یارانه نقدی در ایران نام مخصوصی است که برای برنامههای کمک مالی دولت به اقشار ضعیف و کم درآمد جامعه استفاده میشود. یارانه نقدی با هدف حمایت از افراد کمدرآمد و محروم شکل گرفتهاند و در داخل کشور و حتی در برخی از کشورهای دیگر نیز توجه ویژهای به آنها شده است.یارانه نقدی در ایران به ویژه با افزایش نرخ تورم و افزایش هزینههای معیشتی، برای بسیاری از خانوادههای کمدرآمد و ضعیف، اهمیت ویژهای دارد.هدف اصلی برنامههای یارانه نقدی در ایران، تامین کمکهای مالی به خانوادهها و افرادی است که در برابر شرایط اقتصادی نامساعد، دچار نیاز به کمک مالی هستند. این یارانه نقدی به صورت نقدی یا غیرنقدی ارائه میشود و بر اساس شاخصهایی همچون درآمد خانوار، تعداد اعضا و سایر شرایط مشخص میشود.
یارانه کمک معیشتی به حساب سرپرستان خانوار واریز و از ساعت ۱۲ بامداد روز جمعه ۲۱ مهر قابل برداشت است.
بر اساس اعلام سازمان هدفمندسازی یارانهها، یارانه کمک معیشتی مرحله ۱۵۲ بر اساس دهکبندی اعلامی از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، به حساب سرپرستان خانوار واریز و از ساعت ۱۲ بامداد روز جمعه ۲۱ مهر قابل برداشت است.
بر همین اساس، در صورتی که سرپرستان خانوار جز دهکهای اول تا سوم هستند، مبلغ ۴۰۰ هزار تومان بهازای هر نفر و در صورتی که جز دهکهای چهارم تا نهم قرار دارند، مبلغ ۳۰۰ هزار تومان بهازای هر نفر به حساب آنان واریز خواهد شد.
کالابرگ الکترونیکی
چنانچه سرپرستان خانوار از کالابرگ الکترونیکی استفاده نکرده باشند رقم کامل یارانه برای آنها قابل برداشت است و در صورت استفاده به همان میزان از یارانه خانوار کسر شده و باقی مانده مبلغ به حساب سرپرست خانوار واریز میشود.
همچنین در صورتی که مبلغ ۲۰۰ هزار تومان از یارانه به عنوان کالابرگ استفاده شود و از ۱۱ قلم مرتبط با این طرح خریداری گردد مبلغ ۱۲۰ هزار تومان به یارانه فرد اضافه خواهد شد.
با اضافه شدن دهکهای ۶ و ۷ به مشمول طرح کالابرگالکترونیک، حالا 7دهک یارانه بگیر کشور میتوانند از یارانه تشویقی این طرح استفاده کنند.
2 دهک دیگر نیز به طرح کالابرگ الکترونیک اضافه شدند و تعداد دهکهای درآمدی مشمول این طرح به 7دهک میرسد؛ این اقدام دولت در راستای حمایت از معیشت خانوارها و هدایت یارانه نقدی به مسیر اصلی، یعنی تأمین امنیت غذایی خانوارهاست؛ اما اصل ماجرا چیست؟
بعد از اجرای طرح ملی کالابرگ الکترونیک، ابتدا خانوارهای تحت پوشش نهادهای حمایتی در 3 دهک پایین درآمدی و بعدازآن کل خانوارهای مستقر به این 3 دهک مشمول طرح شدند. آنها میتوانستند با اختصاص بخشی از اعتبار یارانهنقدی خود به خرید سبد کالابرگ، از یارانه تشویقی برخوردار شوند؛ اما در ادامه ضمن اینکه مشوقها افزایش یافت، بر تعداد خانوارهای مشمول طرح نیز اضافه شد.
از دوم شهریورماه امسال اجرای طرح کالابرگ الکترونیک به 5 دهک ارتقا یافت و 2 دهک چهارم و پنجم نیز مشمول اجرای این طرح شدند بهنحویکه چنانچه همچون دهکهای اول تا سوم کمدرآمد ۵۰ درصد اعتبار یارانه خود را به خرید ۱۱ قلم کالای پیشبینی شده در طرح کالا برگالکترونیک اختصاص دهند مبلغ ۱۲۰ هزار تومان اعتبار مازاد به آنها تعلق میگیرد. با توجه به آنکه خانوارهای دهکهای چهارم تا هفتم از یارانه ۳۰۰ هزارتومانی به ازای هر نفر برخوردار هستند با احتساب اعتبار مازاد ۱۲۰هزارتومانی، مبلغ ۴۲۰ هزار تومان بهعنوان یارانه تشویقی در هرماه به آنها تعلق خواهد گرفت.
با این حساب، تاکنون 5دهک پایین درآمدی مشمول طرح کالابرگ الکترونیک شدهاند و درصورت اختصاص 200هزارتومان از یارانه نقدی خود به خرید در این طرح، مشمول دریافت یارانه تشویقی به مبلغ 120هزار تومان میشدند که باید در همانماه آن را صرف خرید کالاهای موجود در سبد میکردند؛ حالا آنگونه که سیدصولت مرتضوی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفته، خانوارهای دهکهای ۶ و ۷ نیز مشمول طرح کالابرگ الکترونیک خواهند شد و میتوانند یارانه تشویقی ۱۲۰ هزارتومانی دریافت کنند. پیشتر وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از احتمال تغییر دهکبندی خانوارها و بررسی مجدد آزمون وسع خبر داده بود؛ بر این اساس، اگر تغییراتی در دهکبندیها رخ دهد، احتمال جایگاه خانوارها در 9دهک یارانهبگیر وجود دارد و اگر کسی در این 7دهک بماند، مشمول طرح کالابرگ خواهد بود. نکته دیگر اینکه قبلاً، وزیر کار گفته بود افرادی که به هر طریق برای دریافت یارانه یا ثبتنام نکردهاند یا جزو دهک ۱۰ قرار گرفتهاند و یارانه به آنها تعلق نگرفته و یا نسبت به دهکبندی خود اعتراض دارند، میتوانند به سامانه «حمایت» مراجعه و اعتراضشان را ثبت کنند. بهگفته وزیررفاه، اعتراضات بررسی و پاسخ داده و دهکهای درآمدی براساس آزمون وسع مجدداً بررسی میشوند.
جزئیات طرح کالابرگ
در این طرح امکان خرید اعتباری ۱۱ قلم کالای اساسی شامل گوشت منجمد گوساله، برنج ایرانی، حبوبات، شیر کمچرب، پنیر، ماست کمچرب، مرغ، تخممرغ، روغن مایع، ماکارونی و قندوشکر با استفاده از مبلغ یارانه خانوار یکماه زودتر از واریز نقدی برای خانوارهای دهکهای اول تا سوم فراهم شده است.
میزان اختلاف تورمی ۱۱ قلم کالای اساسی پیشبینی شده از سال ۱۴۰۱ بدون لحاظ کردن اعتبار مازاد برای مردم شارژ میشود و درصورت تورم احتمالی روی اقلام سبد، دولت مابهالتفاوت افزایش قیمت کالاها را نسبت به سال ۱۴۰۱ پوشش میدهد بهنحویکه پرداختی خانوارها تا پایان سال ثابت خواهد بود.
در حال حاضر بیش از ۹۳ هزار مغازه به سامانه کالا برگالکترونیک متصل شدند و تعداد فروشگاههای متصل به سامانه به ۱۰۰ هزار فروشگاه افزایش پیدا کرده است. ۱۰فروشگاه زنجیرهای اتکا، رفاه، افق کورش، جانبو، دیلی مارکت، مینو مارت، هفت، گندم طلایی، هایپر فامیلی و وال مارکت نیز در سراسر کشور در این طرح فعال و مشغول خدمترسانی به خانوارهای دهکهای مشمول هستند.