در رابطه کارگری و کارفرمایی مشمول قانون کار بین کارگر و پیمانکار، درصورتی که اختلافی در خصوص پرداخت چهار درصد حق بیمه مشاغل سخت و زیان آور بهوجود آید، کارگر باید علیه پیمانکار دادخواست تنظیم نماید.
نحوه تعیین مشاغل سخت و زیانآور با توجه به قانون سختی کار سال ۱۴۰۳
معمولا تعیین سخت و زیان آور بودن مشاغل، بعد از درخواست کارگر یا شاغلین، مورد بررسی قرار میگیرد. برای مشخص شدن صحت سخت و زیان آور بودن مشاغل، سوابق و شرایط محیط کار را، مورد بررسی قرار میدهند. این قانون در سال ۱۴۰۳ برای تعیین سختی کار اعمال شد.
به طور کلی بعد از این که درخواست سخت و زیان آور بودن مشاغل، از سوی افراد و ارگانهای مربوطه ارائه شد، کمیته کارشناسان با برگزاری جلسهای، شرایط را بررسی و در انتها، مستندات موجود بر سخت و زیانآور بودن شغل، به وسیله کمیته استانی، تایید میشود. افراد و ارگانهایی که باید درخواست بررسی سخت و زیان آور بودن مشاغل را بدهند، به شرح زیر هستند:
کارگر
کارفرما
وزرات بهداشت
تشکلهای کارگری و کارفرمایی
وزارت کار و امور اجتماعی
صندوق تامین اجتماعی
توجه داشته باشید که، بر اساس ماده ۹ آییننامه اجرایی، سخت و زیانآور بودن مشاغل، باید به وسیله کمیته کارشناسان، مورد بررسی قرار گیرد و همچنین طبق ماده ۸ آییننامه اجرایی، سخت و زیان آور بودن مشاغل به وسیله کمیته استانی هم باید، تایید شود. به عبارتی در پایان، کمیته استانی برای بررسی سوابق و شرایط محیط از محل، بازدید میکنند. در صورت تایید این کمیته، شغل مورد درخواست در لیست مشاغل سخت قرار میگیرد. سختی کار تامین اجتماعی فقط با طی کردن این مراحل و تایید توسط نهادهای مربوطه تعیین میشود.
انواع مشاغل سخت و زیان آور
چه مشاغلی سختی کار دارند؟ چگونه بفهمیم سختی کار داریم؟ جدول مشاغل سخت و زیان آور شامل چه مواردی است؟ مشاغل سخت و زیان آور، طبق نظر شورای عالی کار به دو گروه «الف» و «ب» تقسیم میشوند:
گروه الف: اگرچه ماهیت این مشاغل سخت و زیانآور است؛ اما کارفرما میتواند با استفاده از تمهیدات ایمنی-بهداشتی سختیهایش را حذف کند.
گروه ب: اگرچه ماهیت مشاغل این گروه سخت و زیانآور است؛ اما با استفاده از تمهیدات ایمنی-بهداشتی نمیتوان، سختیهایش را حذف کرد. انجام این تدابیر توسط کارفرما صرفا از سختی و زیانآوری کار میکاهد.
لازم به ذکر است، موارد ذکر شده در این گروه، همان مشاغل سخت تامین اجتماعی هستند.
اگر برای شما هم سوال است که سختی کار به چه مشاغلی تعلق میگیرد؟ و کارهای سخت و زیان آور کدامند؟ به خواندن ادامه دهید. در لیست مشاغل سخت و زیان آور مصوب وزارت کار و بهداشت، ۱۱۰ شغل قرار میگیرند که این مشاغل، در گروههای زیر دستهبندی میشوند.
کار در معدن
کار در معدن در دسته مشاغل سخت و زیان آور قرار دارد.
معادن خواه تحتالارضی باشد یا سطحالارضی: مادامی که موجب شود کارگران در تونلها و راهروهای سرپوشیده به استخراج مشغول شوند، در دسته مشاغلی که سختی کار دارند، قرار میگیرند.
کار استخراج
مباشرت و نظارت کارگر در میلهها، راهروهای سرپوشیده و تونلهای معدن: اعم از جدا کردن، منفجر کردن مواد، حمل مواد حاصل از انفجار، اداره کردن تاسیسات آب و برق در داخل معدن، به عنوان یکی از مشاغل سخت و زیان آور است.
کار در مخازن سربسته
حفر قناتها، چاهها و فاضلابها به طور کلی از مشاغل سخت و زیان آور است.
کار مستمر در مجاورت کورههای ذوب
کار در مجاورت کوره های ذوب از مشاغل سخت و زیان آور است.
به دو شرط زیر این شغل، در لیست مشاغل سخت و زیان آور لحاظ میشود:
مجاورت کارگر با بخارات زیانآور و حرارت
داشتن مسئولیت تخلیه و حمل مواد مذاب از کورهها
کارگران مشغول به کار در کارگاهها
کارگاههایی چون: سالامبورسازی، دباغی، روده پاککنی در دسته مشاغل سخت و زیان آور قرار میگیرند. همچنین کارگرانی که به طور مستمر در گندآبروها و مکانهای جمعآوری، حمل و دفن زباله شهری مشغولند، هم در این دسته قرار دارند.
کارگرهای مشغول به کار در دامداریها و طیور
این کارگرها مسئولیت جمعآوری، انتقال و انبارکردن کود را به عهده دارند و شغل آنها در لیست مشاغل سخت و زیان آور قرار میگیرد.
کار در ارتفاع
کسانی که در ارتفاع بیش از ۵ متر از سطح زمین، کار میکنند؛ مانند فضاهای باز بر روی داربست، اتاقکهای متحرک و دکلها هم، در لیست اداره کار، شامل سختی کار میشوند.
اگر میخواهید در خصوص ایمنی داربست و انواع آن، اطلاعاتی کسب کنید، مقاله داربست چیست؟ را مطالعه نمایید.
کار روی دکل های برق
کار روی دکل های برق از مشاغل سخت است.
افرادی که بر خطوط و پستهای انتقال برق فشار قوی کار میکنند، در شرایطی که فشار ۶۳ کیلو ولت و بالاتر باشد.
مشاغل مربوط به آسفالت خیابانها
افرادی که به طور مداوم در مشاغلی مانند: پخت آسفالت دستی، قیرپاشی، شن پاشی و مالچ پاشی کار میکنند، در یکی از مشاغل سخت اشتغال دارند.
مشاغل مربوط به جوشکاری
جوشکاری در مخازن شامل مشاغل سخت و زیان آور میشود.
کار با مواد رادیو اکتیو
در شرایطی که افراد کارشان با مواد رادیواکتیو باشد، به دلیل این که تماس مداوم با اشعه در فرد، بیماری ایجاد میکند، شغل آنها در دسته مشاغل سخت و زیان آور قرار میگیرد. برای مثال مشاغلی که در تماس مستقیم با رادیواکتیو و پرتوهای یونساز هستند.