انتهای آذر ماه سال گذشته بود که مرحله اول عملکرد مربوط به سال مالی ۱۴۰۱ شرکتها به حساب سهامداران واریز شد، مرحله دوم واریز سود سهام عدالت هم ۲۴ اسفندماه بود؛ سودی که بنابر اعلام سازمان بورس در مرحله دوم دارندگان سبد سهام عدالت ۴۹۲ هزار تومانی مبلغ ۴۴۶ هزار تومان، ۵۳۲ هزار تومانی مبلغ ۴۸۲ هزار تومان و سبد سهام یک میلیون تومانی ۹۰۶ هزار تومان سود دریافت کردند.
در این بین به دلیل بدقولی برخی شرکتها، واریز این سود در دو مرحله انجام نشد و به مرحله سوم کشیده شد؛ در این رابطه ۲۸ فروردین ماه مجید عشقی رئیس سازمان اعلام کرد که «مجموعه اتفاقاتی رخ داد که سبب شد برخی شرکتها تخلفی داشته باشند و نتوانند سود سهام عدالت را پرداخت کنند. این شرکتها اکثراً با کمبود نقدینگی مواجه هستند ما هم توصیه کردیم که باید سود سهام عدالت پرداخت شود امیدواریم تا خرداد بتوانیم این سودها را جمع آوری و مابقی سود سهام عدالت را پرداخت کنیم. البته باید زمان دقیق آن را شورای عالی بورس مشخص کند.»
واریز مرحله سوم سود سهام عدالت چه شد؟
در ادامه و به دلیل عدم واریز مرحله سوم، نهم خرداد ماه سید احسان خاندوزی وزیر سابق امور اقتصادی و دارایی نیز اعلام کرد که «علیه شرکتهایی که سود سهام عدالت ندادند، اقدام حقوقی صورت میگیرد. سود سهام عدالت سال ۱۴۰۱ در اسفند سال ۱۴۰۲ واریز شد اما باقیمانده اندک دیگری نیز وجود دارد که سرجمع آن حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان است و عمدتاً سه دسته شرکتهای فولادی، پالایشی و پتروشیمی هنوز به وظایف خود در پرداخت سود عمل نکردهاند.»
به گفته او، «سازمان بورس علیه آن دسته از شرکتها که به تعهدات خود عمل نکردند اقدام حقوقی خواهد کرد. زیرا موضوع سهام عدالت احقاق حق سهامداران خرد است. امیدواریم تا پایان دولت سیزدهم این مساله به نتیجه برسد.»
با این حال در روزهای پایانی فصل تابستان هستیم و هنوز این سود برخلاف وعدههای متولیان واریز نشده است. ولی اله جعفری، مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار در این رابطه گفته است که «بر اساس آخرین آمار کماکان هلدینگ خلیجفارس و شرکت مپنا در مجموع نزدیک ۳ هزار میلیارد تومان سود سهام عدالت را واریز نکردهاند. هلدینگ خلیجفارس به سبب طلب سود سهامی که از فجر انرژی خلیج فارس و فجر مبین دارد که آنها هم به سبب مشکلاتی نتوانستند سود را واریز کنند و مپنا هم از وزارت نیرو طلبکار است و به همین سبب این دو مجموعه نتوانسته است سود سهام عدالت را تسویه کند. در مجموع تاکنون برای واریز مرحله سوم و تسویه سود سهام عدالت بیش از ۲۲ هزار میلیارد تومان پول واریز شده است که اگر مبلغ باقی مانده هم به آن اضافه شود حدود ۲۵ هزار میلیارد تومان سود مرحله سوم و تسویه سهام عدالت خواهد بود.»
گفتنی است، در حالی سهامداران عدالت سود عملکرد مالی سال ۱۴۰۱ خود را دریافت نکردهاند که اکنون بسیاری از همین شرکتها مجامع سال ۱۴۰۲ را هم برگزار کردند.
سهام عدالت متوفیان
فرآیند انتقال سهام عدالت متوفیان به وراث و همچنین نحوه دریافت سود سهام عدالت متوفیان از عناوین مهمی است که در این گزارش از اندیشه معاصر به آن می پردازیم و در ادامه شرط مهم دریافت سود سهام عدالت متوفیان را عنوان خواهیم کرد؛ ضمن اینکه یاداور می شویم که انتقال سهام عدالت متوفیان به وراث همواره یکی از دغدغههای اصلی خانوادهها بوده است. این امر بهویژه با توجه به مشکلات اداری و حقوقی موجود، بسیاری را از تلاش برای دریافت سهم خود منصرف کرده بود.
فرآیند انتقال سهام عدالت متوفیان به وراث
اما اکنون با معرفی سامانه “میراث”، این فرایند به طرز قابل توجهی سادهتر و رایگان شده است. این سامانه که در آبان ماه سال گذشته رونمایی شد، امکان انتقال سهام عدالت و همچنین دریافت سود سهام متوفیان را برای وراث فراهم کرده است.
وراثی که قصد دارند سهام عدالت متوفیان خود را دریافت کنند، ابتدا باید به سامانه سجام مراجعه کرده و فرایند سجامی شدن را انجام دهند.
این شرط برای تمامی وراث الزامی است و بدون آن امکان انتقال سهام و دریافت سود وجود نخواهد داشت. مهدی حاجیوند، دستیار ویژه رئیس سازمان بورس در امور سهام عدالت، تأکید کرده است که این شرط باید توسط همه وراث رعایت شود.
یکی از ویژگیهای برجسته سامانه میراث، رایگان بودن فرایند انتقال سهام عدالت به وراث است. این انتقال از طریق شعب منتخب بانکها و کارگزاریها انجام میشود و هیچ هزینهای برای وراث در بر نخواهد داشت.
بانکهای ملی، ملت، پارسیان و تجارت از جمله بانکهایی هستند که این خدمات را ارائه میدهند.
برای انتقال سهام عدالت متوفیان به وراث، مراحل زیر باید طی شود:
مراجعه به درگاه یکپارچه ذینفعان و بررسی زمان تشکیل پرونده متوفی از طریق بخش «استعلام نوبت پرونده قهری»
در صورت تایید زمان تشکیل پرونده، فهرست کارگزاران منتخب نمایش داده میشود.
متقاضی میتواند با همراه داشتن اسناد و مدارک مورد نیاز، به صورت حضوری به یکی از دفاتر کارگزاریهای منتخب مراجعه کند.
نحوه دریافت سود سهام عدالت متوفیان
در صورتی که وراث مراحل مربوط به انحصار وراثت و انتقال سهام عدالت متوفی را طی کرده باشند، باید تا مرحله بعدی واریز سود سهام عدالت منتظر بمانند.
سود سهام تنها در زمانی به وراث پرداخت خواهد شد که به تمامی مشمولان سود سهام عدالت واریز شود. بنابراین، ممکن است دریافت سود برای برخی وراث به تعویق بیفتد.