جاماندگان سهام عدالت از این طریق اقدام کنند | کسانیکه سهام عدالت ندارند بخوانند

نماینده مردم سپیدان در مجلس با یادآوری اینکه پیگیری تغییر ساختار مدیریت سهام عدالت توسط دولت به وقوع یک فاجعه در کشور منتهی می شود، از رئیس مجلس خواست تا با پیگیری از وزیر اقتصاد مانع این کار شود.

محسن علیزاده در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی در تذکری با استناد به ماده ۲۱۶ آیین نامه داخلی خطاب به رئیس مجلس ضمن درخواست ورود وی به نحوه انتخاب نمایندگان در هیات ها گفت: اخبار نگران کننده ای درخصوص پیگیری وزیر امور اقتصادی و دارایی در ارتباط با نحوه تغییر ساختار مدیریت سهام عدالت در کشور شنیده می شود که در صورت صحت بسیار نگران کننده است و گمان می رود که دولت به دنبال این است که سهام عدالت را به طور کامل به دست بگیرد.

پس از حدود ۱۶ سال بلاتکلیفی درخصوص واگذاری سهام عدالت متوفیان به وراث آنها، قرار است طی روزهای آینده با صدور اطلاعیه از وراث دعوت شود تا با مراجعه غیرحضوری به شرکت‌های کارگزاری نسبت به تشکیل پرونده انتقال سهام اقدام کنند.
از سال ۱۳۸۴ تا کنون بیش از ۳.۵ میلیون نفر از سهامداران سهام عدالت فوت کرده‌اند اما طی این سال‌ها ساز و کاری برای انتقال سهام آنها ایجاد نشده است.
از مرداد ۱۳۹۹ شورای عالی بورس و اوراق بهادار آیین‌نامه اجرایی آزادسازی سهام عدالت را تصویب و ابلاغ کرد که امکان انتقال سهام عدالت متوفیان به وراث قانونی ایشان فراهم شود.

سازمان بورس و اوراق بهادار با استفاده از ظرفیت موجود در کارگزاری‌های منتخب، شرایط انتقال سهام عدالت متوفیان را فراهم کرد.

مطابق این بخشنامه در صورت وجود چند وارث، یکی از آنها که در سامانه سجام ثبت نام کرده باشد می‌تواند به عنوان نماینده وارث مراحل انتقال را طی کند. با این حال بخشنامه مذکور هنوز شکل اجرایی به خود نگرفته است.

حدود دو هفته قبل فرزانه یاری ـ معاون حقوقی سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار- بیان کرد: اطلاعات دقیقی به صورت متمرکز که بتوان بدون نیاز به مراجعه حضوری فرایند انتقال را مطابق قوانین و مقررات انجام داد وجود ندارد. اما شرکت سپرده‌گذاری مرکزی موفق به أخذ مصوبه‌ای شده که به این شرکت اجازه داده اقدامات لازم برای انتقال سهام عدالت متوفیان را از طریق استفاده از ظرفیت همکاری شرکت‌های کارگزاری انجام دهد.

در همین راستا، جلسات مشترکی به منظور آشنایی شرکت‌های کارگزاری با الزامات حقوقی مدنظر شرکت سپرده‌گذاری مرکزی برگزار و قرار شد از طریق صدور اطلاعیه‌ای از وراث دعوت شود تا با مراجعه به شرکت‌های کارگزاری منتخب نسبت به تشکیل پرونده اقدام کنند.

روز گذشته نیز احسان خاندوزی ـ سخنگوی اقتصادی دولت – اعلام کرد: خبر خوبی برای خانواده‌های متوفیانی داریم که بیش از ۱۵ سال منتظر تعیین تکلیف سهام عدالت متوفیان بودند. از روزهای آینده با تمرکز بر روش‌های غیرحضوری، نماینده وراث می‌تواند به سامانه‌های معرفی شده رجوع و این مسئله را حل و فصل کند.

وی هم‌چنین در پاسخ به پرسشی درباره آخرین وضعیت اعطای سهام عدالت به جاماندگان، گفت: این تکلیف از قانون بودجه سال گذشته برعهده دولت گذاشته شده است. در همین زمینه پیش‌نویسی آماده شده بود ولی به دلیل برخی مخالفت‌ها در صحن هیئت دولت، نیازمند اصلاح شناخته شد.

سخنگوی اقتصادی دولت ادامه داد: امسال با توجه به اینکه در قانون بودجه این تکلیف برای دولت وجود دارد، سبد سهامی را برای حدود ۴.۵ میلیون نفر از افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی فاقد سهام عدالت در نظر گرفته و به ازای هر نفر ۱۰ میلیون تومان سهم مشخص کرده‌ایم که امیدواریم این سبد سهام به زودی در دولت تعیین تکلیف شود.

این در حالی است که اواسط ماه گذشته مجید عشقی ـ رییس سازمان بورس- گفته بود احتمالا پرداخت سود سهام عدالت در تاریخ‌های مشابه سال گذشته انجام می‌شود که بر این اساس اواخر آذر ۱۴۰۲ باید منتظر واریز مرحله اول و روزهای پایانی اسفند شاهد پرداخت مرحله دوم باشیم.

 اگرچه حدود یکسال از رونمایی سامانه توثیق الکترونیک هوشمند «ستاره» می گذارد، اما مشاهدات حاکی از آن است که این سامانه چندان کارا هم نبوده است و همچنان سئوالات وابهامات مهمی در خصوص سامانه ستاره مطرح است. اولین سئوالی که پیش می آید این است که چرا تا به امروز، غیر از آمار رسمی که توسط یکی از اعضای هیئت مدیره سازمان بورس در همان روزهای ابتدایی اجرای این طرح در خصوص آمار افراد وام گیرنده از سامانه ستاره منتشر شد، هیچ آمار رسمی دیگری در خصوص تعداد افراد وام گیرنده با استفاده از روش توثیق سهام تا به امروز گزارش نشده است؟

مرداد ماه سال گذشته از سامانه توثیق الکترونیک هوشمند «ستاره» راه‌اندازی شد. این سامانه قصد داشت تا امکان وام گرفتن را برای افرادی که توانایی اخذ وام از بانک ها را داشتند اما صرفا به دلیل نداشتن وثیقه ملکی از این امکان محروم بودند، فراهم سازد.

مشخصا تا قبل از راه اندازی سامانه ستاره افرادی که صاحب ملک نبودند، نمی‌توانستند با به وثیقه گذاشتن دارایی‌های منقول خود مثل طلا، سهام و… اقدام به دریافت وام کنند. بنابراین به منظور حل این مشکل و تسهیل روند اخذ وام از سیستم بانکی کشور برای عموم افراد جامعه، سامانه وثیقه گذاری الکترونیک ستاره سمات، راه اندازی شد تا افراد متقاضی دریافت وام، با استفاده از وثیقه گذاشتن سهام خود، نسبت به اخذ وام اقدام کنند. همچنین از دیگر اهداف مهم این طرح، امکان دریافت وام برای دارندگان سهام عدالت بود، که این افراد با وثیقه‌گذاری سهام خود، بتوانند از بانک های کشور وام دریافت کنند.

گفتنی است سامانه وثیقه گذاری الکترونیک ۵ مرداد ماه سال گذشته با حضور وزیر اقتصاد و رئیس سازمان بورس در سازمان بورس رونمایی شد. رئیس سازمان بورس در رویداد رونمایی از این سامانه با اشاره به مزایا این سامانه گفت: افراد به صورت رسمی (از امروز) می توانند از این سامانه استفاده کنند و سامانه در سیستم بانکی هم به طور همزمان عملیاتی می شود.

به گفته وی با بهره‌گیری از سامانه توثیق الکترونیک هوشمند «ستاره» سهامداران به ویژه سهامداران خرد می توانند، نیاز به نقدینگی فوری خود را بدون اینکه مجبور به فروش سهام یا دارایی خود شوند، مرتفع کنند و در واقع از طریق این سامانه امکان دریافت وام کوتاه مدت میسر می شود که پس از اتمام بازپرداخت وام، این وثیقه به صورت الکترونیک آزاد خواهد شد. بر این اساس قرار شد تا در گام‌های بعدی پذیرش سایر دارائی‌ها نظیر سکه، اندوخته بیمه‌عمر، گواهی کسر از حقوق و موارد دیگر برای انجام اموری که نیاز به وثیقه‌گذاری وجود دارد، به این سامانه اضافه خواهد شد.

همچنین به گفته‌ محسن خدابخش، عضو هیئت مدیره سازمان بورس، با گذشت چند روز از اجرایی شدن این طرح، حدود ۳۵۰ هزار نفر با استفاده از توثیق سهام عدالت وام دریافت کرده‌اند. محسن خدابخش نکول (ناکامی در پرداخت) و عقب افتادگی این وام‌ها را صفر دانست، در نتیجه هر شخصی که دارای سهام عدالت باشد می‌تواند در صورت واجد شرایط بودن، این وام را دریافت کند.

دریافت وام فوری با سهام عدالت چگونه است؟

به گزارش تسنیم، اگرچه حدود یکسال از رونمایی سامانه توثیق الکترونیک هوشمند «ستاره» می گذارد، اما مشاهدات حاکی از آن است که این سامانه چندان کارا هم نبوده است و همچنان سئوالات وابهامات مهمی در خصوص سامانه ستاره مطرح است. اولین سئوالی که پیش می آید این است که چرا تا به امروز، غیر از آمار رسمی که توسط یکی از اعضای هیئت مدیره سازمان بورس در همان روزهای ابتدایی اجرای این طرح در خصوص آمار افراد وام گیرنده از سامانه ستاره منتشر شد، هیچ آمار رسمی دیگری در خصوص تعداد افراد وام گیرنده با استفاده از روش توثیق سهام تا به امروز گزارش نشده است؟

همچنین دیگر سئوالی که در خصوص این سامانه مطرح می شود این است که علارغم اینکه شرکت سپرده گذاری مرکزی، امکان وثیقه گذاری سهام، برای دریافت  وام  با وثیقه گذاری سهام را برای سهامداران خود، ایجاد کرده و در حال حاضر افراد بسیاری، با دارا بودن شرایط گرفتن وثیقه در بورس، متقاضی بهره مندی از این تسهیلات هستند چرا تعداد بانک های عامل برای اعطای وام بسیار کم است و به نظر می رسد اکثر بانک های کشور، همچنان از وثیقه گذاری سهام برای اعطای  وام  استقبال نمی کنند؟

وام فوری

البته لازم ذکر است که اخیرا، باغستانی، مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اعلام کرد: در حال مذاکره با(باقی مانده) بانک ها هستیم تا از سامانه ستاره برای وثیقه‌گیری سهام به صورت برخط استفاده کنند.

همچنین وی با اشاره به بانک‌ها معمولا وجه نقد را به میزان ۱۰۰ درصد، سفته را به میزان ۸۰ درصد و سهام را به صورت عمومی ۵۰ درصد ارزش آن را به عنوان وثیقه قبول می‌کنند، اما با استفاده از سهام وثیقه الکترونیکی علاوه بر کاهش سرعت وثیقه‌گیری، ارزش واقعی سهام هم مدنظر قرار می‌گیرد.

همچنین به نظر می رسد در شرایط فعلی و با توجه به عدم موفقیت فاز اول طرح وثیقه گذاری سهام، احتمالا فعلا برای صحبت از سایر روش های وثیقه گذاری که رئیس سازمان بورس در سال گذشته وعده آن ها را داده بود (وثیقه گذاری دارائی‌ها نظیر سکه، اندوخته بیمه‌عمر، گواهی کسر و …) بسیار زود است و بعید است که این طرح ها به زودی راه اندازی شود.

منبع:اندیشه معاصر