پیشنهاد سازمان برنامه مبنی بر حذف ارز ترجیحی برنج وارداتی با هدف حمایت از تولید داخل در جلسه امروز مورخ ۳۰ تیرماه ۱۴۰۳ کمیسیون اقتصاد هیئت دولت (کمیسیون فرعی) مطرح شد و با توجه به اینکه حمایت از تولید داخل و تنظیم بازار از طریق مدیریت زمانی واردات توسط وزارت جهاد کشاورزی صورت خواهد گرفت، تصمیمگیری در این خصوص در برهه فعلی ضروری تشخیص داده نشد و پیشنهاد یادشده از دستور خارج شد.
افزایش قیمت برنج در راه است؟
یاز سالانه ایران به برنج، حدود 3.5 میلیون تن برآورد شده است که بخشی از نیاز بازار از محل تولید داخل و بخش دیگری نیز از محل واردات تأمین میشود. به عبارت دیگر حدود ۴۰ درصد نیاز بازار از محل واردات به شکل سنواتی و حدود ۶۰ درصد نیاز بازار از محل برنج داخلی تأمین میشود. مطابق گزارشهای معاونت زراعت وزارت جهادکشاورزی سالانه ۲ تا ۲.۵ میلیون تن با توجه به شرایط اقلیمی و میزان بارندگی ظرفیت تولید برنج داریم.
همچنین آمار واردات یک دهه گذشته نشان میدهد که به طور متوسط ایران سالانه بالغبر یک میلیون و ۴۰۰ هزار تن واردات برنج داشته است. این یعنی در سالهایی واردات ۲ میلیون تن و در برخی سالها نیز کمتر از یک میلیون تن هم بوده است. در سال ۱۴۰۱ با توجه به افزایش قیمت برنج در بازار داخلی میزان واردات برنج با مدیریت وزارت جهاد ۳۰ درصد بالاتر از میانگین و بالغ بر یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن بود.
این میزان واردات تقریباً در سالهایی در دهه ۹۰ به واسطه شرایط خشکسالی و به تبع آن کاهش تولید برنج داخلی نیز اتفاق افتاد. چقدر برنج وارد کشور شد؟ براساس آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران، سال گذشته یک میلیون و ۱۱۷ هزار تن برنج به ارزش یک میلیارد و ۳۰۵ میلیون و ۹۸۵ هزار دلار وارد کشور شد، این درحالی است که در همین بازه زمانی در سال ۱۴۰۱ چیزی حدود یک میلیون و ۷۸۰ هزار تن از این کالای اساسی به ارزشی بالغبر دو میلیارد و ۱۳۷ میلیون دلار وارد کشور شده بود. بنابراین واردات برنج طی یکسال اخیر با کاهش ۳۷ درصدی به لحاظ وزنی و کاهش ۴۰ درصدی به لحاظ ارزشی روبرو بوده است. بنابراین با کاهش ۶۶۰ هزار تنی واردات این محصول ارزبری آن در یکسال اخیر ۸۳۰ میلیون دلار کمتر شده است.
پیشنهاد حذف ارز ترجیحی برای واردات برنج اخیراً رئیس سازمان برنامه و بودجه در نامهای به سرپرست رئیس جمهور پیشنهاد کرده است که ارز ترجیحی ۲۸۵۰۰ تومانی واردات برنج حذف شود. وی علت این پیشنهاد را افزایش تولید برنج در کشور و نیز افزایش واردات در سالهای گذشته عنوان کرده است.
در سالهای گذشته سالانه حدود یک میلیون تن برنج با ارز ترجیحی وارد کشور میشد و تفاوت نرخ ارز ترجیحی با نرخ آزاد واردکنندگان را برای واردات بیش از نیاز کشور ترغیب میکرد.
طبق گزارش مرکز آمار، متوسط قیمت برنج ایرانی در فروردین ماه امسال ۹ درصد پایینتر از قیمت سال گذشته بوده است. حتی شاهد این بودیم که قیمت برنج ایرانی که سال ۱۴۰۱ تا مرز ۱۵۰ هزار تومان افزایش یافته بود، در سال ۱۴۰۲ به ۸۰ هزار تومان کاهش یافت، اما به عقیده کارشناسان حذف ارز ترجیحی برای واردات برنج زمینهساز افزایش شدید قیمت برنج ایرانی و خارجی در بازار خواهد شد.