اگه این نشونه هارو داری یعنی تو بچگی خیلی ازت انتقاد شده!

 رفتار و سخنان والدین، مراقبین و دیگر افراد تاثیرگذار در دوران کودکی، شکل‌دهنده‌ی دیدگاه ما نسبت به خودمان و نحوه‌ی تعامل‌مان با دنیای اطراف است. کودکانی که همواره مورد انتقادهای شدید قرار می‌گیرند، اغلب برای کنار آمدن با این وضعیت، سازوکارهای دفاعی در خود ایجاد می‌کنند. این رفتارها ممکن است تا مدت‌ها پس از ترک خانه‌ی پدری، در فرد باقی بمانند. در این مقاله، به بررسی ده رفتار رایج در افرادی می‌پردازیم که در دوران کودکی مورد انتقاد بیش از حد قرار گرفته‌اند و این رفتارها را اغلب بدون اینکه خودشان متوجه باشند، بروز می‌دهند.

از مهم ترین پیامدهای انتقاد مداوم در کودکی، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

کمال‌ گرایی
یکی از شایع‌ترین رفتارها در افرادی که در کودکی به شدت مورد انتقاد قرار گرفته‌اند، کمال‌گرایی است. زمانی که به نظر می‌رسد هیچ چیز برای اطرافیانتان به اندازه‌ی کافی خوب نیست، طبیعی است که تمایل شدیدی به بی‌نقص بودن در تمامی جنبه‌های زندگی پیدا کنید. کمال‌گرایی می‌تواند به شکل‌های مختلفی بروز پیدا کند، مثلا اینکه ساعت‌ها روی پروژه‌ای وقت صرف کنید تا مطمئن شوید همه‌ی جزئیات آن درست است یا اینکه پیش از فرستادن یک ایمیل، آن را چند بار ویرایش کنید. در حالی که تلاش برای عالی بودن ارزشمند است، کمال‌گرایی می‌تواند منجر به فرسودگی شغلی، اضطراب و این حس شود که هیچ‌وقت به اندازه‌ی کافی خوب نیستید.

نیاز به جلب رضایت دیگران
ویژگی رایج دیگر در افرادی که با انتقاد زیاد بزرگ شده‌اند، نیاز به راضی کردن دیگران است. زمانی که عادت کرده‌اید همیشه مورد انتقاد قرار بگیرید، ممکن است خودتان را مجبور کنید که فراتر از حد انتظار کار کنید تا تأیید دیگران را به دست آورید و از انتقاد اجتناب کنید. رفتارهای جلب رضایت دیگران می‌تواند از همیشه “بله” گفتن به درخواست‌ها، حتی زمانی که به ضررتان است، تا اولویت دادن به نیازهای دیگران به جای نیازهای خودتان متغیر باشد. ترس از اینکه دیگران را ناامید کنید یا با انتقاد آن‌ها مواجه شوید، می‌تواند انگیزه‌ی قوی‌ای باشد، اما همچنین می‌تواند باعث دلخوری و از دست دادن حس خودباوری شود.

رد کردن تعریف و تمجید
پذیرفتن تعریف و تمجید برای افرادی که در کودکی همواره مورد انتقاد بوده‌اند، ممکن است ناخوشایند یا حتی دور از واقعیت به نظر برسد. زمانی که کسی کار یا ظاهرتان را تعریف می‌کند، ممکن است ناخودآگاه تعریف را رد کنید یا دستاوردهایتان را کم‌اهمیت جلوه دهید. این رفتار اغلب ناشی از این باور عمیق است که لیاقت تعریف را ندارید یا اینکه پذیرفتن تعریف بی‌ادبانه یا مغرورانه به نظر می‌رسد. برای اینکه عزت نفس خود را بالا ببرید و ارزش خودتان را درک کنید، ضروری است که تعریف و تمجید را با لطف بپذیرید.

تمایل به پیشی گرفتن از دیگران (همه فن حریف بودن)
برخی از افرادی که در کودکی مورد انتقاد زیاد قرار گرفته‌اند، برای اینکه ارزش خود را ثابت کنند و از انتقاد دوری کنند، به افرادی “همه فن حریف” تبدیل می‌شوند. آن‌ها ممکن است بیش از توانشان کار قبول کنند، ساعت‌های زیادی مشغول کار باشند یا به طور مداوم به دنبال چالش‌های جدید باشند تا توانایی‌هایشان را نشان دهند. در حالی که جاه‌طلبی و داشتن اخلاق کاری قوی ارزشمند است، “همه فن حریف بودن” می‌تواند به استرس، خستگی و نداشتن تعادل بین کار و زندگی منجر شود. ضروری است بدانید که ارزش شما فقط به دستاوردهایتان تعریف نمی‌شود.

منتقد درونی
یکی از مخرب‌ترین پیامدهای بزرگ شدن با انتقاد مداوم، شکل‌گیری یک منتقد درونی خشن است. پیام‌های منفی‌ای که در کودکی می‌شنوید، می‌توانند در وجود شما ریشه بدوانند و باعث شوند که مدام خودتان را سرزنش کنید. ممکن است حتی زمانی که دیگران از شما تعریف می‌کنند یا حمایتتان می‌کنند، باز هم تلاش‌ها، ظاهر یا تصمیمات خود را زیر سوال ببرید.

راه‌های مقابله با پیامدهای انتقاد مداوم
اگر در دوران کودکی با انتقادهای زیادی روبرو بوده‌اید و هنوز هم از پیامدهای آن رنج می‌برید، اقداماتی وجود دارد که می‌توانید برای بهبود وضعیت خود انجام دهید:

1. شناسایی الگوهای فکری منفی: اولین قدم برای مقابله با پیامدهای انتقاد مداوم، شناسایی الگوهای فکری منفی است که در اثر این انتقادها در شما شکل گرفته است. به افکار و باورهای خود توجه کنید و ببینید که آیا تحت تاثیر انتقادهای گذشته هستند یا خیر.

2. به چالش کشیدن باورهای منفی: پس از شناسایی الگوهای فکری منفی، باید آنها را به چالش بکشید. از خود بپرسید که آیا این باورها واقعاً درست هستند یا خیر. به شواهدی که این باورها را تایید یا رد می‌کنند توجه کنید.

3. تمرکز بر نقاط قوت: به جای تمرکز بر اشتباهات و ضعف‌های خود، بر نقاط قوت و دستاوردهایتان تمرکز کنید. به خودتان یادآوری کنید که شما لیاقت احترام و محبت هستید.

4. محدود کردن ارتباط با افراد منتقد: اگر در اطرافیانتان افرادی هستند که دائماً از شما انتقاد می‌کنند، سعی کنید ارتباط خود را با آنها محدود کنید. با افرادی معاشرت کنید که شما را تشویق و حمایت می‌کنند.

5. در صورت نیاز، از یک مشاور یا روانشناس استفاده کنید: اگر به تنهایی در مقابله با پیامدهای انتقاد مداوم دچار مشکل هستید، از یک متخصص سلامت روان کمک بگیرید. یک درمانگر می‌تواند به شما کمک کند تا الگوهای فکری منفی را شناسایی کنید، آنها را به چالش بکشید و مکانیسم‌های مقابله‌ای سالم را توسعه دهید.

موارد زیر را نیز به خاطر داشته باشید:

شما تنها نیستید: بسیاری از افراد در دوران کودکی مورد انتقاد قرار گرفته‌اند و از پیامدهای آن رنج می‌برند.
تغییر زمان می‌برد: صبور باشید و به خودتان زمان بدهید تا از الگوهای رفتاری و فکری ناسالم رهایی یابید.
شما لیاقت عشق و احترام دارید: صرف نظر از اینکه در گذشته چه چیزی به شما گفته شده است، شما لایق عشق، احترام و محبت هستید.
شما می‌توانید از این تجربه عبور کنید: با تلاش و پشتکار، می‌توانید بر پیامدهای انتقاد مداوم غلبه کنید و زندگی شادی بسازید.
سخن پایانی

بزرگ شدن در سایه انتقاد می‌تواند تجربه‌ای دشوار و طاقت‌فرسا باشد. با این حال، به یاد داشته باشید که شما تنها نیستید و می‌توانید بر پیامدهای منفی این تجربیات غلبه کنید. با اتخاذ رویکردی فعال و با کمک گرفتن از منابع مناسب، می‌توانید عزت نفس خود را بازسازی کنید، به توانایی‌های خود ایمان داشته باشید و روابط سالم و معناداری با دیگران برقرار کنید.

خبرنامه