همه ما در طول روز استرسهایی را تحمل میکنیم که بخش زیادی از آنها اجتنابناپذیرند و نمیتوان از آنها دوری کرد؛ استرس شغلی، استرس آزمونهای مهم مثل کنکور، پیدا کردن شغل، تغییر شغل، مشکلات مالی، درآمد اندک، ازدواج، طلاق و حتی استرسهای کوچکتر و ریزترِ روزمره مثل پیدا نشدن تاکسی، دیر رسیدن به محل کار و … که اغلب گریزی از آنها نیست.
درست است که در دنیای مدرن و زندگی شهری گریزی از استرس نیست، اما اگر استرس مدیریت نشود یا طولانیمدت ادامه پیدا کند، میتواند منجر به مشکلات و آسیبهای جدی برای سلامت جسم و روان ما شود. مشکلات و آسیبهایی که سخت بتوان از آنها خلاصی یافت. خیلی از اختلالات روانی مثل اضطراب، افسردگی و دمانس و خیلی از بیماریهای جسمی مثل فشار خون بالا، بیماریهای قلبی، دیابت، سکته قلبی و سکته مغزی ممکن است با یک استرس شروع شوند و بعد بروز یابند و تشدید شوند و زندگی روزمره فرد را مختل کنند.
دکتر منوچهر قارونی، متخصص قلب و عروق در این زمینه میگوید: استرس، عامل اصلی ظاهر شدن همه بیماریها است و کسی که زمینه ارثی فشار خون یا سابقه سکته قلبی دارد، یا رگهای قلبش تنگ است، استرس باعث میشود که بیماری او ظاهر و تشدید شود.
دکتر قارونی میگوید: زندگی شهری، ترافیک هر روزه، خواندن اخبار بد و منفی، شنیدن اخبار بد دنیا و … باعث میشود که استرس در فرد زیاد شود. گاهی استرس در ما تا حدی زیاد میشود که تیک پیدا میکنیم یا شب که میخوابیم صدای تاپتاپ قلبمان را میشنویم. طبیعی است که استرس، فشار خون را بالا میبرد و فشار خون بالا هم برخی بیماریها را تشدید میکند.
این متخصص قلب و عروق با بیان این که استرس باعث میشود که قلب ما تند بزند، میگوید: یکی از دلایل و عوامل کوتاهی عمر افراد، افزایش تعداد ضربان قلب آنها در حالت عادی است. یعنی افرادی که قلبشان کندتر میزند، عمر طولانیتری نسبت به کسانی که قلبشان تندتر میزند، دارند.
استرس؛ بدترین پدیده در زندگی شهری
استرس، بدترین پدیده در زندگی شهری است. این را دکتر قارونی میگوید و ادامه میدهد: حالا میخواهد استرس شغلی و کاری باشد یا هر استرس دیگری. البته استرس در هر فردی فرق میکند و در همه افراد یکسان عمل نمیکند و یکسان واکنش نشان نمیدهد.
این متخصص قلب و عروق میگوید: معمولا افراد را در این زمینه به دو دسته تقسیم میکنند؛ افراد استرسی تیپ A و افراد استرسی تیپ B. دسته اول سختکوش، منظم و منضبط هستند، همیشه کارها را با دقت و بهموقع انجام میدهند، اگر جلسه یا قراری داشته باشند از نیم ساعت قبل آنجا حاضر میشوند. اما افراد تیپ B کند و باری به هر جهت هستند و همیشه هم دیر به ساعت قرار یا جلسه یا هر کار دیگری میرسند. قاعدتا استرس در این دو دسته واحد و یکسان عمل نمیکند. تایپ A خیلی راحت استرس را مدیریت میکند و آن را رد میکند و درواقع به استرس پاسخ معمولی میدهد، اما تایپ B دچار تشدید استرس میشود و حالش بد میشود و به استرس پاسخ بد میدهد.
دکتر قارونی در پاسخ به این سؤال که آیا ممکن است استرس باعث نارسایی قلبی شود، میگوید: خیر استرس باعث نارسایی قلبی نمیشود اما اگر منجر به سکته در فرد شود، باعث میشود که آن فرد نارسایی قلبی هم پیدا کند.
ین متخصص قلب و عروق با بیان این که استرس میتواند باعث سکته قلبی و مغزی هردو شود، میگوید: البته استرس با سکته قلبی و سکته مغزی و نارسایی قلبی ارتباط مستقیمی ندارد. چون استرس به تنهایی نمیتواند منجر به نارسایی قلبی و سکتهها شود، ولی اگر فشار خون فرد را بالا ببرد، یا باعث تنگ شدن رگهای قلب شود، نارسایی قلبی و سکته هم میدهد.
قلب ما در هر دقیقه چند بار باید بتپد؟
اما قلب ما در هر دقیقه چند بار باید بتپد تا مطمئن شویک که ضربا قلب نرمالی داریم؟ دکتر قارونی در این خصوص توضیح میدهد: قلب یک فرد سالم بزرگسال در حالت عادی یا در حالت استراحت باید در دقیقه ۷۰ بار بتپد. در هنگام ورزش هم ۲۲۰ بار. معمولا اگر عدد سن خود را از ۲۲۰ کم کنیم، تعداد ضربان قلب ما به دست میآید.
این متخصص قلب و عروق میگوید: نکته مهم این است که تعداد ضربان قلب از این عدد نباید بیشتر شود. افرادی که در حالت استراحت تعداد ضربان قلبشان ۱۰۰ تا ۱۱۰ تا است، حتما یا استرس دائمی دارند، یا مبتلا به بیماری تیروئید هستند، یا نارسایی قلبی دارند و لازم است که به پزشک مراجعه کنند.