«این همه سال عمرمو گذاشتم برای سرو سامون دادن به خونه و پخت و پز و بزرگ کردن ۵بچه قد و نیم قد. اما شوهرم که مرد من موندم و یک خانه، بدون حقوق. اگه منم مثل خواهرم رفته بودم سرکار حداقل یه حقوق بازنشستگی داشتم.» این گلایه بانوی ۵۸ساله خانهدار است.
زنان خانهدار حدود ۶۲ درصد از جمعیت زنان و حدود ۸۰ درصد از جمعیت زنان متأهل را تشکیل میدهند.
در سال ۱۳۸۷ برای اولین بار بخشنامه بیمه زنان خانهدار توسط بیمه تامین اجتماعی تدوین شد اما اوایل سال ۱۴۰۳ با طرح جدیدی به نام «بیمه فراگیر زنان خانه دار» تعداد بیشتری از زنان خانهدار بدون محدودیت میتوانند با مزایایی مثل بازنشستگی، فوت، ازکارافتادگی و بارداری تحت پوشش بیمه قرار بگیرند.
طرح بانوی ایرانی بانک کشاورزی
سقف وام طرح بانو ایرانی بانک کشاورزی، ۲۰۰ میلیون تومان و مدتزمان بازپرداخت آن تا ۳۶ ماه است. متقاضیان دریافت وام ۲۰۰ میلیون تومانی، باید سپردهای با میانگین ۴۰ میلیون تومان در ۶ ماه داشته باشند که این سپرده مسدود نمیشود.
نرخ سود این وام ۲۳ درصد، هر قسط این وام هفت میلیون و ۷۴۱ هزار تومان و مجموع سود و اصل آن به ۲۷۸ میلیون و ۸۱۰ هزار تومان میرسد. بازپرداخت این وام نیز با معرفی ضامن رسمی تضمین میشود.
البته متقاضیان میتوانند با میانگین سپرده ۲۵ میلیون تومانی برای چهار ماه، وام بانوان ۱۰۰ میلیون تومانی با دوره بازپرداخت ۲۴ ماهه نیز از بانک کشاورزی دریافت کنند.
افرادی که به اخذ وام ۲۰۰ میلیون تومانی بانک تجارت تمایل دارند باید در یکی از شعب این مجموعه از قبل سپرده کوتاه مدت عادی یا جاری افتتاح کرده و حداقل بین سه تا ۹ ماه میانگین حساب داشته باشند.در این مدت و زمان بازپرداخت اقساط وام، مبلغ سپرده گذاری شده باید در حساب بدون استفاده باقی بماند اما بانک به منظور ضرر نکردن وام گیرنده به اصل سپرده سود پنج درصدی میدهد. افراد پس از دریافت وام با توجه به شرایط خود امکان پرداخت اقساط را طی ۱۲، ۲۴ یا ۳۶ ماه دارند.
با توجه به مبلغ وام، نرخ سود و مدت زمان بازپرداخت ۳۶ ماهه، میزان هر قسط ۷ میلیون و ۷۴۱ هزار و ۹۴۴ تومان اعلام شده است. کل سود تسهیلات ۷۸ میلیون و ۷۰۹ هزار و ۹۹۵ تومان خواهد بود. جمع رقم تسهیلات و سود آن نیز ۲۸۰ میلیون و ۸۰۹ هزار و ۹۹۵ تومان خواهد بود.
حق بیمه زنان خانهدار سه نرخ ۱۲درصد، ۱۴درصد و ۱۸درصد دارد و البته در تمام این نرخها، علاوه بر مبلغ پرداختی شده توسط بیمه شده، «سهم دولت ۲ درصد» است.
زنان خانهدار در شرایطی حداقل نیمی از وقت و انرژیشان را صرف فعالیتهای بدون دستمزد خانه میکنند که فعالیت آنها به عنوان یک شغل دیده نمیشود و جامعه از ارزش آن غافل است. این در حالی است که به اعتقاد کارشناسان، کار خانگی پشتوانه اقتصاد است، چون تأمینکننده خدمات رایگانی است که اکثر جمعیت شاغل به آن نیاز دارند.
پژوهشگر اقتصادی ریحانه رحمانی پور معتقد است بسیاری از خانمها به خاطر داشتن حقوق بازنشستگی در سنین بالاتر، از جوانی وارد بازار کار میشوند اما با طرح بیمه زنان خانهدار شاید خیلیها خانهداری و مادری و همسری را به هر شغل دیگری ترجیح بدهند.
اما پژوهشگر مطالعات زنان نگار کریم پور میگوید تدوین این طرح بدون حمایت مالی در پرداخت حق بیمه آن طور که باید تاثیرگار نیست. چون پرداخت حق بیمه برای خانم خانهداری که شغل و درآمدی ندارند سخت است و آمار پایین بیمه شدگان خانهدار تاییدکننده این موضوع است.
پژوهشگر حوزه رفاه و تامین اجتماعی وحید برسیاه، ایجاد نظام حمایتی از زنان خانه دار و تعیین سازوکارهای آن را ضروری می داند و می گوید بار مالی حمایت بیمه ای از حدود بیست و پنج میلیون زن خانه دار برای دولت بسیار قابل توجه است و نمی توان نگاه آرمانی و غیرواقع گرایانه در زمینه حمایت حداکثری دولت از زنان خانه دار داشت اما می توان با تفکیک و اولویت گذاری برمبنای سن بیمه پرداز، تجرد یا تأهل، دهک خانوار و مواردی از این دست در تصمیم گیری تغییراتی اعمال کرد.. مثلا لحاظ کردن تعداد فرزندان در اولویت دهی حمایت در پرداخت حق بیمه تاثیرگزار است.
برخلاف بسیاری از طرحهای تسهیلاتی در بانکهای گوناگون که به صورت آنلاین و غیرحضوری پرداخت میشوند، وام فوری بانوان به صورت سنتی اعطا میشود. زنان متقاضی دریافت این وام باید با در دست داشتن نسخه اصلی مدارک شناسایی خود مثل شناسنامه و کارت ملی، اسناد مربوط به ضامن، مثل فیش حقوقی یا تاییدیه استخدام، مدارک شناسایی ضامن از قبیل و فرم تقاضای وام به بانک عامل مراجعه کنند.
وام بانوان بانک دی
وام بانوان بانک دی به زنان مشتری این بانک، اعم از خانهدار و شاغل تعلق میگیرد و وام گیرنده برای دریافت این تسهیلات، باید در این بانک سپردهای با حداقل مبلغ دو میلیون تومان داشته باشد و برای حداقل سه ماه، میانگین حساب ایجاد کند. این وام در قالب کارت اعتباری ۵٠ میلیون تومانی، به وامگیرنده اهدا میشود.
نرخ سود این وام ۲۳ درصد و حداکثر زمان بازپرداخت آن ۳۶ ماهه است. بنابراین مبلغ هر قسط آن به یک میلیون و ۹۳۵ هزار تومان میرسد. ضمانت این وام با ارائه ضامن رسمی انجام میشود و پنج درصد از مبلغ سپرده اولیه نیز تا زمان بازپرداخت کامل وام، نرد بانک مسدود میشود. همچنین امکان انتقال این وام از سوی زنان شاغل به سایر اعضا خانواده نیز وجود دارد.