خیس کردن پاها، یا آنچنان که در بعضی جاها «حمام پا» نامیده میشود، یکی از سنتهای درمانی کهن در شرق آسیا محسوب میشود.
در سالهای اخیر مطالعات فزایندهای درباره تاثیر خیس کردن پاها بر کیفیت خواب انجام شده است و دانشمندان میگویند این کار میتواند نتایج مثبتی برای خواب افراد در بر داشته باشد.
پیشتر یک مطالعه نشان داده بود که ۲۰ دقیقه خیس کردن پاها تأثیر مثبتی بر مشکل دیر به خواب رفتن و همچنین افزایش کل مدت خواب دارد. محققان در این آزمایش از شرکتکنندگان خواسته بودند تا برای مدت ۶ هفته قبل از خواب پاهای خود را به مدت ۲۰ دقیقه در آب گرم (۴۱ تا ۴۲ درجه سانتیگراد) قرار دهند.
یافتههای این مطالعه نشان داده بود که انجام این کار میتواند باعث شود سریعتر به خواب بروید و زمان بیشتری بخوابید.
مطالعههای دیگر همچنین بهبودهایی را در کارایی خواب، به ویژه در کسانی که کیفیت خواب پایینی دارند، نشان داده است. نتایج یک پژوهش که در سال ۲۰۱۳ انجام شده است نشان میدهد دو بار خیساندن پاها در آب داغ در طول روز انرژی شرکتکنندگان را بهبود میبخشد.
یافتههای یک پژوهش دیگر نیز در سال ۲۰۱۶ نشان میداد خیساندن منظم پا در افراد مسن میتواند استرس آنان را کاهش دهد.
دکتر دانیل بارون، دستیار در مرکز پزشکی خواب ویل کورنل آمریکا، در این باره میگوید: «دادههای بسیار خوبی وجود دارد که نشان میدهد گرم شدن اندامها، چه دستها یا پاها، در واقع دمای مرکزی بدن شما را تغییر میدهد. این امر میتواند با منتقل کردن ثقل حرارتی بدن به پاها به کاهش دمای مرکزی و در نتیجه به بهبود خواب کمک کند.»
دکتر بارون اضافه کرد: «این کار همچنین تأثیرات مفیدی در به خواب رفتن و همینطور طولانی کردن مدت خواب دارد، چیزی که در مورد خوابیدن با جوراب نیز صادق است.»
هرچند محققان میگویند حمام پا اثرات مثبتی به همراه دارد، با این حال آنان هشدار میدهند که در چند مورد این کار نمیتواند ایده خوبی به شمار رود.
برای مثال انجمن دیابت آمریکا هشدار داده است که افراد مبتلا به دیابت هرگز نباید پاهای خود را در آب داغ خیس کنند، زیرا گردش ضعیف خون میتواند درک میزان حرارت آب را برای فرد دشوار کند و منجر به خشکی پوست یا سوختگی شود.
همچنین کسانی که به نحوی با انواع آسیب ناشی از نوروپاتی در پاها روبرو هستند، بهتر است قبل از شروع روتین خیس کردن پاها با پزشک خود مشورت کنند و در صورت بلامانع بودن انجام آن، همیشه دمای آب را اندازهگیری کنند تا آن را در محدوده ایمن (زیر ۴۳ درجه) نگه دارند.