یارانه جدید در ایران نام مخصوصی است که برای برنامه‌های کمک مالی دولت به اقشار ضعیف و کم درآمد جامعه استفاده می‌شود. یارانه جدید با هدف حمایت از افراد کم‌درآمد و محروم شکل گرفته‌اند و در داخل کشور و حتی در برخی از کشورهای دیگر نیز توجه ویژه‌ای به آن‌ها شده است.یارانه جدید در ایران به ویژه با افزایش نرخ تورم و افزایش هزینه‌های معیشتی، برای بسیاری از خانواده‌های کم‌درآمد و ضعیف، اهمیت ویژه‌ای دارد.هدف اصلی برنامه‌های یارانه جدید در ایران، تامین کمک‌های مالی به خانواده‌ها و افرادی است که در برابر شرایط اقتصادی نامساعد، دچار نیاز به کمک مالی هستند. این یارانه جدید به صورت نقدی یا غیرنقدی ارائه می‌شود و بر اساس شاخص‌هایی همچون درآمد خانوار، تعداد اعضا و سایر شرایط مشخص می‌شود.

طرح کالابرگ که در مدت اخیر سراسری شده است، هنوز برای برخی مشمولان ابهاماتی دارد. از جمله پرسش‌هایی که همچنان برای برخی نگرانی ایجاد می‌کند این است که دریافت کالابرگ باعث قطع یارانه می‌شود؟

طرح کالابرگ پس از مدتی اجرای آزمایشی در برخی استان‌ها، مدتی است که سراسری شده. از خرداد ماه به این سو، برخی مشمولان عضو کمیته امداد و بهزیستی در صورتی که به جای دریافت نقدی یارانه از کالابرگ استفاده کنند، 20 درصد به مبلغ یارانه آن افزوده می‌شود. در واقع این افراد باید معادل حداقل 70 درصد از مبلغ یارانه را با کالابرگ خرید کنند که مشمول این افزایش شوند. اما با وجود توضیحات چندباره مقامات مسئول هنوز برخی این نگرانی را دارند که در صورت استفاده از کالابرگ، یارانه نقدی آنها قطع می‌شود.

مقامات سازمان هدفمندی تا کنون چندبار تاکید کرده‌اند که ارتباطی میان استفاده از کالابرگ و قطع یارانه وجود ندارد. دلیل افزایش 20 درصدی مبلغ یارانه نیز تنها تشویق مردم به بهره‌گیری از کالابرگ به جای دریافت نقدی یارانه است. مقامات دولتی نیز استفاده از کالابرگ را کاملا اختیاری توصیف کرده‌اند.

با وجود این طرح تشویقی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی چند پیش اعلام کرد: استقبال مردم از طرح کالابرگ الکترونیکی خیلی مطابق با انتظار ما نبوده است.

صولت مرتضوی، افزود: فرایند کاملاً به روال طبیعی ادامه پیدا می‌کند و قرار است تغییراتی بر حسب دستور آقای مخبر به عمل آوریم که در حیطه کارشناسی است تا پس از انجام و تایید مراجع صاحب‌نظر، ابلاغ شود .

در تیر ماه البته پولی به حساب گروهی از یارانه‌بگیران، واریز نشد. این چندمین ماه متوالی بود که با واریز یارانه نقدی بسیاری از یارانه‌بگیران یا مبلغ کمتری دریافت کرده‌اند و یا اینکه از لیست یارانه‌بگیران حذف شده‌اند. در گذشته، نه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و نه سازمان هدفمندی یارانه‌ها دلیل اصلی این مساله را عنوان نکرده‌اند اما برخی از مقامات این دو سازمان قبلا اعلام کرده بودند که لیست یارانه‌بگیران شناور است و ممکن است دهک درآمدی خانوار تغییر کند.

واریز یارانه جدید دولت در مرداد ماه

این تغییر دهک هم دو نتیجه در پی دارد. ممکن است خانوارهایی که در دهک اول تا نهم قرار داشتند وارد دهک دهم شوند و از لیست یارانه خارج شوند. یا ممکن است دهک درآمدی آنها از سه دهک اول خارج شده و وارد دهک چهارم تا نهم شوند و مبلغ یارانه آنها آب برود.

یکی از دلایل کم واریز شدن یارانه تیر ماه هم می‌تواند تغییر دهک‌بندی درآمدی خانوارها باشد. اینکه افراد از دهک اول تا سوم وارد دهک‌های درآمدی بالاتر شده باشند.

دلیل دیگر کم واریز شدن یارانه ماهانه، قسط وام کروناست که به نظر می‌رسد هنوز تمام نشده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد اقساط وام کرونا دی ماه ۱۴۰۲ به پایان می‌رسد.

در همین رابطه چندی پیش طیبه حسینی، سخنگوی ستاد هدفمندی یارانه گفت: برنامه‌ای برای قطع و افزایش یارانه نقدی نیست و تنها چنانچه خانواری به واسطه فعالیت اقتصادی خود جزو دهک دهم شناخته شود، مشمول قطع یارانه می‌شود.

او با اشاره به رفع مسدودی مبالغ یارانه معترضین افزوده است: سرپرستان خانواری که یارانه نقدی آنها در اردیبهشت ماه سال قبل قطع شده بود و درخواست بازبینی در سامانه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ثبت کرده بودند، چنانچه در بازبینی انجام شده توسط وزارت رفاه تا پایان سال گذشته جزء دهک‌های اول تا نهم قرار گرفته باشند، مبالغ مسدودی در حساب سرپرستان خانوار رفع انسداد و قابل برداشت خواهد بود.

البته در مورد این چالش در تیر ماه ظاهرا مشکل دیگری هم وجود داشته. آنگونه که ایمنا گزارش داده است، بروز خطا و اشتباه در کسر مبلغ یارانه تحت عنوان خرید به صورت کالابرگ باعث شد که مبلغ کمتری به حساب برخی مشمولان واریز شود.

نهایتاً این افراد با مراجعه به سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها اعلام کردند که خریدی نداشته و این کسر وجه اشتباه بوده است. در نهایت با پیگیری سازمان هدفمندی و مشخص شدن صحت ادعای مراجعان، مبالغ کسر شده به حساب افرادی که خریدی نداشته‌اند واریز شد.

اما اگر دلیل قطع یارانه تغییر دهک‌بندی باشد مشمولان می‌توانند به موضوع اعتراض کنند. متقاضیان بازبینی دهک‌بندی اعلام شده، باید برای ثبت یا پیگیری درخواست خود به سامانه اعلامی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به نام حمایت مراجعه کنند یا با تلفن گویای ۰۹۲۰۰۰۰۶۳۶۹ تماس بگیرند.

ثبت‌نام از افرادی که تاکنون از دریافت یارانه نقدی جا مانده‌اند یا متقاضی جدید دریافت یارانه هستند نیز همچنان ادامه دارد. این افراد می‌توانند با مراجعه به تارنمای پنجره ملی خدمات هوشمند نسبت به ثبت‌نام خانوار خود اقدام کنند.

شارژ ۱۲۰ هزار تومانی یارانه‌ها

معاون وزیر کار و رفاه از آغاز مرحله جدید طرح کالا برگ الکترونیک و افزایش ۱۲۰ هزار تومانی اعتبار یارانه (۵۲۰ هزار تومان) سه دهک اول درآمدی خبر داد و گفت: این اعتبار ۱۲۰ هزار تومانی از دهم مرداد در حساب این دسته از مشمولان وجود دارد.

علیرضا عسگریان با حضور در شبکه خبر ضمن اعلام آغاز مرحله جدید طرح کالا برگ الکترونیک گفت: قرار است مبنای قیمتی سبد کالایی که شامل ۱۱ قلم اعلامی می‌باشد، ثابت و با قیمت سال ۱۴۰۱ محاسبه شود. مقرر شده تورم سفره مردم توسط دولت جبران شود لذا مرحله جدید طرح در مرداد و شهریور ماه اجرا می‌شود که بر اساس آن ۱۲۰ هزار تومان به یارانه سه دهک اول درآمدی اضافه می‌شود که البته فرصتهایی در این زمینه ایجاد شده است.

وی با تاکید بر اینکه دولت در صدد حفظ این سبد با نرخ سال گذشته و جبران افزایش قیمتهاست ادامه داد: با اجرای این طرح مواد مغذی مورد نیاز سلامتی مردم تامین می‌شود که شامل پروتئین‌ها، ویتامین‌ها و ریزمغذی‌ها می‌شود و استاندارد شده توسط انستیتو تغذیه‌ای ایران است. هدف این است تا مردم تحت هر شرایطی برای استفاده از این سبد گرایش پیدا کنند.

عسگریان با بیان اینکه این سبد از این جهت مهم است که سعی شده در هر شرایط خاص تحریمی و تورمی نیازهای غذایی مردم را تامین کند با تاکیدی دوباره بر اینکه هم اکنون قیمت این سبد کالایی مشمول ۱۱ قلم برای ۳ دهک اول درآمدی ثابت شده است عنوان کرد: در طرح دو هفته گذشته سقف تورمی این سبد و ۱۱ قلم برداشته شد به این معنا که اگر قیمت سبد در سال گذشته فرضا ۵۰۰ هزار تومان بوده، امروز همان سبد را باید ۷۳۰ هزار تومان بپردازیم که مابه‌التفاوت این افزایش قیمت را دولت جبران می‌کند یعنی مستقیم به فروشنده پرداخت و دیگر از جیب مردم نمی رود.

عسگریان افزود: امکان دارد ماه بعد این تورم باز هم افزایش یابد که باز هم ما به التفاوت افزایش قیمت جبران می‌شود لذا تورم هر چقدر شود، پوشش داده می شود. این در حالیست که امروز یک امتیاز ویژه دیگر هم در نظر گرفته شده؛ به طوریکه ۱۲۰ هزار تومان هم به این یارانه اضافه می‌شود به شرطی که اگر مثلا سه دهک اول ۲۰۰ هزار تومان از سبد خرید کنند، ۱۲۰ هزار تومان هم اعتبار جدید به یارانه اضافه و شارژ می شود؛ در مجموع از ۵۲۰ هزار تومان یارانه جدید، ۳۲۰ هزار تومان می‌توان از سبد خرید کرد و ۲۰۰هزار تومان هم امکان برداشت نقدی وجود دارد.

به گفته وی این اعتبار ۱۲۰ هزار تومانی از ۱۰ مردادماه در حساب مردم وجود دارد اما شرط استفاده از آن خرید ۲۰۰ هزار تومان از یارانه به صورت کالا و از سبد اعلامی(۱۱ قلم کالا) است که هنگام خرید این رقم آزاد و باز می شود و مردم یکماه فرصت استفاده از این رقم را دارند.

عسگریان این را نیز اضافه کرد که ۱۲۰ هزار تومان ذکر شده به ازای هر نفر شارژ و قابلیت استفاده دارد. به عبارت دیگر یارانه به ازای هر نفر جزو سه دهک اول درآمدی، ۵۲۰ هزار تومان شده است که در مجموع ۲۹ میلیون ایرانی را شامل می‌شود.

معاون رفاهی وزیر کار و رفاه با بیان اینکه اگر مردم از این طرح خوب استفاده کنند نقاط ضعف و قوت آن استخراج می‌شود گفت که در حال حاضر ۹۰ هزار مغازه و فروشگاه به این طرح متصل هستند. لذا اگر استقبال خوب باشد آماده می‌شویم تا در ماه‌های آتی دهک‌های ۵ و ۶ را نیز تحت پوشش این طرح دربیاروریم.

وی تاکید کرد: اگر استقبال خوب باشد امیدوارریم از ماه آینده یا ماه بعدتر دهک‌های ۵ و ۶ هم به این طرح اضافه شوند.