خواص عدس
سالها است که دانشمندان در مورد فواید عدس تحقیق میکنند، چون این مادهی غذایی در سراسر جهان مصرف میشود و به نظر میرسد که خوردن آن با کاهش خطر ابتلا به بسیاری از بیماریها مرتبط است. از مهمترین خواص عدس برای سلامتی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. بهبود سلامت قلب
در بسیاری از رژیمهای غذایی سالم مانند رژیم غذایی دش (DASH) و رژیم غذایی مدیترانهای به افزایش مصرف غذاهای گیاهی از جمله حبوبات تاکید میشود. عدس به همراهی لوبیا و نخود جزئی از خانوادهی حبوبات هستند.
عدس منبع خوب فیبر، فولات و پتاسیم به شمار میرود که همگی از سلامت قلب حمایت میکنند. افزایش مصرف فیبر میتواند سطح کلسترول بد (LDL) را کاهش دهد، از بروز بیماری قلبی پیشگیری کند و حتی از سرعت پیشرفت این بیماری در افراد پرخطر بکاهد.
پتاسیم، کلسیم و منیزیم موجود در عدس فشار خون را بهطور طبیعی کاهش میدهند. به همین دلیل، غذاهای سرشار از این مواد معدنی بخش مهمی از برنامهی غذایی DASH هستند. از سوی دیگر، عدس مملو از پروتئین است و جایگزین خوب گوشت محسوب میشود. هنگامی که در رژیم غذایی خود گوشت را با مواد غذایی پرفیبر مانند عدس جایگزین میکنید، خطر ابتلا به بیماری قلبی کمتر میشود.
۲. کنترل قند خون
دیابت زمانی ایجاد میشود که لوزالمعدهی شما انسولین کافی تولید نمیکند یا بدنتان نمیتواند بهدرستی به اثرات انسولین پاسخ دهد. درنتیجه، قند خون افزایش مییابد. با گذشت زمان، بالا بودن مداوم قند خون به مشکلاتی مانند بیماری قلبی، بیماری کلیوی و آسیب عصبی منجر میشود. تحقیقات متعدد نشان دادهاند که افزایش مصرف حبوبات مانند نخود، لوبیا و عدس میتواند به افراد مبتلا به دیابت در کنترل قند خون کمک کند.
۳. پیشگیری از چاقی
فیبر موجود در عدس حجم معده را پر و اشتها را کنترل میکند. به همین دلیل میتواند کالری دریافتی شما را کاهش دهد و به لاغر شدنتان کمک کند. نتایج به دست آمده از یک مطالعه نشان داد که جایگزین کردن غذاهای پرکالری با حبوبات اثرات مفیدی روی درمان چاقی و پیشگیری از اختلالات مرتبط با آن مانند بیماری قلبی-عروقی، دیابت و سندرم متابولیک دارد.
نویسندگان این مطالعه پیشنهاد میکنند که غذاهای گوشتی پرکالری و پرچرب مانند همبرگر و سوسیس را با غذاهای حاوی عدس جایگزین کنید یا گوشت را همراه با عدس بخورید تا میزان کالری و چربی غذای مصرفی شما کمتر شود.
۴. پیشگیری از سرطان
هم مطالعات آزمایشگاهی و هم مطالعات انسانی نشان دادهاند که عدس دارای خواص ضدسرطانی است و میتواند خطر ابتلا به بعضی از انواع سرطان از جمله سرطان سینه و سرطان رودهی بزرگ را کاهش دهد. خواص ضدسرطانی عدس به مواد مغذی زیر مربوط میشود:
لکتین؛ لکتین یک نوع پروتئین است که معمولا در غلات و حبوبات یافت میشود و بر اساس تحقیقات میتواند خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد.
ترکیبات فنولیک؛ بررسی خواص عدس نشان میدهد که این مادهی غذایی در مقایسه با سایر حبوبات از جمله نخود، لوبیا چشمبلبلی و ماش بالاترین میزان ترکیبات فنولیک را دارد. این ترکیبات خواص آنتیاکسیدانی دارند و از سلولها در برابر رادیکالهای آزاد محافظت میکنند.
سلنیوم؛ سلنیوم یک مادهی معدنی است که سرعت رشد تومور را کاهش میدهد. همچنین با تحریک تولید سلولهای T، پاسخ ایمنی بدن را نسبت به عفونت بهبود میبخشد. به گفتهی محققان، افزایش مصرف سلنیوم با کاهش خطر ابتلا به سرطانهای رودهی بزرگ، پروستات، ریه، مثانه، پوست، مری و معده همراه است.
فیبر؛ افزودن غذاهای پرفیبر از جمله عدس به رژیم غذایی میتواند از ابتلا به سرطان رودهی بزرگ پیشگیری کند.
۵. مبارزه با خستگی
کمبود آهن یکی از علل شایع خستگی است. ۲ نوع آهن در رژیم غذایی وجود دارد: آهن هِم که در گوشت و ماهی یافت میشود و آهن غیرهِم که غذاهای گیاهی مثل عدس منبع خوب آن هستند.
آهن غیرهِم برای افرادی که بهدلیل بیماری، گیاهخواری یا سایر عوامل گوشت مصرف نمیکنند، گزینهی مناسبی است. با این حال باید به یاد داشته باشید که بدن نمیتواند آهن غیرهم را بهخوبی آهن هِم جذب کند. بنابراین سعی کنید غذاهای گیاهی را با غذاهای غنی از ویتامین C مانند مرکبات، انواع توت و فلفل دلمهای بخورید تا جذب آهن غیرهم در روده افزایش یابد.
۶. محافظت از سلامت مادر و جنین در دوران بارداری
عدس مقدار زیادی فولات دارد که دریافت آن در دوران بارداری برای جلوگیری از بروز نقص لولهی عصبی در جنین ضروری است. این ویتامین میتواند خطر ابتلا به دیابت بارداری را هم کاهش دهد. یک مطالعه روی ۱۴۵۵۳ شرکتکننده نشان داد زنانی که در دوران بارداری فولات بیشتری مصرف کردند، کمتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به دیابت بارداری بودند.
متخصصان توصیه میکنند که زنان در سنین باروری هر روز حداقل ۴۰۰ میکروگرم فولات مصرف کنند. البته میزان نیاز بدن به این ویتامین در دوران بارداری و شیردهی افزایش مییابد و بهترتیب به ۶۰۰ و ۵۰۰ میکروگرم در روز میرسد.