پس از جنجالهایی که در روزهای گذشته پیرامون پرداخت وام قرض الحسنه به کارمندان بانکها بهپا شد، بانک مرکزی دادههای رسمی از تسهیلات پرداختی بانکها و موسسات اعتباری به کارکنان، مدیران و اعضای هیات مدیره آنها در سال ۱۴۰۲ را منتشر کرد. این دومین بار بود که بانک مرکزی این دادهها را به طور عمومی افشا کرد و نخستین بار در سال گذشته و طبق بند ح تبصره ۱۶ قانون بودجه سال ۱۴۰۲، آمارهای مربوط به سال ۱۴۰۱ منتشر شدند.
مطابق گزارش بانک مرکزی، ۲۹ بانک و موسسه اعتباری در سال ۱۴۰۲ به کارکنان، مدیران و اعضای هیات مدیره خود، در مجموع ۹۱ هزار و ۵۹۸ میلیارد تومان وام پرداخت کردهاند؛ البته این رقم معادل اصل وام و سود آن است.
دادههای این گزارش نشان میدهند بانک ملت بیشترین وام را به کارمندان خود پرداخت کرده اما میانگین وامهای دریافتی کارکنان دو بانک قرضالحسنه رسالت و مهر ایران، به طرز چشمگیری بیش از سایر بانکهاست.
بررسی دادههای منتشرشده از سوی بانک مرکزی حاکی از آن است که بانک ملت در سال ۱۴۰۲ بیش از ۱۸ هزار و ۸۷۱ میلیارد تومان تسهیلات به کارمندان خود پرداخت کرده و از این لحاظ در شبکه بانکی کشور پیشتاز است. بانکهای سپه با ۱۴ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان و ملی با ۹ هزار و ۴۰۹ میلیارد تومان نیز در ردههای بعدی قرار گرفتهاند.
این در حالی است که کمترین تسهیلات به کارمندان از سوی بانک ایران زمین پرداخت شده و این بانک تنها ۱۴ میلیارد تومان وام به کارکنان خود پرداخت کرده است. بانک مشترک ایران و ونزوئلا با ۸۸.۵ میلیارد تومان و بانک گردشگری با ۱۲۱ میلیارد تومان نیز دیگر بانکهایی به شمار میروند که کمترین تسهیلات را به کارمندان خود دادهاند.
از آنجا که بانکها در یادداشتهای توضیحی صورتهای مالی خود تعداد کارمندانشان را منتشر میکنند، میتوان محاسبه کرد کارمندان هر بانک به طور میانگین در سال گذشته چقدر وام گرفتهاند.
محاسبات تجارتنیوز حاکی از آن است که میانگین وام دریافتی هر کارمند بانک در سال ۱۴۰۲ معادل ۴۳۰ میلیون تومان بوده اما این رقم در بانکهای مختلف، متفاوت است. بیشترین وام را کارمندان بانکهای قرضالحسنه رسالت و مهر ایران دریافت کردهاند طوری که میانگین وام پرداختی به هر کارمند بانک رسالت یک میلیارد و ۲۳۲ میلیون تومان ثبت شده و این رقم برای بانک مهر ایران به یک میلیارد و ۱۹۷ میلیون تومان رسیده است. بانک ملت با پرداخت ۹۹۷ میلیارد تومان وام به هر یک از کارکنان خود نیز در رده سوم قرار گرفته است.
در مقابل اما میانگین وام پرداختی به کارمندان بانک ایران زمین تنها هفت میلیون تومان بوده و این بانک در کنار بانکهای گردشگری و سرمایه که به طور میانگین به کارکنان خود ۱۰۶ میلیون تومان و ۲۳۴ میلیون تومان وام دادهاند، سه بانک با کمترین وام پرداختی به کارکنان خود بودند.
رقم میانگین وام دریافتی کارمندان بانکها، از تقسیم کل وام پرداختی هر بانک به تعداد کارکنان آنها به دست آمده است. از آنجا که تعدادی از بانکها، بهویژه بانکهای دولتی، صورتهای مالی سال ۱۴۰۲ خود را منتشر نکردهاند، در این محاسبات میانگین تعداد کارکنان بانکها در سال ۱۴۰۱ ملاک قرار گرفتهاند. البته با توجه به اینکه به طور معمول تعداد کارکنان بانکها در طول یک سال تغییر چندانی پیدا نمیکند، در نظر گرفتن تعداد کارمندان در سال ۱۴۰۱ مشکل خاصی در محاسبات به وجود نمیآورد.
گفتنی است از آنجا که دادههای سال ۱۴۰۱ برای دو بانک سپه و ایران زمین نیز در دسترس نیست، تعداد کارمندان این بانکها در سال ۱۴۰۰ بررسی شده است.
همچنین بدیهی است بررسی دقیق اینکه هر کارمند بانک چقدر تسهیلات دریافت کرده امکانپذیر نیست و ارقام ذکرشده، میانگین این تسهیلات است؛ بنابراین رقم دریافت وام از سوی هر کارمند میتواند بیشتر یا کمتر از آن باشد.