سازمان تامیناجتماعی بهموجب اساسنامه و قوانین حاکم بر فعالیت، یک سازمان بیمهگر اجتماعی است که وظیفه پوشش کارگران مزد و حقوقبگیر (بهصورت اجباری) و سایر صاحبان حرف و مشاغل آزاد را (بهصورت اختیاری) برعهده دارد.
این مجموعه همچنین با هدف پایداری منابع و حفظ و ارتقای ارزش ذخایر و داراییهای ذینفعان، سرمایهگذاری در بخشهای مختلف اقتصادی را نیز با رعایت اصولی چون شفافیت، پاسخگویی، پرهیز از بنگاهداری و سرمایهگذاری در بخشهای اقتصادی با ریسک اندک در دستور کار قرار داده است و بیمهشدگان و مستمریبگیران را در قالب دو قسم از تعهدات کوتاهمدت و بلندمدت حمایت میکند.
در باره جزئیات این تعهدات، شرایط درخواست بازنشستگی و ازکارافتادگی و نیز تعهدات و تسهیلات کارفرمایان و کارگران با محمد محمدی، معاون بیمهای سازمان تأمیناجتماعی به گفت وگو نشستهایم.
اکنون شرایط درخواست بازنشستگی از سازمان تامیناجتماعی (برای مردان و زنان) چیست؟
محمدی: طبق «تبصره ١ ماده ۷۶ قانون تامیناجتماعی» مردان با ۵۰ سال سن و ٣٠ سال سابقه و زنان با ۴۵ سال سن و ٣٠ سال سابقه میتوانند از سازمان تامیناجتماعی درخواست بازنشستگی کنند.
یک مرد با ۲۰ سال سابقه و ۶۰ سال سن نیز میتواند بازنشسته شود. این شرط سنی برای زنان ۵ سال کاهش مییابد و یک زن با ۲۰ سال سابقه و ۵۵ سال سن هم میتواند از سازمان تامیناجتماعی درخواست بازنشستگی داشته باشد.
همچنین یک مرد ۶۰ ساله با ۱۰ سال سابقه (و ۱۰ روز حقوق) نیز میتواند بازنشسته شود. این قانون نیز برای زنان با ۵ سال کاهش سنی اعمال میشود و زنان ۵۵ ساله با ۱۰ سال سابقه و ۱۰ روز حقوق میتوانند بازنشسته شوند.
بر اساس قانون تامین اجتماعی یک مرد ۶۰ ساله و یک زن ۵۵ ساله نیز در صورت سابقه کمتر از ۱۰ سال، باید با خرید کسری سابقه، درخواست بازنشستگی داشته و با ۱۰ روز حقوق نیز بازنشسته شوند.
مشاغل سخت و زیانآور مشمول شرایط سنی نمیشوند
در خصوص مشاغل سخت و زیانآور نیز شرایط سنی لحاظ نمیشود و چنانچه بیمهشده ٢٠ سال سابقه متوالی یا ٢٥ سال سابقه متناوب در کارهای سخت و زیانآور داشته باشد، میتواند درخواست بازنشستگی بدهد.
در همه این موارد کارفرما بدون اجازه و اختیار بیمهشده نمیتواند درخواست بازنشستگی داشته یا کارگر را اخراج کند؛ صرفا در قانون تامیناجتماعی پیشبینی شده است که «کارفرما میتواند بازنشستگی بیمهشدگانی را که حداقل پنج سال پس از رسیدن به سن بازنشستگی مقرر در قانون به کار خود ادامه دادهاند، از سازمان تامین اجتماعی تقاضا کند.» در غیر اینصورت ارائه درخواست بازنشستگی کارگر (بیمهشده) قابلیت اجرا نخواهد داشت.
آیا قانون بازنشستگی برای بیماران خاص متفاوت است؟
محمدی: طبق قانون تأمیناجتماعی، یک بیمهشده در صورت عدم توان انجام کار نیز (باوجود ۷۲۰ روز سابقه) میتواند درخواست «ازکارافتادگی» بدهد.
در صورتی که کارگر طبق نظر پزشک معالج، توانایی خود را به صورت کامل یا جزیی از دست بدهد، پس از مراجعه به شعب تأمیناجتماعی به کمیسیون پزشکی (موضوع ماده ٩١ قانون تأمین اجتماعی) معرفی میشود و این کمیسیون پس از معاینه و بررسی سوابق پزشکی بیمهشده نسبت به صدور رأی با تعیین درصد ازکارافتادگی اقدام میکند تا در چارچوب مقررات حکم برقراری مستمری صادر شود.
اگر بیمهشده طبق نظر کمیسیون پزشکی ٦٦ درصد از توان کاری خود را از دست داده باشد، ازکارافتاده کلی شناخته و در صورتی که میزان کاهش توانایی انجام کار بین ٣٣ تا ٦٦ درصد باشد، ازکارافتاده جزیی شناخته خواهد شد.
همچنین اگر درصد ازکارافتادگی زیر ٣٣ درصد باشد، بیمهشده استحقاق دریافت غرامت مقطوع نقص عضو را خواهد داشت. برخی از حادثهدیدگان نیز میتوانند تغییر شغل داده و در مشاغل آسانتر بیمهپردازی را ادامه دهند تا نهایتا بازنشستگی در چهارچوب قانون تامیناجتماعی اتفاق بیافتد.
محمدقطره
با سلام اگر بیمه شده ای با داشتن 60 سال تمام سن و سابقه بیمه 17 سال می تواند سه سال بصورت یکجا خریداری کند تا از بازنشستگی کامل استفاده بکند.باکمال تشکر و ممنون می شوم که راهکاری را پیشنهاد بدهید