صبح امروز (سهشنبه یکم آبان ماه)، رئیس جمهور بخش اول لایحه بودجه ۱۴۰۴ را تقدیم مجلس کرد که دومین بودجه بعد از اجرای قانون برنامه هفتم توسعه است.
بر اساس دادههای موجود در بخش منابع و مصارف بودجه عمومی دولت، مجموع یارانه نقدی در لایحه بودجه ۱۴۰۴، مستمری خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی کشور ۴۰۵۰ هزار میلیارد ریال و یارانه نان ۲۵۰۰ هزار میلیارد ریال (ذیل ردیف سازمان هدفمندی) است.
طبق شناسه بودجهای ۷۰۴۳۲-ب کلیه منابع حاصل از فروش داخلی گاز طبیعی به ردیف …. واریز میشود، روش محاسبه نرخ خوراک و سوخت گاز طبیعی به صنایع در سال ۱۴۰۴ مشابه سال ۱۴۰۳ است. عواید ناشی از قانون مالیات بر ارزشافزوده بابت فروش داخلی گاز طبیعی مستقیما به ردیف درآمدی ….. واریز و بر اساس تخصیص سازمان بابت یارانه گندم، آرد و نان هزینه میشود.
در شناسه بودجهای ۷۱۰۹-ب ذکر شده است که پرداخت وجوه ناشی از خرید تضمینی گندم (در سقف مصارف خبازی) به ذینفع نهایی بر اساس شماره ملی و موقعیت مکانی (واحد قطعات اراضی کشاورزی بهصورت نقشه) انجام میگردد. فروش گندم و آرد یارانهای برای مصارف خبازی مجاز است و برای سایر مصارف به قیمت تمامشده به علاوه سود متعارف صورت میگیرد. سایر مصرفکنندگان باید نسبت به خرید گندم موردنیاز خود با اولویت سازوکار کشت قراردادی از کشاورزان اقدام نمایند. دستگاه مباشر موظف است تمام وجوه حاصل از فروش گندم و آرد یارانهای و غیریارانهای را به ردیف درآمدی شماره …… واریز نموده تا پس از کسر هزینههای تبعی توسط سازمان، برای مصرف در یارانه گندم، آرد و نان تخصیص یابد. آییننامه اجرایی این بند با پیشنهاد مشترک سازمان برنامه و بودجه کشور با همکاری وزارت جهاد کشاورزی حداکثر تا پایان فروردینماه تهیه و به تصویب هیئت وزیران میرسد
بر اساس شناسه بودجهای ۷۱۰۹-ث نیز در صورت درخواست سرپرستان خانوار مشمول یارانه نقدی برای تغییر شیوه پرداخت از نقدی به کالابرگ الکترونیکی، استفاده از مبالغ کالابرگ الکترونیکی برای سرپرستان خانوارهای مشمول یارانه نقدی بهصورت داوطلبانه و بدون هرگونه مبلغ تشویقی (اضافه بر مبلغ یارانه نقدی) مجاز است. سازمان هدفمندسازی یارانهها موظف است سازوکار اجرایی لازم را برای افراد متقاضی مهیا نموده و دستورالعمل اجرایی آن را با تأیید سازمان برنامه و بودجه کشور ابلاغ نماید.
همچنین بر اساس شناسه بودجهای ۷۱۰۹ – ت سازمان هدفمندسازی یارانهها موظف است، یارانه نقدی، مستمری خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی کشور و یارانه آرد و نان (خرید تضمینی گندم) را مستقیماً به حساب ذینفع نهایی پرداخت نماید. تعیین ذینفع نهایی در بخش یارانه نقدی، مستمری خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی کشور با پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه کشور و همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان هدفمندسازی یارانهها و در بخش یارانه آرد و نان خرید تضمینی گندم با همکاری وزارت جهاد کشاورزی صورت میگیرد. آییننامه اجرایی این بند توسط سازمان برنامه و بودجه کشور و با همکاری دستگاههای اجرایی مذکور (مرتبط) ظرف مدت حداکثر یک ماه از لازمالاجرا شدن این قانون به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.
بر اساس شناسه بودجهای ۷۰۱۱۲-ج یارانه پرداختی دولت به شرکت مادرتخصصی بازرگانی دولتی ایران بابت جبران زیان ناشی از فروش کالاهای اساسی به قیمت مصوب، تا سقف زیان مورد تأیید حسابرس منتخب وزارت امور اقتصادی و دارایی مشمول مالیات به نرخ صفر است. این زیان از نظر مالیاتی قابل استهلاک در سنوات بعد نخواهد بود.
در ادامه این شناسه بند-چ ذکر شده است که مابهالتفاوت (یارانه) قیمتهای فروش تکلیفی آب و جمعآوری و دفع فاضلاب و برق با هزینه تمامشده آن (مورد تأیید سازمان حسابرسی) که توسط دولت به شرکتهای زیرمجموعه وزارت نیرو (تابعه و وابسته) پرداخت میشود، بهعنوان کمکزیان محسوب و بهحساب زیان انباشته این شرکتها منظور میشود و از پرداخت سهم سود سهام دولت، معاف است. کمکزیان یادشده تا سقف زیان انباشته سنواتی شرکتهای مزبور (ناشی از اعمال قیمتهای تکلیفی) مشمول مالیات به نرخ صفر است.
مبلغ یارانه نقدی
یارانه نقدی دهک های اول تا سوم که تحت پوشش کمیته امداد و یا بهزیستی هستند به میزان هر نفر ۴۰۰ هزار تومان می باشد که این مبلغ را در ۲۵ هر ماه دریافت می کنند. یارانه تشویقی هم که به شکل اعتبار خرید برای افراد امکانپذیر شده است مبلغ یارانه را به ۶۲۰ هزارتومان می رساند
دهک های چهارم تا هفتم مشمول دریافت یارانه نقدی به میزان هر نفر ۳۰۰ هزار تومان می باشند که این مبلغ در تاریخ ۳۰ هر ماه به حساب سرپرستان خانوار واریز و قابل برداشت است. بعلاوه یارانه تشویقی این گروه از مشمولان نیز امکان خرید اعتباری تا ۵۲۰ هزار تومان را به آنها می دهد.
خانوارهای دهک های هشتم و نهم مشمول دریافت یارانه به میزان ۳۰۰ هزار تومان هستند ولی یارانه تشویقی به آنها تعلق نمی گیرد.
مرجع دهکبندی خانوارها، بانک اطلاعاتی «پایگاه رفاه ایرانیان» است که در آن، اطلاعات خانوارها اعم از تعداد اعضا، مالکیت خودرو و گردش مالی همه اعضای خانواده مبنای آزمون وسع قرار میگیرد و بر اساس نتیجه این آزمون، رتبه خانوار در میان همه خانوارهای کشور به دست میآید.
تغییردر رفتارهای مالی خانوار یکی از عوامل اصلی در تغییر دهک درآمدی است. در برخی موارد، ممکن است به دلایل خاص، گردش مالی بالا اعتراضپذیر باشد و مشکلاتی ایجاد کند که با رسیدگی وزارت کار قابل حل باشد. اما برای حفظ دهک خود، خانوارهای عادی بهتر است از هر گونه گردش مالی کلان غیرمرتبط با درآمد و هزینه خود پرهیز کنند و رفتار مالی خود را بهبود بخشند.
در این میان، گرچه کاستیهایی مثلاً در حوزه املاک با معاملات مبتنی بر چک وجود داشت، اما برای کاهش میزان خطا، امکان درخواست بازبینی نیز برای خانوارهای معترض مدنظر قرار گرفت و اگر متولیان دهک بندی در وزارت کار به وظیفه خود عمل کنند، هرگونه تغییر در دهکبندی قابل اعتراض و پیگیری است.
علیرضا محمدی رئیس مرکز مطالعات و اطلاعات رفاه ایرانیان وزارت رفاه گفت: پس از اعمال دادههای جدید برخی خانوارها به دهکهای بالا و برخی به دهکهای پایین منتقل شدند. برای حدود ۱۳ میلیون خانوار نیز تغییری رخ نداده است. افرادی که قطعا از دهک پایین به صدک بالا رفتند، مشمول یارانه نشدند.
وی افزود: در ۲ سال گذشته بیش از ۵۰ درصد از افرادی به شکلی به دهکهای خود اعتراض داشتند که در طول بروزرسانی دادهها این اعتراضها رفع شد. برخی خانوادهها در تعداد نفرات دچار تغییرات شدند. این تغییرات فرمول فنی و پیچیدهای دارد و بُعد خانوار در دهکبندی و صدکبندی را تغییر میدهد.
این مقام مسوول توضیح داد: مثلا فرد خودرویی داشت که ۶ ماه قبل آن را فروخته بود و چون دادههای پایگاه بهروز نشده بود، آن خودرو همچنان در دادههای رفاهی خانوار دیده میشد و دهک او را بالا میبرد، اما اکنون با بروزرسانی جدید، براساس اطلاعات فعلی و جدید افراد، صدک و دهک خانوار تغییر کرده است. البته عکس این ماجرا نیز صادق است و ممکن است فرد در یک سال گذشته از نظر مالی چیزی خریداری کرده باشد که آن نیز دهک فرد را تغییر میدهد.
محمدی گفت: باید به این نکته نیز توجه کرد که اگر دهک فرد الان ۶ است، به این معنا نیست که ادامهدار باشد و در بهروزرسانی۶ ماه بعدی ممکن است دچار تغییر شود. خواسته ما این است که دادههای این پایگاه هر ۶ ماه یکبار به روز شود. اگر این اتفاق رخ دهد و شناسنامه اقتصادی افراد بهروز شود، میتواند در سیاستگذاریهای رفاهی جامعه نیز کمککننده باشد.
علیرضا محمدی، اظهار کرد: مطابق قانون بودجه، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مکلف است نسبت به بهروزرسانی دادههای ثبتی، متقن و قابل اتکا دریافتی از دستگاههای مختلف برای دهکبندی و وسعسنجی خانوارها، ۲ بار درسال (هر ۶ ماه یکبار) اقدام کند.
وی ادامه داد: باتوجه به اینکه آخرین بهروزرسانی دهکبندیها در دی ماه سال گذشته انجام شده است، مرحله بعدی اوایل شهریورماه انجام خواهد شد.
وی در ادامه بیان کرد یارانه بگیران فعلی با توجه با آخرین بروز رسانی یارانه دریافت می کنند و افرادی که نسبت به دهک بندی خود اعتراض کرده و ناراضی هستند در تاریخ بندی بروز رسانی اطلاعات اعتراض آنها بررسی شده و تغییرات لازم اجرایی خواهد شد.
اسفند ماه سال گذشته بود که افزایش مستمری مددجویان بهزیستی و کمیته امداد برای سال ۱۴۰۳ اعمال شد. مستمری مددجویان از اول سال جاری با افزایش ۳۰ درصدی واریز شد.