روانشناسی رابطه علمی است که به بررسی رفتارها و تعاملات انسانها در روابط بین فردی میپردازد. روانشناسی رابطه به بررسی عواملی مانند عشق، احساسات، ارتباطات و مشکلات روابط میان افراد میپردازد و برای بهبود روابط میان افراد کمک میکند. در ادامه به برخی از مباحث مهم در روانشناسی رابطه پرداخته خواهد شد.یکی از مفاهیم اساسی در روانشناسی رابطه، الزامات و نیازهای انسانی است. انسانها با تمامیت ژنتیکی به دنیا میآیند و از اتکای به دیگران به منظور تأمین نیازهای روانی، عاطفی و اجتماعی خود نیازمند هستند.در ادامه با بروز ترین مشکلات در روانشناسی رابطه می پردازیم.
چرا زمان مناسب ابراز علاقه را نمیدانیم؟
زمان مناسب ابراز علاقه، نشاندادن علاقه قلبی به شریک عاطفی برای ارتباط و شکوفایی شخصی بیاندازه ارزشمند است. با این حال، این خودافشایی شما را آسیبپذیرتر میکند و ممکن است شریکتان را در وضعیتی ناخوشایند قرار دهد؛ بهخصوص اگر نگرش او با شما متفاوت باشدبهباور کارشناسان، فقط شما هستید که میتوانید زمان مناسب ابراز علاقه را تعیین کنید. اگر این سؤال برایتان پیش آمده که زمان مناسب ابراز علاقه چه زمانی است، احتمالا قرارهای عاشقانۀ کافی نداشتهاید. برای اینکه واقعا کسی را دوست داشته باشید، باید اول او را بشناسید. برای ایجاد شناخت نیز لازم است کارهای مشترکی را انجام دهید: با خانوادههای یکدیگر آشنا شوید، باهم سفر بروید، در شرایط استرس و لذتهای بزرگ زندگی باهم باشید و بین ۶ تا ۱۸ ماه زمان بگذارید.
توصیههایی برای شناخت زمان مناسب ابراز علاقه
زمان مناسب ابراز علاقه، نظرات متفاوتی درباره زمان مناسب ابراز علاقه وجود دارد. میتوانید برای گفتن «دوستت دارم» به شریک عاطفیتان این توصیههای رایج (و شاید متناقض) را در نظر بگیرید:
حداقل ۵ بار باهم بیرون بروید؛
خیلی برای گفتن این جمله منتظر نمانید؛
این جمله را فقط بعد از گذشت ۲ ماه از رابطه بگویید؛
تا زمانیکه لبریز از این احساس خاص شوید صبر کنید؛
زمانیکه میخواهید بهخاطر چیزی به شریکتان پاداش بدهید این جمله را نگویید؛
تا زمانیکه مدتزمانی طولانی با یکدیگر نبودهاید این جمله را نگویید و تکرارش نکنید؛
زمانیکه خیلی احساساتی هستید و نمیتوانید منطقی فکر کنید نیز این جمله را نگویید.
زمان مناسب ابراز علاقه، تأکید این مثالها بر اهمیت زمانبندی است. با این حال، آیا زمانبندی بیشتر از صداقت و خودافشایی اهمیت دارد؟ منطقیتر این است که بگوییم فرمول دقیقی برای زمان گفتن «دوستت دارم» وجود ندارد. هر زمانی که احساس کردید وقتش رسیده، بدون انجام محاسبات اضافی درمورد زمانبندی، باید این جمله را بگویید.
چیزی که در عشق طولانیمدت مهم است لحظهشماری و برنامهریزی زمانبندیشده برای ابراز علاقه در لحظهای مشخص نیست، بلکه توجه به خود عنصر «زمان» است. زمان مفهوم گستردهتری دارد که شامل مدتزمان، ادامهداربودن و سیر تکامل عشق است. بر این اساس، چند اشتباه آشکار در طول مسیر، ناشی از زمانبندی یا محاسبات نادرست، تغییری در کل تصویر عاشقانه ایجاد نمیکند. حتی ممکن است اعتماد و صداقت بین عشاق را افزایش نیز بدهد.
حالا بیایید کمی جزئیتر درباره زمان مناسب ابراز علاقه صحبت کنیم. برای اینکه تشخیص دهید چه زمانی مناسبترین زمان ممکن است، حتما به این توصیهها توجه کنید:
۱. نشانههای کلامی و غیرکلامی را بفهمید
هرچند موقع بیان جملات باید احساسات شما هم آن را نشان دهد، اما بیان زودهنگام آن در رابطهای جدید همیشه نگرانکننده است. بهتر است قبل از ابراز کلامیِ احساستان و برای تعیین اینکه این احساس متقابل است یا خیر، به نشانههایی توجه کنید که طرف مقابل به کار میبرد.
زمانیکه گمان کردید این حس متقابل است، میتوانید این احساسات را باهم شریک شوید. اگر شما احساس خوبی داشتید اما مطمئن نبودید که طرف مقابل هم همین احساس را داشته باشد، در بروز احساستان کمی تأمل کنید و ببینید آیا میتوانید او را در مسیر عشق قرار دهید. حتی شاید از آن بهعنوان فرصتی برای بررسی وضعیت رابطه استفاده کنید. اگر او شخصی نیست که برای انجام این مکالمه کنارش راحت باشید، سؤال اینجاست که چرا در این حالت احساس عاشقانه دارید؟
زمان مناسب ابراز علاقه، شاید نیاز باشد غیرمستقیم علاقهتان را نشان دهید. منتها مراقب باشید این کار به رابطه آسیب نزند؛ مخصوصا اگر طرف مقابل احساس مشابهی نداشته باشد.
۲. با شریک عاطفیتان آزادانه حرف بزنید و روی آینده تمرکز کنید
بهباور مشاوران روابط زناشویی، آرون و ژاکلین فریمن، اینکه اجازه دهید کسی از علاقهتان نسبت به خودش باخبر شود، به سلیقه و تمایل شخص شما بستگی دارد. بهعقیده این دو مشاور، در زمانهای که مردم بیشتر اهل بازیدادناند، فرد صادقی که فقط در لحظۀ واقعیبودن احساسش میگوید «دوستت دارم»، محترمتر است. وقتی افراد برای ابراز احساسشان شروع به برنامهریزی میکنند که خیلی زود یا خیلی دیر بیان نشود، نوعی بیصداقتی را وارد رابطه میکنند.
زمان مناسب ابراز علاقه، حتی اگر فرد مقابل آمادگی گفتن این جمله را به شما نداشته باشد، ابراز احساستان به شما احساس آزادی میدهد. همچنین، فرد مقابل نوعی آگاهی نسبت به جایگاه احساسی شما پیدا میکند و حتی او را تشویق میکند احساسش را بیشتر از قبل بیان کند. این نکته مهم را فراموش نکنید که صداقت همیشه پیروز است. بهترین زمان ابراز علاقه زمان حال است. شما از فردا خبر ندارید. زندگی خیلی کوتاه است و چیزی که منتظریم در آینده انجام دهیم ممکن است هیچوقت اتفاق نیفتد.
۳. تفاوتهای افراد در سرعت رشد و بروز عشق را بشناسید
اینگونه نیست که عشق با سرعتی یکسان در همه ما رشد کند. البته به این معنی هم نیست که فقط بهخاطر اینکه طرف مقابلتان بهاندازه شما عاشق نیست باید عشقتان را پنهان کنید. شما باید درباره نگرشهایتان صادق و روراست باشید و به طرف مقابل زمان موردنیاز برای ایجاد احساس نسبت به شما و پیشرفت عشقی عمیق را بدهید.
زمان مناسب ابراز علاقه، ممکن است این پیشرفت تدریجی باشد. ممکن است خودش را با عبارات نرمتر و ابراز علاقه غیرمستقیم نشان دهد (مانند گفتن «عشق من» یا «چیزی که هستی را دوست دارم») تا در نهایت ممکن است عبارت «دوستت دارم» را اعلام کند.
۴. با عشقهای قبلیتان مقایسه نکنید
استفاده از عبارتهایی مثل «تو تنها عشق زندگی من هستی»، «با تو خیالم راحته»، «تو بینظیرترین معشوق هستی» نوعی رتبهبندی بین عشق قبلی و عشق حاضر شما ایجاد میکند و ابراز علاقه شما را پیچیده میکند؛ زیرا نهتنها جملهای مربوط به دو نفرتان است، بلکه مقایسهای است از گذشته تا به امروز.
زمان مناسب ابراز علاقه، برای مثال، اگر به شریکتان گفتید تو تنها عشق زندگی من هستی و جمله مشابهی را از او دریافت نکردید، نباید این را توهین تلقی کنید. علاوه بر موضوع تفاوت در سرعت رشد عشق در افراد مختلف، مسئله دیگر این است که هر مورد عشقی متفاوت است و مقایسه بین آنها اغلب غیرممکن یا حتی مخرب است. یک رابطه عاشقانه ممکن است پرشور باشد، دیگری عمیقتر و نوع سوم با عشق همراه باشد. از رفتارهایی که به رابطه عاشقانه آسیب میزنند، اجتناب کنید.
حتی اگر بتوان مقایسهای انجام داد، حقیقت این است که اولین معشوق شما، سالها پیش، مهمترین عشق شخص دیگری بوده؛ اما از عشق او به شما کم نمیکند. موقعیت روابط متفاوت است و ممکن است شما بسیاری از خصوصیات خوبی را که شریک قبلی نداشت داشته باشید. در هر صورت، رابطه شما منحصربهفرد است و حتی اگر امکان مقایسهای واقعی وجود داشته باشد، این مقایسه ارزشی ندارد.
با توجه به نگرانی بابت مقایسۀ موجود در عبارت «تو تنها عشق زندگی من هستی»، دریافت جواب متقابل ممکن است بیشتر از جمله «دوستت دارم» زمان ببرد؛ پس در همان لحظه منتظر شنیدن این جمله نباشید. ممکن است این جمله را در چند روز آینده بشنوید یا حتی هیچوقت به گوشتان نخورد.
۵. بهترین شیوه برای گفتن دوستت دارم را پیدا کنید
زمان مناسب ابراز علاقه، برای این موضوع، درک زبان عشق اهمیت زیادی دارد. به این معنی که هر فرد دوست دارد چطور عشق را ابراز یا دریافت کند. بهطور کلی، ۵ نوع زبان عشق وجود دارد:
استفاده از کلمات تأییدی؛
انجام کار موردعلاقه طرف مقابل؛
دادن هدیه؛
اختصاصدادن زمان برای سرگرمیهای مشترک؛
لمس فیزیکی.
منتها همه متخصصان همنظرند که برای اولین بار جمله «دوستت دارم» را به زبان بیاورید و اینطور نباشد که دوستداشتنتان را فقط نشان دهید. عشق فرایندی مشترک است که باید با یکدیگر آن را یاد بگیرید و درمورد احساسات خود باهم صحبت کنید تا در نهایت به احساسی متقابل برسید.
۶. بایدها و نبایدهای رابطه را در نظر بگیرید
ایجاد رابطه بایدها و نبایدهای زیادی دارد. باید آمادگی سازش را داشته باشید و نباید تاریخ تولد او را فراموش کنید. اگر احساس میکنید تحت نوعی الزام قرار گرفتهاید، نباید بگویید دوستت دارم. بسیاری از افراد برای عشق چهارچوب دارند و استانداردهای خودسرانه میگذارند؛ برای مثال، بعضی افراد گمان میکنند باید ظرف ۳ ماه آینده این جمله را بگویند یا صرفا جمله را میگویند به این خاطر که طرف مقابل آن را گفته است.
زمان مناسب ابراز علاقه، اگر این احساس در درون شما نیست، نباید از جمله «دوستت دارم» استفاده کنید. گفتن دوستت دارم از روی الزام ممکن است به رابطه و همینطور به فرد مقابل آسیب بزند. بهجای آن، بهتر است درمورد میزان احساستان و سطح رابطهتان با طرف مقابل صحبت کنید. زمانیکه رابطهتان از حالت اغراقشده به رابطهای عاقلانه رسید و جنبههای خوب و بد یکدیگر را شناختید و با وجود همه آنها همدیگر را دوست داشتید، آمادگی گفتن «دوستت دارم» را دارید.
۷. بدانید چه زمانی نباید به طرف مقابلتان بگویید، دوستت دارم
قصد نداریم با گفتن این بخش شما را بترسانیم. منتها بهتر است به این موقعیتها توجه کنید:
زمان مناسب ابراز علاقه، خیلی زود نگویید دوستت دارم (همان طور که در تمام مطلب به این موضوع اشاره شد، گفتن زودهنگام این جمله ممکن است این احساس را به طرف مقابل بدهد که شما فرق بین عشق و هوس را نمیدانید یا نمیدانید چطور وارد رابطه شوید)؛
اینطور نباشد که فقط در پیامهای متنی بگویید دوستت دارم (اگر بیشتر رابطه شما بر اساس پیام متنی (تلفن همراه یا…) است، ممکن است احساستان را با نوشته نشان دهید. مشکل اینجاست که شاید قادر نباشید این عبارات را در فضای حقیقی به او بگویید. در مکالمههای حضوری ممکن است این سؤال ایجاد شود که چرا شخصا این جمله را به من نمیگوید. به همین دلیل، لازم است مانند فردی بالغ در این مورد صحبت کنید.