فوری/افزایش یارانه نقدی این خانوارها | افزایش یارانه نقدی با دهک بندی جدید

یارانه نقدی راهکاری بود که دولت دهم به ریاست محمود احمدی‌نژاد در سال ۱۳۸۹ در پیش گرفت و به حساب سرپرستان خانوار ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان به ازای هر عضو واریز کرد. در حالی که در زمان دولت احمدی‌نژاد، قیمت دلار حدود هزار تومان بود، ارزش یارانه‌ای که او پرداخت می‌کرد هم حدود ۴۵ دلار بود اما به‌مرور و با افزایش تورم و افزایش نرخ دلار به ۳۰۰۰ تومان، زمانی که دولت را تحویل حسن روحانی می‌داد، ارزش یارانه‌ای که پرداخت می‌شد، به حدود ۱۴ دلار کاهش یافت.

البته تا پایان دولت دوازدهم، لیست یارانه‌بگیران به‌صورت محسوسی تغییر نکرده و غربالگری موثری نشد؛ به طوری که همواره حدود ۹۵ درصد از ایرانی‌ها در جمع یارانه‌بگیران ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی قرار داشته‌اند و با وجود چالش‌های بسیاری که از سوی مجلس، کارشناسان و حتی مسئولان دولتی برای غربالگری یارانه‌بگیران وجود داشت، این هزینه برای سال‌ها به دوش دولت بود.

با وجود این به دلیل اینکه قیمت بنزین در سال ۱۳۹۸ افزایش یافت، دولت پرداخت یارانه معیشتی بنزین را هم آغاز کرد، مبلغ یارانه معیشتی برای خانوارها به تناسب تعداد اعضا متفاوت بود؛ به طوری که برای خانوار یک نفره ۵۵ هزار، دو نفره ۱۰۳ هزار، سه نفره ۱۳۸ هزار، چهار نفره ۱۷۲ هزار و پنج نفره و بالاتر ۲۰۵ هزار تومان در هر ماه پرداخت می‌شد از این رو مبلغ یارانه به حدود ۱۰۰ هزار تومان رسید. البته یارانه معیشتی برای خانوارهای کم‌بضاعت پرداخت می‌شد تا جایی که در آخرین یارانه بنزینی دولت دوازدهم، خانوارهای مشمول دریافت یارانه معیشتی بیش از ۱۹ میلیون و ۷۶۸ هزار نفر بودند.

همچنین در حالی که دولت یازدهم که در شعارهای انتخاباتی خود بارها از حذف یارانه پردرآمدها و پرداخت هدفمند یارانه‌های نقدی سخن گفته بود در عمل به نتیجه‌ای نرسید و حتی زمانی که ثبت‌نام مجدد را برای متقاضیان در نظر گرفت در نهایت بازهم بیش از ۷۰ و چند میلیون نفر ثبت نام کردند و بعد از آن با وجود تکلیف‌های قانون بودجه در چند سال برای حذف سه دهک بالای درآمدی باز هم دولت اقدام جدی انجام نداد و به بهانه این‌که حذف یارانه‌بگیران ممکن است تبعات اجتماعی داشته و افراد نیازمند نیز در بین آنها حذف و آسیب ببینند از غربالگری دست کشید.

در دولت یازدهم و اولین دوره حسن روحانی، نرخ دلار با افزایش هزار تومانی همراه بود و به ۴۰۰۰ تومان رسید؛ اما در پایان دوره دوم ریاست جمهوری حسن روحانی، دلار با افزایش سرسام‌آور به ۲۷ هزار تومان رسیده که بدین‌ترتیب ارزش دلاری یارانه‌های نقدی هم کاهش یافت و در بهترین حالت به سه دلار رسید.

با آغاز دولت سیزدهم به ریاست شهید جمهور سید ابراهیم رئیسی، مبلغ یارانه‌های نقدی ثابت بود تا اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱ که مبلغ یارانه نقدی و معیشتی به ۳۰۰ هزار تومان برای دهک‌های چهارم تا نهم و مبلغ ۴۰۰ هزار تومان برای دهک‌های اول تا سوم رسید و در واقع این مبلغ با افزایش یارانه در سال ۱۴۰۱، حدود هشت برابر افزایش یافت.

بر اساس آمار رسمی منتشرشده از سوی سازمان هدفمندی یارانه‌ها که مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارش خود به آن اشاره کرده است، از ابتدای پرداخت یارانه نقدی تا اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ که یارانه ۳۰۰ هزار تومانی و ۴۰۰ هزار تومانی برای دهک‌های مختلف در نظر گرفته شد، در هر سال دولت حدود ۴۱ هزار میلیارد تومان از منابع خود را صرف پرداخت یارانه نقدی مردم می‌کرد. همچنین دولت سیزدهم فقط در سال ۱۴۰۱ بابت پرداخت یارانه نقدی به مردم حدود ۷۳۸ هزار میلیارد تومان هزینه کرد.

صولت مرتضوی در آیین افتتاحیه «رصدخانه ملی رفاه ایرانیان» با بیان اینکه امروز شاهد تحقق یکی از برنامه‌های محوری دولت و وزارتخانه هستیم گفت: این برنامه‌ای است که از دهه گذشته شروع شده و سیر تکاملی خود را سپری می‌کند.

وی با بیان اینکه یکی از ویژگی‌هایی که مدیریت باید به آن توجه کند بحث اقدام و عمل است افزود: برای عمل دانش نیاز است؛ پایگاه رفاه ایرانیان بستر را فراهم و برای عمل کردن و بیرون رفتن از چالش شرایط را فراهم می کند.

مرتضوی با بیان اینکه در گذشته به دلیل نبود پایگاه جامع، با چالش‌هایی روبرو بودیم ادامه داد: اکنون بستر فراهم شده تا خدمات موثر به آحاد مردم ارائه شود.

وی با بیان اینکه رفاهیات این پایگاه بالاست گفت: ‌کار خوبی است که از امروز انجام می‌شود. این رصد خانه مظهر عدالت برای وزارتخانه را هویدا می‌سازد و دهک‌بندی دقیقی از افراد صورت می‌گیرد.

وزیر تعاون با بیان اینکه پایگاه رفاه بستر خدمت عادلانه را فراهم و ذیل این پایگاه، وبگاه‌هایی تعریف شده که می‌تواند خدمات رسانی را به مردم آسان کند افزود: از اقدامات آن مثلا کالابرگ الکترونیکی است که کار بسیار خوبی بود یا مثلا طرح مادران شیرده را در این خصوص می‌توان اشاره کرد.

صولت با بیان اینکه این پایگاه اطلاعات درآمدی جامعه را به‌روز می‌کند عنوان کرد: بستر برای اعتراض یافته‌های پایگاه رفاه ایرانیان فراهم می‌شود و قابل راستی آزمایی هم هست.

مرتضوی با بیان اینکه این پایگاه اجرا شده و امروز مراحل تکمیلی آن را بهره‌برداری کردیم افزود: این پایگاه کل اطلاعات ایرانیان را در سطوح مختلف و در کل کشور در بر می‌گیرد.

علیرضا عسگریان معاون وزیر کار و رفاه نیز در این مراسم با بیان اینکه در پی تکلیف قانونی در خصوص ایجاد پنجره واحد برای بررسی معیشت کل مردم، پایگاه رفاه ایرانیان به عنوان بزرگترین و موثرترین پایگاه برای تحلیل معیشت ایرانیان ایجاد شد گفت: در کنار آن باید وضعیت محیطی و جغرافیایی افراد نیز بررسی شود که بررسی معیشت در پایگاه رفاه ایرانیان و موقعیت جغرافیایی و بهره‌مندی افراد از امکانات در پایگاه بهره مندی صورت می‌گیرد. با تلفیق این دو می‌توان نتیجه گرفت میزان عدالت و رفاه در سطح جامعه چه میزان اجرا شده و آیا عادلانه است یا خیر. هرساله در بودجه کشور اقدامات موثر خوبی انجام شده اما پایگاه بهره مندی به دقت می گوید یک فرد چقدر امکانات در دسترس دارد و بودجه باید به کدام سمت برود.

وی با بیان اینکه این مکان در واقع رصد خانه‌ای است که کار آن گفتگو و تحلیل اطلاعات به صورت دقیق است گفت: پایگاه رفاه ایرانیان ۸۵ تا ۸۷ میلیون جمعیت کشور را تحت پوشش قرار داده است. این مکان علاوه بر پایش و رصد دقیق اطلاعات و اخبار و تبیین و تحلیل، مکانی برای گفت و گو است تا اطلاعات بصورت دقیق انتقال پیدا کند تا سطح تفاهم افزایش یابد.

عسگریان با بیان اینکه پایگاه رفاه ایرانیان چند سالی است که فعالیت دارد و در دو سال اخیر در بالاترین سطح فعالیت قرار گرفته است افزود: این پایگاه بیش از ۲۵۰ خدمت بخشی و ۵ خدمت کلان ملی را انجام داده؛ پایگاه بهره مندی نیز از قبل افتتاح شده و امروز رونمایی آن انجام شده تا این دو بال در کنار هم قرار بگیرند و با تلفیق هم، هم وسع فرد، هم میزان برخورداری از امکانات مشخص شود.

معاون وزیر کار و رفاه با بیان اینکه در خصوص پایگاه بهره مندی، ۲۵۰ شاخص وجود دارد عنوان کرد: برخی از دستگاه‌ها و وزارت خانه‌ها داده کامل ندارند اما از امروز پایگاه فعال است و دستگاه‌ها سعی می کنند تا حدی که وسع اطلاعاتی دارند، خدمات ارائه دهند.