اگر شریک عاطفیت این نشونه هارو داره آدم سمی هست| چطور از یک رابطه سمی خارج شویم؟

کسی را که دائما با رفتار نامناسب خود باعث ناراحتی و آزردگی دیگران می‌شود، آن‌ها را مضرب می‌کند و آسیب‌های روانی و جسمانی به افراد وارد می‌کند، فرد سمی می‌گوییم. سمی بودن یک اختلال یا بیماری روانی نیست اما ممکن است اختلال‌های روانی خصوصا اختلالات شخصیت زمینه‌ساز شکل‌گیری شخصیت سمی باشند.

افراد سمی، اضطراب‌ها و زخم‌های خود را به دیگران منتقل می‌کنند. این اشخاص اغلب خود دچار مشکلاتی در گذشته بوده‌اند و نتوانسته‌اند این مشکلات را به‌خوبی پشت سر بگذارند. آن‌ها رفتارهای سمی را به‌عنوان سبک مقابله‌ای خود انتخاب کرده‌اند. جالب است بدانید بسیاری از افراد سمی حتی به آزاردهنده و زیان‌بار بودن رفتارهای خود آگاه نیستند. بااین‌حال این موضوع نباید شما را به ماندن در یک رابطه عذاب‌آور از سر ترحم تشویق کند.

افراد سمی چه ویژگی‌هایی دارند؟

آدم های سمی ۶ ویژگی اصلی دارند. توجه داشته باشید که وجود یا عدم هر یک از این ویژگی‌ها در یک فرد به معنای سمی بودن او نیست. این ویژگی‌ها صرفا چک‌لیستی برای اطمینان شما از این موضوع است و نمی‌توان آن‌ها را قطعی دانست:

۱.   آدم‌های سمی خلق ناپایدار دارند

همه انسان‌ها ابعاد مختلفی دارند. هر کدام از ما ممکن است یک روز انرژی بالایی را تجربه کنیم و روز بعد خلق‌مان تنگ باشد. این طبیعت انسان است که روی یک ریتم ثابت و طبق قوانین دقیق تغییر نمی‌کند. به‌علاوه همه ما ویژگی‌های خوب و بدی داریم که در روابط خودشان را نشان می‌دهند. اما یک فرد سمی تقریبا هیچ‌وقت و با هیچ‌کس سازگار نیست، به وعده‌هایش عمل نمی‌کند، دروغ می‌گوید، رفتاری نامنظم و غیرقابل پیش‌بینی دارد و هر لحظه تغییر می‌کند. این ناهماهنگی رفتاری و شخصیتی در این افراد پررنگ و غیرقابل چشم‌پوشی است.

۲.   آدم‌های سمی همیشه به توجه نیاز دارند

آدم‌های سمی به بهانه‌های مختلف شما را نزدیک به خود نگه می‌دارند. اگر کنارشان نباشید دائما با شما تماس می‌گیرند. اگر سر جلسه باشید پیامک می‌دهند. نیمه‌شب از خواب بیدارتان می‌کنند و از شما توجه دائمی می‌خواهند. آن‌ها برای حریم شخصی و آزادی‌های فردی شما هیچ ارزشی قائل نمی‌شوند. اما کاش تنها همین بود! در برابر همه حمایت‌هایی که افراد سمی از شما می‌گیرند تقریبا هیچ‌چیز به شما نمی‌دهند. آن‌ها به خودشان عشق می‌ورزند و می‌خواهند ارزشمند بودن خود را دائما ثابت کنند. از این جهت آن‌ها رفتاری شبیه به طرحواره بزرگمنشی و استحقاق از خود نشان می‌دهند.

۳.   افراد سمی شر به پا می‌کنند

این افراد دائما مشکل به وجود می‌آورند، به دنبال بحث و جدل لذت هستند و علاقه‌ای به روابط سالم و پایدار ندارند. احساساتی و زودرنج به نظر می‌رسند و از کاه کوه می‌سازند. افراد سمی از فتنه به پا کردن لذت می‌برند و اگر شرایط نرمال و یکنواخت باشد احساس اضطراب می‌کنند. در توضیح آدم های سمی دکتر انوشه آن‌ها را دروغ‌گو، نمک‌نشناس و پرحاشیه معرفی می‌کند.

۴.   آدم‌های سمی به مرزهای دیگران احترام نمی‌گذارند

اگرچه بارها و بارها نیازهای خود را به او گفته‌اید و مرزهایتان را مشخص کرده‌اید، فرد سمی باز هم حریم شما را می‌شکند، بی‌احترامی می‌کند و خواسته‌هایتان را نادیده می‌گیرد. روابط سالم مبتنی بر اعتماد و احترام متقابل است و رعایت حریم شخصی از اصول ابتدایی هر رابطه‌ای است. انسان های سمی به این اصول اعتقادی ندارند.

۵.   فرد سمی دیگران را بازیچه خود قرار می‌دهد

آیا در رابطه خود دائما احساس می‌کند مورد سوءاستفاده قرار گرفته‌اید؟ آیا طرف مقابل کارهایی را علی‌رغم میل شخصی‌تان از شما می‌خواهد و وادار به انجام آن‌ها می‌شوید؟ افراد سمی دیگران را وسیله‌ای برای رسیدن به خواسته‌های خود می‌دانند و در راه بازیچه قرار دادن دیگران از هر حربه‌ای استفاده می‌کنند: دروغ گفتن، انکار حقیقت، اغراق و هر رفتاری در راستای خواسته‌هایشان، حتی اگر به قیمت آسیب زدن به دیگران تمام شود.

۶.   اعتیاد در افراد سمی شایع است

لزوما همه افراد سمی معتاد نیستند. هر فردی را هم که به الکل یا مواد مخدر اعتیاد دارد نمی‌توان سمی دانست. افراد معتاد زمانی سمی شناخته می‌شوند که تمایل به آسیب زدن و آزار دادن دیگران داشته باشند. مردی را در نظر بگیرید که هر بار پس از مصرف مواد مخدر، همسر و فرزندانش را کتک می‌زند. چنین فردی سمی است و رابطه او با همسرش را می‌توان یک رابطه شدیدا سمی دانست.

 برخورد با افراد سمی

در مواجهه با افراد سمی، مهم‌ترین نکته این است که اجازه ندهید به شما آسیب بزنند و از خودتان مراقبت کنید. برای این کار می‌توانید از توصیه‌های زیر استفاده کنید:

مشکل از شما نیست

درک کنید که مشکل از شما نیست. خودتان را مقصر اشتباهات طرف مقابل یا مستحق شنیدن توهین‌های او ندانید. به توصیه سازمان ال.انان گوش بدهید و در JADE شرکت نکنید! JADE شامل ۴ رفتار در مقابل اشتباهات دیگران است: توجیه کردن (J= Justify)، دلیل منطقی آوردن (A= Argue)، دفاع کردن (D= Defend) و توضیح دادن (E= Explain).

اجازه بدهید از شما عذرخواهی کند

بدون اینکه عذرخواهی او را بشنوید یا از ترس مجادله، موضوع را رها نکنید. با لحنی شمرده و کلامی منطقی نیازهای خود را بگویید، دلخوری‌هایتان را توضیح بدهید و بعد اجازه بدهید فرد سمی از شما عذرخواهی کند.

مرزهای سفت و سخت‌تری تعریف کنید

به او بگویید دفعه بعدی که به سراغ شما می‌آید مواد مصرف نکرده باشد، در غیر این صورت پاسخش را نخواهید داد. روی مرزهای جدید خود پافشاری کنید و تحت هیچ شرایطی کوتاه نیایید. همچنین گفتن «نه!» را تمرین کنید. اگر با موضوعی راحت نیستید به صراحت نه بگویید و فاصله بگیرید.

از دیگران کمک بخواهید

گاهی آن‌قدر روابط آسیب‌دیده و سمی شده‌است که هر دو طرف رابطه توانایی خود را برای بهبود شرایط از دست داده‌اند. در یک طرف فرد سمی حضور دارد که گاهی حتی به رفتارهای نادرست خود آگاه نیست و در مقابل او شخصی است که اعتماد به نفس و عزت نفس خود را کاملا از دست داده و خلقی افسرده و ناامید پیدا کرده‌است. در این شرایط حضور یک فرد سوم، برای مثال یک زوج‌درمانگر در روابط عاطفی می‌تواند کمک‌کننده باشد.

اولویت خودتان باشید

اینکه شما دلسوز و هم‌دل هستید ستودنی است اما تعادل را حفظ کنید. کمک کردن به شخص دیگر نباید به قیمت نابودی زندگی شخصی شما تمام شود. به‌علاوه روابط یک‌طرفه می‌توانند سلامت روان شما را به خطر بیندازند.

فرد سمی را ترک کنید

درباره ماندن در رابطه سمی دکتر هلاکویی معتقد است که جز آسیب و ویرانی برای شما چیزی در پی ندارد. بنابراین اگرچه ترک رابطه سمی کار ساده‌ای نیست، آن‌ها را بی هیچ پشیمانی و عذاب وجدانی به حال خود بگذارید.