در شرایطی که با وجود مصوبه قانونی مجلس اختصاص سهام عدالت به جاماندگان در دولت قبل به نتیجه نرسید و وزارتخانههای دولت سیزدهم با آن موافقت نکردند، وزیر اقتصاد دولت چهاردهم نیز گفته است در قانون بودجه ۱۴۰۳ چیزی به عنوان جاماندگان سهام عدالت وجود ندارد.
عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد به تازگی درباره جاماندگان سهام عدالت گفته است: موضوع جاماندگان سهام عدالت در قانون بودجه سال ۱۴۰۲ آمده بود و باید این کار اتفاق میافتاد ولی در هیات دولت آن زمان تصویب نشد. بنابراین در بودجه ۱۴۰۳ چیزی به عنوان جاماندگان سهام عدالت وجود ندارد. ما اقدامی که بدون قانون باشد نمیتوانیم انجام دهیم. اگر قانونی در این زمینه تصویب و ابلاغ شود ما پیگیر خواهیم بود. فعلا قانونی در این زمینه وجود ندارد.
در روزهای اخیر فتحاله توسلی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس از آمادگی این کمیسیون برای حل مشکلات مربوط به برگزاری مجامع استانی سهام عدالت و همچنین واگذاری سهام عدالت به جاماندگان مطابق اصل ۴۴ قانون اساسی خبر داده بود.
با توجه به صحبت نماینده مجلس این احتمال وجود دارد که سهام عدالت جاماندگان در قانون بودجه ۱۴۰۴ گنجانده شود.
طبق برآوردها حدود ۴.۷ میلیون نفر از افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی فاقد سهام عدالت هستند که باید به این افراد سهام تعلق بگیرد.
اختصاص سهام عدالت به جاماندگان بر اساس مصوبه سال ۱۴۰۱ مجلس شورای اسلامی باید انجام میشد که این اقدام صورت نگرفت. در بودجه سال ۱۴۰۲ نیز این موضوع گنجانده نشد. بنابراین نمایندگان مجلس این طرح را به صحن علنی بردند که با اختصاص سهام به جاماندگان موافقت شد. با این حال در دولت سیزدهم طی دو سال این موضوع شکل اجرایی به خود نگرفت. برخی وزارتخانهها در دولت قبل با عرضه سهام شرکتهای سرمایهپذیر برای سهام عدالت موافقت نکردند.
در این زمینه رئیس اتحادیه تعاونیهای سهام عدالت گفته بود که دولت برای تامین این منابع میتواند به ۱۱ شرکت سرمایهپذیر که در دولت دوازدهم از سبد سهام عدالت خارج شد مراجعه کنند. پالایشگاه نفت تهران، بانک ملت و برخی دیگر از جمله این شرکتها هستند.
واریز سود سهام عدالت
سهام عدالت تا به امروز توجه مردم را به خودش جلب کرده است.
در حالی که بسیاری از دارندگان سهام عدالت در انتظار دریافت سود دور اول سهام خود در آبان ماه ۱۴۰۳ بودند، برخی از شایعات حاکی از این است که ممکن است این سود دیگر به حساب آنها واریز نشود.
گمانهزنیها درباره عدم پرداخت سود سهام عدالت زمانی شدت گرفت که بهمن عبداللهی، عضو شورای عالی بورس، در پاسخ به این سوال که واریزی نخستین سودها در سال ۱۴۰۳ چه زمانی خواهد بود، بیان کرد: موضوع اصلی در مورد تقسیم سود آن این است که این سود به حساب متقاضیان واریز نشود؛ زیرا با توجه به مبلغ کم آن، چندان برای مردم مفید نخواهد بود.
عبداللهی در ادامه گفت که «اکنون منتظر تصمیم شورای عالی بورس درباره تقسیم سود سهام عدالت هستیم و در اولین جلسه شورای عالی بورس این موضوع بررسی میشود.»
این سخنان در حالی بیان میشود، پیش از این گفته شده بود که دور نخست واریزی سود سهام عدالت با تاخیر در آبان ماه سال ۱۴۰۳ است و دور دوم طبق روال گذشته، اواخر سال و در اسفند ماه واریز میشود. پیش از این دلیل اصلی تاخیر در واریزیها نبود منابع مالی عنوان شده بود؛ اما عبداللهی در اینباره نیز گفت: تقسیم سود سهام عدالت منتظر ۵۰۰ میلیارد تومان مپنا نیست، چراکه این رقم مبلغ چندانی نیست که بخواهیم معطل آن شویم. اما این میزان را میتوان برای سرمایهگذاری و خرید سهام دولت هزینه کرد تا با تقویت پرتفوی، سهامداران از منافع آن استفاده کنند؛ در حالیکه اصل تقسیم سود کار عاقلانهای نیست.
این در حالی است که برخی از دارندگان سهام عدالت هنوز سود سال مالی منتهی به اسفند ۱۴۰۱ را بهطور کامل دریافت نکردهاند. بخشی از این سود سال گذشته طی دو مرحله در آذر و اسفند ماه واریز شد و مابقی آن قرار شد تا خرداد ۱۴۰۳ واریز شود که خلاف وعدهها، نه تنها در خرداد بلکه همچنان این اتفاق رخ نداده است.
آخرین مرحله واریز سود سهام عدالت به اسفند ۱۴۰۲ بازمیگردد که طی آن مرحله دارندگان سبد سهام عدالت ۴۹۲ هزار تومانی مبلغ ۴۴۶ هزار تومان، ۵۳۲ هزار تومانی مبلغ ۴۸۲ هزار تومان و سبد سهام یک میلیون تومانی ۹۰۶ هزار تومان سود دریافت کردند.
چه اتفاقی افتاده که احتمال واریز سود سهام عدالت در ماه آبان افزایش یافته است؟ ماجرا از این قرار است که دارندگان سهام عدالت هنوز سود سال مالی منتهی به اسفند ۱۴۰۱ را به طور کامل دریافت نکردهاند. بخشی از این سود سال گذشته طی دو مرحله در آذر و اسفند واریز شد و مابقی آن قرار شد تا خرداد ۱۴۰۳ واریز شود که برخلاف وعدهها، نه تنها در خرداد، بلکه همچنان این اتفاق رخ نداده است.
دلیل بدقولیها در خصوص واریز سود سهام عدالت، عدم همکاری برخی از شرکتها عنوان شده است. در ابتدا اعلام شد ۵ شرکت هنوز سود سهام عدالت را واریز نکردهاند که به مرور تعداد شرکتهای متخلف کاهش یافت و در حال حاضر ۲۴ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان از سود سهام عدالت وصول شده و تنها شرکت مپنا سود سهام عدالت را واریز نکرده و باعث تأخیر در واریز سود شده است.
واقعیت این است که نمیتوان تاریخ دقیقی برای واریز باقیمانده سود سال ۱۴۰۱ مشخص کرد اما با توجه به اینکه سود سال ۱۴۰۲ در ماههای آذر و اسفند واریز میشود، احتمالاً پیش از آن در خصوص سود ۱۴۰۱ با سهامداران تعیین تکلیف شود. بنابراین چنانچه دولت بخواهد در سال جاری رویه مشابه سنوات گذشته را در پیش بگیرد، شاهد سه مرحله واریز سود سهام عدالت تا پایان سال خواهیم بود؛ یک مرحله باقیمانده سود سال ۱۴۰۱ و دو مرحله نیز سود سال مالی منتهی به اسفند ۱۴۰۲.
احتمال دیگر این است که دولت تصمیم بگیرد سود باقیمانده سال ۱۴۰۱ را همراه با مرحله اول یا مرحله دوم واریز سود سال ۱۴۰۲ به حساب دارندگان سهام عدالت واریز کند که در این صورت پرونده سود سهام عدالت سالهای ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ طی دو مرحله بسته خواهد شد.
سود سهام عدالت
آخرین مرحله واریز سود سهام عدالت به اسفند ۱۴۰۲ برمیگردد که طی آن مرحله دارندگان سبد سهام عدالت ۴۹۲ هزار تومانی مبلغ ۴۴۶ هزار تومان، ۵۳۲ هزار تومانی مبلغ ۴۸۲ هزار تومان و سبد سهام یک میلیون تومانی ۹۰۶ هزار تومان سود دریافت کردند و این ارقام ۳۰ درصد کمتر از مبالغی بود که در آذر ۱۴۰۲ به حساب سهامداران واریز شد. با توجه به اینکه سود سهام عدالت هر سال به نسبت سال قبل افزایش مییابد، در صورتی که سورپرایز ویژهای در انتظار نباشد احتمال میرود در سال جاری بین یک تا دو میلیون تومان سود و یا بیشتر به حساب دارندگان سهام عدالت واریز شود.
البته نباید فراموش کرد که در اسفند ۱۴۰۲ سود سهام عدالت متوفیان نیز به طور کامل به حساب وراث آنها واریز نشد و برخی از وراث به هر دلیلی موفق به دریافت سود نشدند. از این رو انتظار میرود که در سال جاری همراه با یکی از مراحل واریز سود سهام عدالت، باقیمانده سود سهام عدالت متوفیان نیز به حساب وراث آنها واریز شود که این منجر به افزایش میزان سود دریافتی برخی از دارندگان سهام عدالت خواهد شد.
با وجود اعلام اینکه باقیمانده سود در سال ۱۴۰۲ واریز خواهد شد و انتظارها برای مرحله سوم در خرداد، هنوز خبری از واریز نیست. آیا این بار هم باید صبر کنیم یا زمان تحقق این وعدهها فرا رسیده است؟
واریز سود سهام عدالت همچنان در کانون توجه قرار دارد و دلیل تأخیرها، عدم همکاری برخی شرکتها بهویژه شرکت مپنا اعلام شده است. در حالی که به نظر میرسد مشکل اصلی حل شده و ۲۴ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان از سود وصول شده، هنوز خبری از واریز نهایی نیست. آیا این بار مپنا به وعدههایش عمل خواهد کرد و تمامی ۲۵ هزار میلیارد تومان به حساب سهامداران واریز میشود؟
زمانبندی واریز سود سهام عدالت همیشه مبهم بوده است. طبق روال سالهای گذشته، انتظار میرود سود سهام عدالت در سه مرحله واریز شود: یک مرحله باقیمانده سود سال ۱۴۰۱ و دو مرحله سود سال مالی منتهی به اسفند ۱۴۰۲. این یعنی دارندگان سهام ممکن است در یک فصل شاهد واریزهای همزمان باشند!
علاوه بر این، فراموش نکنید که در اسفند ۱۴۰۲، سود سهام عدالت متوفیان نیز بهطور کامل واریز نشد. لذا احتمال دارد بخشی از این سود در کنار واریزهای آینده به وراث منتقل شود.
اما سوال اصلی اینجاست: مبلغ سود سال ۱۴۰۳ چقدر خواهد بود؟ با توجه به افزایش سالانه سود، پیشبینی میشود که این رقم بین یک تا دو میلیون تومان یا بیشتر باشد. در هر صورت، همچنان منتظریم تا این وعدهها به واقعیت تبدیل شوند و سهامداران عدالت، سرانجام طعم شیرین سود را بچشند!
سورپرایز دارندگان سهام عدالت در آبان
آخرین مرحله واریز سود سهام عدالت به اسفند ۱۴۰۲ برمیگردد که طی آن مرحله دارندگان سبد سهام عدالت ۴۹۲ هزار تومانی مبلغ ۴۴۶ هزار تومان، ۵۳۲ هزار تومانی مبلغ ۴۸۲ هزار تومان و سبد سهام یک میلیون تومانی ۹۰۶ هزار تومان سود دریافت کردند و این ارقام ۳۰ درصد کمتر از مبالغی بود که در آذر ۱۴۰۲ به حساب سهامداران واریز شد. با توجه به اینکه سود سهام عدالت هر سال به نسبت سال قبل افزایش مییابد، در صورتی که سورپرایز ویژهای در انتظار نباشد احتمال میرود در سال جاری بین یک تا دو میلیون تومان سود و یا بیشتر به حساب دارندگان سهام عدالت واریز شود.
البته نباید فراموش کرد که در اسفند ۱۴۰۲ سود سهام عدالت متوفیان نیز به طور کامل به حساب وراث آنها واریز نشد و برخی از وراث به هر دلیلی موفق به دریافت سود نشدند. از این رو انتظار میرود که در سال جاری همراه با یکی از مراحل واریز سود سهام عدالت، باقیمانده سود سهام عدالت متوفیان نیز به حساب وراث آنها واریز شود که این منجر به افزایش میزان سود دریافتی برخی از دارندگان سهام عدالت خواهد شد.