در نیمه دوم سال ۱۳۸۹ طرح هدفمندی یارانهها در دولت دهم اجرایی شد که طبق آن یارانهها از تزریق مستقیم به بازار و صنایع به پرداخت نقدی تغییر شکل داد این روند تا دولت سیزدهم و ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی ادامه داشت تا اینکه در سال ۱۴۰۱ در پی بحثهای اقتصادی که در این دولت شکل گرفت، منجر به تغییر قانون یارانهها شد.
دهکهای درآمد در یک جدول زمان بندی و دهک بندی قرار گرفتند و بازه زمانی و مبلغ پرداخت یارانه نیز تغییر کرد.
یارانه نقدی ماه آبان که صد و شصت و پنجمین مرحله یارانه محسوب میشود، طبق جدول زمانبندی واریز خواهد شد. بر این اساس، یارانه دهکهای درآمدی اول تا سوم روز ۲۵ آبان به حساب سرپرستان خانوار واریز و ساعت ۲۴ همان روز قابل برداشت است.
همچنین یارانه نقدی دهکهای چهارم تا نهم در روز ۳۰ آبان واریز و از ساعت ۲۴ آن روز قابل برداشت است؛ اما زمان واریز مستمری مستمری بگیران کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی کشور ۲۰ آبان است و این افراد زودتر مستمری خود را دریافت خواهند کرد.
در آبان ۱۴۰۳ همچون ماههای گذشته، یارانه بگیران دهکهای اول تا سوم ۴۰۰ هزار تومان و یارانه دهکهای چهارم تا نهم ۳۰۰ هزار تومان است.
در شهریور ۱۴۰۳ دیوان محاسبات تعداد یارانه بگیران را ۸۱ میلیون نفر اعلام کرد. همچنین ۱۶۰ هزار و ۲۰ نفر از فهرست یارانه بگیران حذف و ۲ میلیون و ۲۲۸ هزار و ۵۲۷ نفر به عنوان متقاضی جدید توسط وزارت کار مشمول دریافت یارانه شدند. چنین به نظر میرسد آمار دقیق مشمولان دریافت یارانه در سال ۱۴۰۳ هنوز اعلام نشده است.
باز هم یک عده از جدول یارانه حذف میشوند
به تازگی احمد میدری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد که برای حذف افراد پردرآمد از فهرست مشمولان دریافت یارانههای نقدی، یک آئیننامه در دولت بررسی شد و به تصویب رسید که در هفته جاری ابلاغ میشود.، یارانه نقدی در حال حاضر به یک دغدغه برای دولتها تبدیل شده و تاکنون دولتهای مختلف با طرح و ایدههای گوناگون سعی کردهاند آن را اجرا کنند. دولتها گاه با هدف ایجاد عدالت در واریز یارانهها و از بین بردن ناترازی بودجه هدفمندی، تغییراتی در مبلغ یارانه و فهرست افراد مشمول دریافت آن ایجاد کردهاند، اما همچنان نه مشکل ناترازی رفع شده و نه میتوان مطمئن بود که عدالت در خصوص واریز یارانهها به طور کامل در حال پیاده شدن است.
مطابق لایحه بودجه ۱۴۰۳، سازمان هدفمندسازی یارانهها موظف شد با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نسبت به حذف یارانه خانوارهای غیرمشمول حمایت دولت اقدام کند. منظور از خانوارهای غیر مشمول حمایت دولت در واقع همان خانوارهای پردرآمد است.
با این حال، وزیر تعاون در پاسخ به سوالی درباره حذف یارانه افراد پردرآمد در لایحه بودجه ۱۴۰۴ به تسنیم اعلام کرد که چنین موضوعی در لایحه بودجه گنجانده نشده است. به گزارش اقتصادنیوز، بسیاری با برداشت از سخنان وزیر کار، مدعی هستند که فهرست افراد مشمول دریافت یارانه در ماه آبان دچار تغییر میشود و برخی افراد که تاکنون به طور متناوب یارانه نقدی دریافت کردهاند از فهرست مشمولان دریافت یارانه خارج خواهند شد.
در این زمینه، فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت روز چهارشنبه ۹ آبان ماه در حاشیه دیدار خبرنگاران با اعضای هیأت دولت در حیاط دولت در پاسخ به سوالی در این زمینه تأکید کرد: «یارانهها باید به اشخاصی داده بشود که نیازمند دریافت آن هستند. موضوع حذف یارانه بگیران حساس است. کسانی که در دهکهای بالا هستند از یارانهبگیری آرام آرام حذف میشوند.»
رئیس جمهور امروز بخش اول لایحه بودجه ۱۴۰۴ را تقدیم مجلس کرد که دومین بودجه بعد از اجرای قانون برنامه هفتم توسعه است. طبق ماده ۱۸۲ اصلاحی آیین نامه داخلی مجلس، دولت موظف است لایحه بودجه سالانه کل کشور را در دو بخش ماده واحده (مشتمل بر احکام مورد نیاز برای اجرای بودجه کل کشور و سقف منابع بودجه عمومی دولت به تفکیک درآمدها و واگذاری داراییهای سرمایهای و مالی و اجزای اصلی آنها) و جداول تفصیلی شامل ارقام بودجه به مجلس تقدیم کند که امروز بخش اول به مجلس ارائه شد.
در این لایحه بودجه ۱۴۰۴ آمده است سازمان هدفمندسازی یارانهها موظف است، یارانه نقدی، مستمری خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی کشور و یارانه آرد و نان (خرید تضمینی گندم) را مستقیماً به حساب ذینفع نهایی پرداخت کند. تعیین ذینفع نهایی در بخش یارانه نقدی، مستمری خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی کشور با پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه کشور و همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان هدفمندسازی یارانهها و در بخش یارانه آرد و نان خرید تضمینی گندم با همکاری وزارت جهاد کشاورزی صورت میگیرد. آییننامه اجرایی این بند توسط سازمان برنامه و بودجه کشور و با همکاری دستگاههای اجرایی مذکور (مرتبط) ظرف مدت حداکثر یک ماه از لازمالاجرا شدن این قانون به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.
همچنین در صورت درخواست سرپرستان خانوار مشمول یارانه نقدی برای تغییر شیوه پرداخت از نقدی به کالابرگ الکترونیکی، استفاده از مبالغ کالابرگ الکترونیکی برای سرپرستان خانوارهای مشمول یارانه نقدی بهصورت داوطلبانه و بدون هرگونه مبلغ تشویقی (اضافه بر مبلغ یارانه نقدی) مجاز میباشد. سازمان هدفمندسازی یارانهها موظف است سازوکار اجرایی لازم را برای افراد متقاضی مهیا نموده و دستورالعمل اجرایی آن را با تأیید سازمان برنامه و بودجه کشور ابلاغ کند.
رییس سازمان برنامه و بودجه در صحبت های امروز خود در خصوص لایحه بودجه ۱۴۰۴ با اشاره به صحبت وزیر اقتصاد مبنی بر کسری ۸۵۰ هزار میلیارد تومانی در بودجه سال آینده اعلام کرد که با ۸۵۰ همت کسری مواجهیم که بخشی از آن ۷۵۶ همت در هدفمندی یارانه است ولی وزارت نفت اعلام کرده ۳۵۰ همت می تواند تامین کند. در بحث گندم نیز دچار کسری هستیم. در بازنشستگی نیز رقم کافی دیده نشد. درخصوص راه حل در مواردی که امکان صرفه جویی وجود دارد انجام میشود اما خیلی شفاف کسری را اعلام کردیم تا تمهیدات لازم اندیشیده شود.
پور محمدی همچنین تصریح کرد: درخصوص درآمدهای نفتی در بحث هدفمندی یارانه ها پیش بینی شده بود که در سال جاری ۷۵۶ همت باشد اما ۵۰ درصد آن امکان تحقق دارد و ناگزیر شدیم با استقراض از صندوق توسعه ملی آن را تامین کنیم.