برای سهامداران این طرح صادر شد./ایسنا