شب یلدا، هر ساله در آخرین شب فصل پاییز برگزار میشود و فرصتی برای گردهمایی و جشن گرفتن در کنار خانواده و دوستان است. تاریخ شب یلدا سال ۱۴۰۳ برابر با روز جمعه یا شب شنبه و مورخ ۳۰ آذر خواهد بود.
تاریخ دقیق شب یلدا امسال در تقویم قمری مصادف است با جمعه – ۱۸ جمادی الثانیه ۱۴۴۶
تاریخ دقیق شب یلدا سال ۱۴۰۳ در تقویم میلادی برابر است با Friday – ۲۰۲۴ December ۲۰
یلدا چیست؟
یلدا، که به عنوان شب چله نیز شناخته میشود، یکی از قدیمیترین جشنهای ایرانی است که در آخرین شب پاییز، یعنی شب ۳۰ آذر، برگزار میشود. این شب به عنوان طولانیترین شب سال شناخته میشود و پس از آن، روزها به تدریج طولانیتر و شبها کوتاهتر میشوند. یلدا نماد پیروزی نور و خورشید بر تاریکی است و به همین خاطر، مردم این شب را با شادی، جشن و دورهمیهای خانوادگی جشن میگیرند.
در باور ایرانیان، اهریمن تاریکی در طولانی ترین شب سال، قدرت نمایی می کند. برای غلبه بر تاریکی و ارواح شیطانی مردم به دور هم جمع می شدند و جشن و پایکوبی برپا بود.
ایرانیان باستان تاریکی را دشمن و نحس و بد می دانستند و در چنین شب بلندی در کوی و برزن، روشنایی بیشتری استفاده می کردند.
فلسفه دور هم جمع شدن های فامیلی و گفتگو و خنده و شادی اینست که تاریکی شب، پیروز نشود.
سپیده دم شب چله با دمیدن نور و روشنایی خورشید، نوید بخش تابش نور ایزدی است. روزها طولانی تر و شب کوتاه تر می شود.
به همین علت آخرین روز پاییز و شروع زمستان به زایش خورشید و مهر نامیده شده. در آیین زرتشتی نیز دهمین ماه سال به معنای آفریننده خورشید است و این ماه به تولد خورشید شهرت دارد.
تاریخچه شب یلدا
جشن یلدا ریشههای عمیقی در تاریخ باستان دارد و از آیینهای کهن ایرانیان به شمار میآید. این جشن در دوران امپراتوری پارسیان و حتی پیش از آن وجود داشته و در فرهنگهای مختلف ایرانی به عنوان نماد پایانی برای تاریکی و آغاز روشنایی مورد توجه قرار گرفته است. در این شب، مردم به یاد نیاکان و خدای خورشید، به طور نمادین جشن زایش خورشید را برگزار میکنند.
هدیه شب چله
هدیه دادن در شب یلدا به ویژه در ایران یک سنت رایج است. هدایای معمول شامل شیرینیهای سنتی، آجیل، لباسهای گرم، کتاب و گلهای مخصوص این شب میباشد. گلهایی چون گل رز و انار در این شب به عنوان نمادهای خوشبختی و عشق شناخته میشوند.
شب یلدا در کدام کشورها برگزار می شود؟
علاوه بر ایران، یلدا در کشورهای همسایه مانند افغانستان، تاجیکستان، آذربایجان و برخی مناطق ترکمنستان و ارمنستان نیز جشن گرفته میشود. هر کشور آداب و رسوم خاص خود را در این شب دارد و به طور مشترک به اهمیت این شب به عنوان جشن زایش خورشید اشاره میکنند.
میوهها و گلآرایی در یلدا
در شب یلدا، انار و هندوانه از میوههای اصلی هستند که هر یک نماد خاصی دارند. انار نماد باروری و برکت و هندوانه نماد خنکی و سرما است. همچنین، گلآرایی بخشی از جشن یلدا محسوب میشود و گلهایی مانند نرگس، انار و رز برای تزئین میز یلدا مورد استفاده قرار میگیرند.
نگاه کلی به یلدا
یلدا فرصتی است برای تقویت روابط خانوادگی، برگزاری دورهمیهای صمیمی و جشن گرفتن با خوراکیهای خوشمزه، شعرخوانی، فال حافظ و گفتوگو. این شب نه تنها جنبههای فرهنگی و سنتی دارد، بلکه پیوند و اتحاد بین نسلها را نیز تقویت میکند.